Oʻzbekiston

NOT Gate (Negator): Bu, o‘zgaruvchi qiymatini boshqasiga aylantiradi. Masalan, eger o‘zgaruvchi "true" bo‘lsa, NOT gate natijasi "false" bo‘ladi, va aksincha. Simga qo‘yilgan chiziqning yuqorisidan chiqqan chiziq - negatsiya belgisi hisoblanadi.


AND Gate (Kon’yunkt): Bu, ikkita yoki undan ko‘p o‘zgaruvchini o‘z ichiga oladi. Agar barcha o‘zgaruvchilar "true" bo‘lsa, AND gate natijasi ham "true" bo‘ladi. Agar bitta ham "false" bo‘lsa, natija "false" bo‘ladi.


OR Gate (Dis’yunkt): Bu, ikkita yoki undan ko‘p o‘zgaruvchini o‘z ichiga oladi. Agar barcha o‘zgaruvchilar "false" bo‘lsa, OR gate natijasi ham "false" bo‘ladi. Agar bitta ham "true" bo‘lsa, natija "true" bo‘ladi.


XOR Gate (Yoki ma’yusi): Bu, ikkita o‘zgaruvchining farqlashishi uchun ishlatiladi. Agar o‘zgaruvchilardan faqat bitta "true" bo‘lsa, yoki faqat bitta "false" bo‘lsa, natija "true" bo‘ladi. Boshqa holatlarda natija "false" bo‘ladi.


NAND Gate: AND gate negatsiyasi hisoblanadi. Bu gate, AND gate ning natijasini negatlashi bilan bog‘liq.


NOR Gate: OR gate ning negatsiyasi hisoblanadi. Bu gate, OR gate ning natijasini negatlashi bilan bog‘liq.


XNOR Gate: XOR gate ning negatsiyasi hisoblanadi. Bu gate, XOR gate ning natijasini negatlashi bilan bog‘liq.

Ventillarlar, elektronik sxemalarni yaratishda va o‘rnatishda mantiqiy operatsiyalarni bajarishda keng ishlatiladi. Bu sxemalar, kompyuterlarni va boshqa mantiqiy jihozlarni ishlab chiqish uchun asosiy qismni tashkil etadi.

JADVAL 1. Asosiy (Logic Gates)Ventillar jadvali

Nomlari	Strukturasi	Tavsifi
NOT		NOT oddiygina kirishni qabul qiladi va teskarisini chiqaradi.
AND		Chiqish musbat (1 yoki 0) bo'lishidan oldin barcha kirishlar ijobiy (1) bo'lishi kerak.
NAND		AND bilan bir xil, ammo natija teskari (NOT). Shunday qilib, avval AND ni bajaring, keyin esa chiqishga NOT qo'llang.
OR		Ijobiy chiqish (1 yoki 0) berish uchun kamida bitta kirish ijobiy (1) bo'lishi kerak. Barcha kirishlar ham ijobiy bo'lishi mumkin.
NOR		OR bilan bir xil, lekin natija teskari (NOT). Shunday qilib, avval OR ni bajaring, so'ngra chiqishga NOT ni qo'llang.