O'zbekiston tarixi

va 532-ish, 114— 116-varaqlardagi materiallar asosida mualliflar tomonidan tuzildi.
1
0‘zR MDA, 2456-fond, 1-ro‘yxat, 605-ish, 72-75-91-94-varaqlar; 635-ish, 116-119-
varaqlar; 290-ish, 1-5-varaqlar; 649-ish, 56-59-varaqlar; 665-ish, 58-60- varaqlar; 320-ish, 
268-varaq; 521-ish, 85-33-varaqlar; 532-ish, 114-116-varaqlar, 665-ish, 59-varaq.
2
0‘sha manba, 2456-fond, 1-ro‘yxat, 665-ish, 54-varaq.
652

---

har yili qatnashadigan ming-minglab musulmonlar kirmaydi. Birgina 1983-
yilda Farg„ona viloyatining 20 ta joyida 2500 kishi, Samarqand viloyatining 
18 ta joyida 2500 kishi, Surxondaryo viloyatining 6 ta joyida 2000 kishi 
«Qurbon hayit» marosimlarini o„tkazdi'. 
Sovet hukumati va Kompartiya mamlakat musulmonlarining qadimiy 
an‟ana va odatga aylanib qolgan diniy-milliy rasm-rusum- larigacha - nikoh, 
janoza, mavlud, aqiqa va hatto bolalami sunnat qilish kabilargacha aralashib, 
ulami taqiqladilar. SSSR Ministrlar Sovetining Diniy ishlar boshqarmasi 
raisi I.V.Polyanskiy 1955- yil 25 mayda 0„zbekiston SSR Ministrlar 
Sovetining Diniy ishlar bo„yicha vakili X.N.Iskandarovga 22-82 sonli xat
2
bilan murojaat qildi. Unda Moskvadagi rahbar Respublika aholisi o„rtasida 
farzandlami sunnat qilish avj olib ketayotganligidan tashvishga tushganligini 
bildirgan edi. U o„z xatida ana shu «diniy tadbir» bilan bogiiq masala 
xususida to„liq ma‟lumot so„ragan. I.V.Polyanskiyga yozgan javob xatida 
Iskandarov 0„zbekistonda haqiqatdan ham o„g„il bolalami sunnat qilish avj 
olib borayotganligini quyidagi raqamlarda ko„rsatgan: bolalami sunnat qilish 
0„zbekistonda yillar bo„yicha quyidagicha o„sib borgan: 1952-yilda - 1237, 
1953-yil- da - 1287, 1954-yilda - 3420 va 1956-yilning birinchi yarmida- 
2150
3
. U o„z xatida bu sunnatlar juda katta sarf-xarajatlar bilan 
o„tkazilayotganligini yozadi va bir necha misollar keltiradi. Buxoro viloyati, 
Vobkent tumani, Xalak qishloq sho„rosiga qarashli Stalin nomli jamoa 
xo„jaligining brigadiri Mo„min Poiatov o„g„il to„yiga 800-900 odamni 
chaqirib mehmon qildi, deb xabar beradi
4
. 
Xuddi 
shuningdek, 
respublikada 
musulmonchilikning 
boshqa 
marosimlari ham rivojlanib bordi. Arxiv hujjatlari maiumotlariga qaraganda, 
1967-yilda 5371 yosh qalliqlar nikoh o„qitgan boisalar, 1981-yilda ulaming 
soni 33. 200 kishiga yetdi. 1967-yilda bandalikni bajо keltirgan 11 379 
marhumga janoza о„qitilgan boisa, 1981-yilda bu raqam 32. 400 kishini
5
tashkil etdi. 1981-yilda Jizzax viloyatida - 42,3, Farg„onada - 40,2, 
Margilonda - 37,0, Toshkentda - 33,2, Kogonda - 34,0 foiz bolalar sunnat 
qilingan
6
. Bu keltirilgan dalil