O'zbekiston tarixi
Saidov Murodullo, Ravshanov Poyon. Jeynov tarixi. - Т.: Abu Ali ibn Sino
Download 6.43 Mb. Pdf ko'rish
|
a Sagdullayev uzb tarix
|
1
Saidov Murodullo, Ravshanov Poyon. Jeynov tarixi. - Т.: Abu Ali ibn Sino nomidagi tibbiyot nashriyoti, 1996, 87-bet. 2 «Sharq Yulduzi» jumali, 1992-yil. 12-son, 184-185-betlar. 360 sotdilar. Natijada 0„zbekistonda faqat qoramollar 1930-yilning o„zida 60 ming boshga kamayib ketdi. Jamoalashtirish davomida amalga oshirilgan bunday ado- latsizlik, zo„ravonlik va odamlaming qadr-qimmatini oyoq osti qilish siyosati xalq ommasi Sho„ro hukumatidan noroziligining mislsiz darajada kuchayishiga sabab bo„ldi va 1930-yil boshlarida 0„zbekistonda dehqonlar urushining kelib chiqish xavfini tug„dirdi. 1930-yil 25 fevralida Farg„ona okrugining bir qancha tumanlarida mehnatkashlaming ommaviy chiqishlari boiib o„tdi. Dehqonlar orasida kolxoz tuzilishiga qarshi norozilik harakatlari ayniqsa ommaviy jamoalashtirish ishlari olib borilayotgan Farg„ona vodiysining Bog„dod, Rishton, Buvayda, Quva va boshqa tumanlarida kuchayib bordi. Vodiyda vaziyatning bu qadar keskin tus olganligidan vahimaga tushgan respublika rahbarlari A.KLepa, F.Xo„jayev, D.I.Manjara bu yerga yetib kelganlar. Ular o„sha paytda Farg„ona viloyat partiya qo„mitasining birinchi kotibi boiib ishlayotgan Karim Boltaev (1901-1938) va boshqa mas‟ul xodimlar bilan uchrashib, viloyatda ommaviy jamoalashtirish jarayonida jiddiy kamchilik va nuqsonlarga yoi qo„yilganligini aniqladilar. Jumladan, Pop tumanida dehqonlami jamoa xo„jaliklariga safarbar etishning «antiqa usuli» qoilanilgan. Tuman partiya kotibi Bo„ribekov jamoa xo„jaligiga kirishga ikkilanib turgan 400 ta dehqonni katta yoiga olib chiqib, 20 kilometr masofaga choptirishga buymq bergan va «charchasanglar va jamoa xo„jaligiga kirishga rozi boisanglar - aytasanlar» degan. Buning singari tazyiqlardan norozi boigan tuman mehnatkashlaridan 3000 kishi Pop tumani markazida namoyish uyushtirganlar 1 . Namoyishchilar bilan Toshkentdan kelgan rahbarlar o„rtasidagi o„zaro munozaralardan so„ng tumanda va viloyatda noqonuniy yoi bilan qamoqqa olinganlar ozod qilinganlar, saylov huquqlaridan mahrum qilinganlaming huquqlari qayta tiklangan. So„ngra bunday harakatlar Andijon, Buxoro, Toshkent, Xorazm va Samarqand okmglarining bir qator tumanlarida ham takrorlandi. Xususan, Farg„ona vodiysi tumanlaridagi xalq ommasining chiqishlari Sho„ro hokimiyatiga qarshi siyosiy kurashlar tusini oldi. Albatta bu hoi sho„ro va partiya tashkilotlarini vahimaga soldi. Ular vujudga kelgan bo„hronli vaziyatning oldini olish uchun bir qator shoshilinch choralar ko„rdilar. Jumladan VKP(b) Markaziy Qo„mitasi 1930- yil yanvar oyida Kompartiyaning 0„rta Osiyo Download 6.43 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|