O’zbеkistоn rеspuplikаsi оliy vа o’rtа mахsus tа’limi vazirligi

 
V. Семинар машғулотларини ташкил этишни шакли ва мазмуни
Семинар машғулотларини ташкил этишдан кўзланган асосий мақсад ва 
вазифалар – “Ўсимликлар озиқланиши ва ўғитлар” фани бўйича талабаларнинг 
нафақат маъруза матнидан фойдаланиши, балки ўз устида мустақил, қўшимча 
адабиѐтлар билан ишлаб бошқа талабалар ҳамда фан мураббийи билан 
қўшимча маълумотлар билан ўртоқлашиш, ўз фикрини асослаш ва кенг омма 
олдида гапира олиш кўникмасини шакллантиришдан иборат. 

---

98 
Семинар машғулотларининг мавзулари: 
1. Ўсимликлар озиқланиши ва ўғитларнинг тадқиқот усуллари. 
2. Тупроқларнинг кимѐвий тавсифи. 
3. Ташқи муҳит омилларининг ўсимлик озиқланишига таъсири. 
4. Озиқ аралашма турлари ва улардан фойдаланиш. 
5. Ўғитларни тупроқ хоссалари ва агротехникавий тадбирларга боғлиқ 
холда қўллаш. 
Изоҳ: Ишчи фан дастурини шакллантириш жараѐнида ишчи ўқув режада 
мазкур семинар машғулот турига ажратилган соат ҳажмига мос мавзулар 
танлаб бажарилади.
ОТМ имкониятидан келиб чиққан ҳолда янги семинар 
мавзулари киритилиши мумкин.
 
VI. Курс ишларини ташкил этишнинг шакли ва мазмуни 
Курс ишларини ташкил этишдан кўзланган асосий мақсад ва вазифалар – 
“Ўсимликлар озиқланиши ва ўғитлар” фани бўйича талабаларнинг шу фанда 
мавжуд муаммолар билан ташиш ва уларни таҳлил қилиш, ўрганиб чиқиш 
ҳамда уларга ўз мустақил фикрларни билдира олиш кўникмасини 
шакллантириш. Шунингдек назарий ва амалий билимларни кенгайтириш ва 
мустаҳкамлашдан иборат. 
Талабаларга таклиф қилинадиган курс ишлари мавзулари: 
1. “Ўсимликлар озиқланиши ва ўғитлар” фанининг мақсади, вазифалари, 
тадқиқот усуллари. 
2. “Ўсимликлар озиқланиши ва ўғитлар” фанининг ривожланишида дунѐ 
олимларининг қўшган хиссалари. 
3. Ўзбекистонда “Ўсимликлар озиқланиши ва ўғитлар” фанининг 
ривожланиш тарихи.
4. Ўсимликларнинг кимѐвий таркиби. Ўсимликлар таркибидаги сув ва 
қуруқ модданинг миқдори.
5. Ўсимликлар озиқланишининг автотроф, микотроф ва бактериотроф 
типлари.
6. Ўсимликларнинг илдиз ва ҳаво орқали озиқланиши.
7. Ўсимликларнинг илдиз тизими, типлари, тузилиши ва функциялари.
8. Озиқ эритмалари. Ионлар антогонизми. Физиологик мувозанатлашган 
эритма.
9. Ўсимликлар озиқланишига ташқи муҳит омилларининг таъсири. 
Ўсимликлар озиқланишида микроорганизмларнинг роли.
10. Тупроқнинг таркиби, унинг минерал ва суюқ қисмлари озиқ 
элементлари манбаи сифатида.
11. Тупроқ органик моддалари ва таркиби тупроқ унумдорлигининг 
асосий кўрсаткичларидир.
12. Тупроқнинг сингдириш қобилияти, буферлиги ва тупроқ муҳитининг 
реакцияси ўсимликлар озиқланишининг муҳим омиллари.
13. Азотнинг ўсимликлар ҳаѐтидаги роли. Ўсимликларнинг азот билан 
озиқланишининг ўзига хослиги.
14. Ўсимликларнинг 
фосфор 
билан 
озиқланиши. 
Фосфорнинг 

---

99 
ўсимликларда модда алмашинувидаги аҳамияти.
15. Ўсимликларнинг 
калий 
билан 
озиқланиши. 
Калийнинг 
ўсимликлардаги углевод ва азот алмашинувига таъсири. Калийнинг фотосинтез 
жараѐнидаги роли.
16. Ўсимликлар озиқланишида олтингугурт, магний, кальций, бор, 
марганец, мис, кобальт, молибден ва бошқа элементларнинг роли ва уларнинг 
ҳосилдорликка таъсири.
17. Ўсимликларнинг ташқи белгилари ва кимѐвий таркибига қараб озиқ 
элементларига бўлган талабини аниқлаш.
18. Ўғитлар, ўғитларнинг таснифи. 
19. Азотли ўғитлар: турлари, олиниши, хоссалари, қўллаш меъѐрлари, 
муддатлари ва усуллари. 
20. Фосфорли ўғитлар: олиниши, хоссалари ва қўлланилиши.
21. Калийли ўғитлар: турлари, олиниши, хоссалари, қўллаш меъѐрлари, 
муддатлари ва усуллари.
22. Микроўғитлар: турлари, олиниши, уларни қўллаш муддатлари, 
усуллари ва техникаси. 
23. Комплекс ўғитлар: таснифи, таркиби, олиш усуллари. қўллашнинг 
ўзига хос хусусиятлари.
24. Органик (маҳаллий) ўғитларнинг турлари, кимѐвий таркиби, қўллаш 
меъѐрлари, муддатлари ва усуллари.