O'zbekiston tarixi

Tosh ekan boshim, 
Hech yorilmadi 
Yog‘ildi ming tosh. 
Qalam hamdardim, 
Bir sirqimadi 
Ko‘zdan qatra yosh. 
Gar qoldim nonsiz, 
Va boshpanohsiz - 
Darz ketmadi qalb. 
Dilda haqiqat Bir on 
so‘nmadi Go‘yo zo‘r 
quyosh. 
V.Milchakov niyatlarini amalga oshirishda o„zi muharrir boigan 
«Zvezda Vostoka» jumali imkoniyatlaridan ham keng foydalandi, 
1
 «Fan va turmush» jumali, 1992-yil, 9-10-son, 25-bet.
615

---

millatning atoqli va ko„zga ko„ringan ijodkorlarini yomon otliq qiluvchi 
buyurtma maqolalar uyushtirdi. U o„zining bunday qora niyatlarini faqat 
o„zbek xalqi ijodkorlarigagina qaratib qolmadi. 
V.Milchakov Qoraqalpoq milliy adabiyotining ham dushmanidir. 
«Zvezda Vostoka» jumali va uning muharriri V.Milchakov qoraqalpoq 
yozuvchisi Seitov xulosalariga qaraganda, «Muxtor respublika hayoti bilan 
qiziqmagan, qoraqalpoq yozuvchilari va ziyolilariga mutlaqo e‟tibor 
bermagan». Milchakov faqat bitta narsaga jon kuydirib e‟tibor beradi: 
«Qanday qilib boisa-da, qoraqalpoq ziyo- lilarini buijua millatchiligida 
ayblash uchun asos topish. Jumal qoraqalpoq xalqining asl farzandi Berdaq 
nomini qoralash uchun bir necha bor harakat qildi»
1
. 
0„zbek milliy adabayotiga nisbatan «shovinistlarcha» hujum bir daqiqa 
boisa-da to„xtamagani tarixdan maium. 1954-yil 10- 
12- 
avgustda 0„zbekiston yozuvchilarining III qumltoyi boiib 
o„tdi. Unda 0„zbekiston Sovet yozuvchilar uyushmasining raisi Uyg„un 
«0„zbekiston Sovet adabiyotining ahvoli va uni yanada rivojlantirish 
vazifalari to„g„risida» ma‟mza bilan chiqdi
2
. U o„z ma‟ruzasida Xurshidning 
«Farhod va Shirin», Tuyg„unning «Bahodir», S.Ab- dullaning «Alpomish», 
Sh.Sa‟dullaning «Yoril tosh» va boshqa asarlarida o„zbek xalqining o„tmishi 
«ideallashtirilganligi»ni yana tanqid qiladi. 
0„zbekiston kommunistik partiyasi va sovet tashkilotlari respublika 
ijodkorlari tomonidan «yo„1 qo„yilgan xatoliklar va kamchiliklami bartaraf 
etish va kelajakda bunday nuqsonlarga barham berish uchun» ulami 
Rossiyaning Markaziy shaharlarida «malakasini oshirish» lozim degan 
xulosaga 
keldilar. 
Ana 
shu 
maqsadda 
faqat 
1952-1953-yillarda 
o„zbekistonlik shoir va yozuv- chilardan 30 kishi Moskvadagi M.Gorkiy 
nomli Adabiyot instituti va Kechki Marksizm-leninizm-universitetiga 
o„qishga yuborilgan edi
3
. 
Quvgin va qatag„on balosiga giriftor boiganlar faqat badiiy ijod 
vakillarigina emas edi. Jamiyatshunos olimlardan qomusiy bilim egasi, 
sharqshunos Hamid Sulaymon, tarixchi A.Boboxo„jayev, iqtisodchi 
O.Aminov, tilshunos olim Ayub G„ulomov va boshqa yuzlab kishilar 
«millatchilik» qarashlari azobini tortdilar. 
0„zbekiston fanining otashin fidoyilaridan biri, haqiqiy vatan-