yilidagi 913 tadan 1940-41 o„quv yilida 5448 taga yetadi.
Shunga muvofiq
sur'atda ulardagi o„quvchilar soni ham 77,1 ming kishidan 1315,1 ming
kishiga ko„paydi.
Ammo bu keltirilgan raqamlar ostida jiddiy nuqsonlar ham mavjud edi.
Yangi turdagi Sho„ro maktablariga mahalliy tub yerli aholi dastlabki yillarda
begonasirab qaradi va o„z farzandlarini bunday maktablarga o„qishga
berishni istamadi. Ikkinchidan esa Sho„rolar ham 7-10 yashar o„g„il va qiz
bolalami ulaming «...
ajdodlaridan biri savdogar, do„kondor yoki shu
zayldagi kishi boiganligi uchungina ulami... maktablardan chiqarib...»
yuborar
edilar
1
. Natijada juda ko„plab yigit va qizlar maktablarda o„qish
imkoniyatidan mahrum boidilar. Jumladan, 0„zbekiston bo‟yicha 1925-yilda
8 yoshdan 16 yoshgacha boigan bolalaming 5,7 foizi, ya‟ni 967 ming
boladan 55.291 nafari o„qishga tortilgan. 1926-yilda esa bu ko„rsatgich 8
foizni tashkil etgan xolos
2
. Buxoro viloyatida 1927/28 o„quv yilida 8-12
yoshli bolalaming faqat 5 foizigina o„qishga
jalb qilingan
3
. Viloyat
shaharlarida esa bu ko„rsatkich 52 foizga teng boigan. Hatto 1937/38 o„quv
yilida ham 8-11 yoshli bolalardan 0„zbekiston bo„yicha 69.4
ming kishi
o„qishga jalb qilinmagan
4
.
1924/25 o„quv yilida umumtaiim maktablarida 2.7 ming o„qituvchi dars
bergan boisa, 1940-41 o„quv yilida ulaming soni 36.7 ming kishini tashkil
etdi. Albatta Sho„ro hukumati idoralari tomonidan
tayyorlangan va maium
ma‟noda ko„pirtirib ko„rsatilgan bu statistik maiumotlar o„sha davrda maorif
tizimidagi taiim va tarbiya jarayonida mavjud boigan kamchilik va
nuqsonlami inkor eta olmaydi.
Jumladan, Respublika maktablarini o„qituvchi-pedagoglar
bilan
ta‟minlashda ham jiddiy kamchilik va nuqsonlar boigan. Agar 1937- yilda
maktablarda 1984 ta o„qituvchi
yetmagan boisa, 1938-yilda bu ko„rsatgich
7738 kishini va 1939-yilda esa 13591 kishini tashkil etgan
5
.
Do'stlaringiz bilan baham: 
