O'zbekiston tarixi

 0‘zbegim. «Vatan» seriyasi. - Т.: 1992, 75-bet.
270

---

nufuzli Anvar Poshsho (general)ni Lenin boshliq Rossiya hukumati va 
kompartiya Turkistonda «inqilobiy harakat»lami kuchaytirish va 
aksilsho„roviy kuchlami bostirishda foydalanish maqsadida unga boshpana 
berdi. V.I.Lenin va bolsheviklaming uzoq maqsadni ko„zlovchi bu razil 
maqsadlarini Anvar Poshsho tez orada tushunib yetdi va shuning uchun ham 
u bolsheviklaming Turkistondagi bosqinchilik urushi, dini islomni oyoqosti 
qilayotganliklarini o„z ko„zi bilan ko„rib, qadimdan tug'di-bitdi qardoshlarini 
himoya qilish uchun kurashga bel bogiaydi. 
Anvar Poshsho 1920-yil sentabrda Boku shahrida III intema- sional 
tashkil etgan Sharq xalqlari qurultoyida qatnashdi va und a o„zining yozma 
bayonotini eion qildi. 1921-yil fevralda Moskvada «Musulmonlaming 
inqilobiy jamiyati ittifoqi» qurultoyini o„tkazdi. 
Anvar Poshsho Rossiyadagi musulmonlaming faolligini jonlash- 
tirishga katta e‟tibor beradi. U Botumi, Boku va Ashxobod orqali 
1921- 
yil 2-oktabrda Buxoroga keldi. Bu yerda sho„ro Rossiyasiga 
tobelikda qolgan «Yosh buxoroliklar», «Yosh xivaliklar»ning vakillari, 
umuman Turkistondagi milliy istiqlol harakati bilan yaqindan tanishdi. Bu 
paytda Buxoroda Ahmad Zaki Validiy raisligida, Munavvar Qori va 
boshqalaming faolligida «Turkiston milliy birligi» nomli yashirin tashkilot 
ish olib borayotgan edi. Anvar Poshsho bu tashkilot bilan yaqindan aloqa 
o„matadi. 
Anvar Poshsho Buxoroga Turkiya sultoni armiyasining zobit 
(ofitser)lari Hoji Saimbek Nabibek, Halilbek va Salim Poshsholar bilan 
birga kelgan edi. Ular 1921-yil 8-noyabr kuni ov qilish bahonasida 
Buxorodan chiqdilar va Qilikoi qazosida mujohidlaming qo„mondoni Mulla 
Nafas Qo„rboshi bilan uchrashdilar. 9 noyabrda Anvar Poshsho butun 
Turkiston xalqiga qarata murojaatnoma eion qildi. Unda biz quyidagilami 
o„qiymiz: «Orqadoshlar! Turkistonning muqaddas da‟vosi yoiida olib 
borilayotgan kurashga men ham qo„shilgani keldim. Ichingizda biz bilan 
xizmat qilishni xohlovchilar boisa, taklif qilaman, ont ichsin! Lekin 
ichingizda bola-chaqasi ruslar qoi ostida boiganini o„ylab andisha va 
taraddud ko„rsatuvchilar bor boisa, ochiqchasiga aytsin. Buyuraman!»
1
. 
Buyuk turkparast va fidoyi inson boigan Anvar Poshsho bu fikmi Boku 
qurultoyidayoq o„zining asosiy kurash va yashash maqsad yoii qilib olgan 
edi. U Bokuda Munavvar qori, T.Risqulov,