O’zbеkistоn rеspuplikаsi оliy vа o’rtа mахsus tа’limi vazirligi

 

---

96 
 
III. Асосий назарий қисм (маъруза машғулотлари) 
Кириш 
“Ўсимликлар озиқланиши ва ўғитлар” фанининг предмети, мақсади, 
вазифалари ва усуллари. “Ўсимликлар озиқланиши ва ўғитлар” фанининг 
бошқа фанлар ўртасида тутган ўрни. “Ўсимликлар озиқланиши ва ўғитлар” 
фанининг ривожланиш тарихи.
Ўсимликларнинг кимёвий таркиби ва озиқланиши 
Ўсимликларни қуруқ моддаси. Ўсимликларнинг кимѐвий таркиби. 
Ўсимликларнинг минерал кимѐвий таркиби. Ўсимликларнинг органик кимѐвий 
таркиби. 
Ўсимликларнинг 
гетеротроф 
ва 
автотроф 
озиқланиши. 
Ўсимликларнинг хаводан озиқланиши. Ўсимликларнинг илдиздан озиқланиши. 
Тупроқ, илдиз тизими ва ўсимлик. Ўсимликларнинг илдиз тизими: типлари, 
тузилиши ва функциялари. Озиқ элементларнинг ютилишига доир назариялар. 
Ташқи муҳит омилларининг ўсимликлар озиқланишига таъсири.
Тупроқ эритмасининг ўсимликлар озиқланиши ва ўғитлар қўллаш 
билан боғлиқ хоссалари 
Тупроқ намлиги. Тупроқ аэрацияси. Тупроқ муҳитининг реакцияси. 
Тупроқ микроорганизмлари. Ўсимликларнинг ривожланиш даврлари ва 
озиқланиш шароитлари ўртасидаги муносабат. Тупроқнинг таркиби. 
Тупроқнинг минерал қисми. Тупроқнинг органик қисми. Тупроқдаги озиқ 
моддалар ва ўсимликларнинг озиқланиши учун лаѐқатлиги. Тупроқларининг 
агрокимѐвий хоссалари. Тупроқларни кимѐвий мелиорациялаш усуллари. 
Ўғит турлари. Азотли ўғитлар 
Азотнинг ўсимликлар ҳаѐтидаги роли. Тупроқларда азотнинг миқдори ва 
унинг бирикмаларини динамикаси. Деҳқончиликда азотнинг айланиши. Азотли 
ўғитлар. Азотли ўғитлар, олиниши ва хоссалари. Аммиакли-нитратли ўғитлар. 
Аммиак азотли ўғитлар. Нитратли азотли ўғитлар. Амидли азотли ўғитлар.
Фосфорли ўғитлар 
Фосфорни ўсимликлар ҳаѐтидаги роли. Ўсимликларнинг фосфор 
манбалари. Тупроқ томонидан ютиладиган алмашинувчи фосфат кислота 
анионлари. Тупроқлардаги фосфорнинг миқдори ва шакллари. Тупроқдаги 
фосфорнинг ўсимликлар томонидан ўзлаштирилиши. Саноатда ишлаб 
чиқариладиган фосфорли ўғитлар. Фосфорли ўғитлар ишлаб чиқариш учун хом 
ашѐ. Фосфорли ўғитларни ишлаб чиқариш усуллари. Бир алмашинган 
фосфатлар. Ярим эрийдиган фосфатлар. Сувда эримайдиган фосфатлар. 
Фосфорли ўғитлардан фойдаланиш. Фосфорли ўғитларни асосий тарзда 
солиниши. Экинларни суперфосфат билан озиқлантириш.