O’zbekiston respublkasi xalq ta’limi vazirligi farg’ona viloyatixalq ta’limi xodimlariniqaytatayyorlash va ularning malakasiniosfflresh hududiy markazi

Mo`r g`aozor bermas yaxshilar.

Agar har ikki ijodkor tomonidan qo`llangan maqollarni semantic jihatdan qiyoslasak, xalq hikmatining har ikki variant ma`no ottenkalariga ko`ra farqlanadi. Chunki, pashshaham, chumoli ham hasharot hisoblansa-da, chumoliga nisbatan ijobiy baho, pashshaga esa salbiy baho munosabati mavjudligini ko`rishimiz mumkin.

Agar ana shu munosabatlar nuqtai nazaridan tahlil etiladigan bo`lsa, nafaqat beozor, balki insonga ozor yetkazuvchi pashshaga ham ranj yetkazmaslik kerak ekan. Demak, bu o`rinda Navoiy qalami mahsuli bo`lgan bayt mazmuniy salmoqdorlikka ega ekanligini payqash qiyin emas.

Buesabadiiymatnnimazmuniyjihatlariniochibberishgaengnoziklisoniytahlillarorqalieris hishimizmumkinliginiko„rsatibturibdi.

G`azalda maqol keltirish uchun ko`pincha “masaldurur”, “masalkim”,

“chunmasal bo„ldi” singari jumlalar qo`llangan, ular ta`kid va qiyosni kuchaytirishga xizmat qilgan. G`azalda maqollar, asosan, baytning ikkinchi misrasida joylashtirilgan. Bunday bayt misralari o`zaro sabab-natija, qiyos va o‘xshatish munosabatlarini ifodalagan.

Alisher Navoiy nafaqat axloqiy mavzular bayonida xalq maqolariga murojaat

qilgan, hatto ijtimoiy siyosiy masalalarga urg`u berganda ham xalq hikmatlaridan unumli foydalanadi. Masalan, quyidagi misralarga e`tabor qarataylik:

Gar chima`zuro`ldima`mur, ey Navoiy o`zni men