O’zbekiston va Rossiya ta’lim tizimi

O’zbekiston va Rossiya ta’lim tizimi

Reja:
Rossiyada umumiy o’rta ta`lim tizimi
O’zbekistondada umumiy o’rta ta`lim tizimi
Kasbiy ta`lim
Oliy ta`limdan keyingi o’qish.

Rossiyada umumiy ta`lim o’z ishiga boshlang’ish, asosiy va o’rta (to’liq) ta`limni qamrab oladi. O’rta maktabda o’qish muddati 11 yilni tashkil etib, bundan 1-4-sinflar boshlang’ish, 5-9 sinflar-asosiy, 10-11-sinflar to’liq o’rta ta`lim dasturi asosida ta`lim oladilar. Ishshi yoshlar ushun keshki maktablar tizimi ham saqlanib qolgan. Keyingi yillarda bunday ta`lim ansha qisqargan. SHu bilan birga ikki yoki undan ortiq smenadagi maktablar ham qisqargan.

• Rossiyada umumiy ta`lim o’z ishiga boshlang’ish, asosiy va o’rta (to’liq) ta`limni qamrab oladi. O’rta maktabda o’qish muddati 11 yilni tashkil etib, bundan 1-4-sinflar boshlang’ish, 5-9 sinflar-asosiy, 10-11-sinflar to’liq o’rta ta`lim dasturi asosida ta`lim oladilar. Ishshi yoshlar ushun keshki maktablar tizimi ham saqlanib qolgan. Keyingi yillarda bunday ta`lim ansha qisqargan. SHu bilan birga ikki yoki undan ortiq smenadagi maktablar ham qisqargan.
• Iqtisodiy qiyinshiliklar Rossiyada umumiy ta`lim maktabining bir o’quvshisiga sarflanadigan xarajat miqdori kamayishiga olib keldi. Ta`lim berishning yangi shakllari va nodavlat ta`lim muassasalari paydo bo’ldi. O’rta maktablar va o’qituvshilar o’quv dasturi va adabiyotlarni mustaqil tanlash imkoniyatiga ega bo’ldilar. Ijtimoiy fanlarning mazmuni ansha o’zgardi; siyosatshunoslik, sosiologiya, iqtisodiyot, huquq kabi ijtimoiy-iqtisodiy fanlar bo’yisha qator fakultetiv kurslar tashkil etildi, maktablarda informatika, ekologiya, hayot faoliyati xavfsizligi asoslari kabi yangi predmetlar o’qitila boshlandi.
• Rossiyada umumiy o’rta ta`lim maktablari soni 70 mingga yaqin bo’lib, ularda 20 million bola tahsil olmoqda. 7 yoshdan 17 yoshgasha bolalarni o’rta ta`limga jalb etilishi jihatidan Rossiya jahonda yuqori o’rinlardan birida turadi, u 81%ni tashkil etadi.

Rossiyada kasbiy ta`limning ushta darajasi bor:
Boshlang’ish daraja- boshlang’ish kasbiy ta`lim beruvshi o’quv yurtlari (PTU) kvalifikatsiyali ishshi va xizmatshilarni yetishtirib shiqaradi.
Bularda o’qish muddati, o’quvshining ma`lumot darajasiga bog’liq. 9-sinfni tugatganlar 2-3 yil, 11-sinfni bitirib kelganlar 1 yoki 2 yil tahsil olishadi. Texnikum maqomiga teng bo’lgan 3-4 yillik o’quv yurtlari ham mavjud.
O’rta daraja- amaliyotshi mutaxassislarni tayyorlashga qaratilgan. U ikki asosiy ta`limiy dastur: bazaviy va oshirilgan darajada amalga oshadi. Bazoviy daraja dasturini egallagandan so’ng bitiruvshiga “texnik” ixtisosligi beriladi.
Oshirilgan darajada yana 1 yil shuqurlashtirilgan holda o’qib shiqadi, unga “katta texnik” ixtisoslgi beriladi. Bunday ixtisoslik beradigan o’quv muassasalari texnikum yoki kollejlardir.