O’zbekiston Respublikasining rivojlangan va mdh davlatlari tashqi savdo- iqtisodiy aloqalari rivojlanishining bosqichlari. Rivojlangan va mdh davlatlar bilan tashqi savdo aylanmasi o’zgarishi tahlili

O‘zbekiston Respublikasi tashqi savdo 
aylanmasi dinamikasi (yanvar-dekabr, mlrd. AQSh doll.)
7
 
4-rasm 
TSAning uchdan bir qismini MDH davlatlari tashkil etib, so‘nggi yillarga 
nisbatan kamayish tendensiyasi kuzatilmoqda. Bu esa o‘z navbatida iqtisodiy 
munosabatlarning 
geografiyasi 
kengayotganidan 
dalolat 
bermoqda. 
Respublikamizda tashqi savdoni qo‘llab-quvvatlash hamda MDH davlatlari bilan 
ushbu sohadagi hamkorlikni yanada mustahkamlash bo‘yicha olib borilayotgan 
chora-tadbirlar natijasida 2022 yil yanvar-dekabr oylarida tashqi savdo aylanmasida 
7
OʻZBEKISTON RESPUBLIKASI TASHQI SAVDO AYLANMASI 3-bet 

---

MDH davlatlarining ulushi 38,4 %ni tashkil etib, tashqi savdo aylanmasi o‘tgan 
yilga nisbatan o‘sish sur’ati 0,6 %ni tashkil etdi. 
O‘zbekiston Respublikasining tashqi savdo aylanmasida MDH 
mamlakatlari va boshqa xorijiy davlatlarning hajmlari dinamikasi 
(yanvar-dekabr, mln. AQSh dollari, ulush %da)
8
 
5-rasm 
2022 yilda boshqa xorijiy davlatlarning TSAsi MDH davlatlariga nisbatan tezroq 
o‘sdi (o‘sish sur’ati 62,2 %) va jami TSAdagi ulushi 60,0 %ni tashkil etdi. Xususan, 
Tojikiston, Turkmaniston, Qirg‘iziston va Qozog‘iston kabi qo‘shni davlatlar bilan 
TSAda so‘nggi yillarda katta o‘zgarishlar kuzatildi. Misol uchun, so‘nggi uch yilda 
TSA Qirg‘iziston va Turkmaniston bilan 3 barobarga hamda Tojikiston va 
Qozog‘iston bilan 2 barobarga oshgan. Afg‘oniston bilan tashqi savdo aylanmasi 
yiliga 656 mln. AQSh dollari darajasida saqlanib qolmoqda. Qirg‘iziston, Tojikiston 
va Afg‘oniston bilan faol tashqi savdo balansi kuzatilganini mamlakatning tashqi 
8
8
OʻZBEKISTON RESPUBLIKASI TASHQI SAVDO AYLANMASI 8-bet 

---

savdodagi faoliyatini ijobiy natija sifatida baholash mumkin. Boshqa davlatlar 
(qo‘shni davlatlardan tashqari) bilan esa TSAda eng yuqori ulush Xitoy, Rossiya, 
Koreya, Turkiya va Germaniya davlatlari hissasiga to‘g‘ri kelgan. Asosiy hamkor-
davlatlar qatorida Eron va Fransiya bilan faol tashqi savdo balansi ta’minlangan. 
Respublikamizda tashqi savdoni qo’llab quvvatlash hamda MDX davlatlari 
bilan ushbu soxadagi xamkorlikni yanada mustahkamlash bo’yicha olib 
borilayotgan chora-tadbirlar natijasida 2002-yil yanvar-dekabr oylarida tashqi savdo 
aylanmasida MDX davlatlarinig ulushi 38,4 % ni tashkil etib, tashqi savdo 
aylanmasidagi ulushi 2021-yilning mos davriga nisbatan 0,6 % ga ko’paygan.