O’zbekiston respuplikasi oliy va o’rta
Download 0.77 Mb.
|
2 5330322604978873646
Yangi darsni rejasi.
1. Atоm-mоlekulyar ta`limоtning rivojlanish tarixi 2. Atоm va molekulalarning realligi. 3. Kimyoviy element Yangi darsning bayoni. Dasr boshlnishidan avval o‘quchilarga quyidagi savol beriladi: “Moddaning eng kichik zarrachasi nima?”Yangi mavzuni yangi pedagogik texnologiyaning evristik metodlaridan foydalanib, ya`ni yonaltiruvchi savollar berib boriladi. Bunda oquvchilarning topqirligi va faolligi ham rivojlantirib boriladi. Siz bilan biz korib turgan jismlar nimalardan tashkil topgan? Temir pichoq, mix, igna, arra, tesha, boltalar qanday moddadan tashkil topgan? Moddaning eng kichik zarrachasi nima?Molekula nimalardan tashkil topgan? Atomlarni qadimgi olimlar qanday tasavvur qilgan?Nam romolcha oftobga yoyib qoyilsa qurib qoladi. Nima uchun? Molekulalarning doimiu harakatda bolishini qanday hodisalar bilan izohlash mumkin. Broun harakati, diffuziya hodisasini eslang. Moddalar qizdirilganda hajmi kattalashadi. Buni qanday izohlash mumkin? Ulug ajdodlarimiz Jobir ibn Xayyon, Ahmad al-Fargoniy, Abu BAkr Muhammad Inb Zakariyo ar- Roziy, Abu Nasr Farobiy, Abu Rayxon Beruniy, Abu Ali ibn Sino kabi mutafakkirlar oz dunyoqa rashlaridan bir qator buyuk asarlarida atrofdagi olamning murakkab tuzilganligi, jismlar, atrofda sodir boladigan uzluksiz ozgarishlar sababchisi kozga koinmas unsurlar deb etirof etishgan. Hozirgi vaqtga kelib atom-molekular talimotning asosiy holatlari quyidaicha izohlanadi:-Moddalar ularning kimyoviy xossalarini ozida saqlovchi eng kichik zarralar bolgan molekulalardan tashkil topadi; Molekulalar atomlardan tashkil topadi;- Atomlar murakkab tuzilishga ega bolib, electron, proton, neytron va boshqa mikrozarrachalardan tashkil topgan; Molekula va atomlar doimo garakatda bo`ladi.Atom-molekular talimot tabiiy fanlarning asosiy nazariyalaridan biri bolib, u olamning moddiy birligini tasdiqlaydi . Broun harakati, diffuziya bir modda molekulalarini boshqa bir modda molekulalari orasida tarqalishi, qandning suvda erishi va boshqa shunga oxshash hodisalar molekulalar mavjudligi hamda doimiy harakatda ekanligini korsatadi. Molekula moddaning kimyoviy xossalarini namoyon qiluvchi eng kichik bolagidir. Molekula ozaro boglangan atomlar guruhidan iborat zarrachadir. Kimyoviy reaksiyalarda molekulalar atomlarga parchalanadi yoki atomlardan iborat tarkibini ozgartiradi.Atomlar esa kimyoviy reaksiyalarda deyarli ozgarishsiz qoladi. Atomlardan molekulalar hosil boladi. Atom molekula modda materiya harakati turlaridir. Kimyoviy reaksiya atomlar harakatining oziga xos turidir. Bu materiya harakatining kimyoviy shaklidir.Atomlarning muyayan turi kimyoviy elementdir. Har bir kimyoviy element oz nomi va kimyoviy belgisiga ega. Kimyoviy belgi elelmetning lotincha nomining bitta yoki ikkita harflaridan tashkil topadi. Demak, kimyoviy belgi elelmentni shu elementning bitta atomini bildiradi. Download 0.77 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling