O’zbekistonda badiiy loyihalash va dizayning rivojlanishi Reja: O‘zbek xalqining amaliy me’morchilik san’ati. Amaliy san’atning bu qayd etilgan turlari

Naqsh kompozitsiyasini chizishda quyidagilarga amal qilish kerak:
Naqsh kompozitsiyalaridagi chiziqlar harakatning stilistik birligiga, davriy takrorlanishga (ritm), simmetrik joylashuv va ranglar mutanosibligini aniqlashga.
Bular mustaqil naqsh chizish jarayonida uning qismlari o’rtasidagi bog’liqlik, naqshdagi elementlarning o’q chiziqiga nisbatan teng ravishda joylashuvi, rang tuslarining bir - biriga muvofiq ravishda naqsh sirtiga yoyilishi, turli gullar, novdalar va shu kabi shakllarning uzviy ritmik jihatdan boqlanishi va h.z.
Naqsh namunalarini va kompozitsiya tuzishning quyidagi
asosiy qonuniyatlariga rioya qilish kerak:
1. Chiziladigan naqsh kompozitsiyasini shakl, o’lcham va taqsimlarini mo’ljalga olish.
2. Kompozitsiyaning yakka, yoki qo’sh banddan iborat bo’lishligini nazarda tutgan holda tanob (yasovchi) elementi shakllarini joylashtirish.
3. Kompozitsiyaga novda, barg, gul, shobarg va boshqa naqsh kompozitsiyasini kiritib mukamallashtirish.
4. Naqsh bandini bofta, shkufta kompozitsiyasi bilan bog’lab boyitish.
5. Kompozitsiyaning asosiy shaklini umumlashtirib, shu naqshni nomlash.
6. Kompozitsiyaning ma’no va maqsadini hisobga olgan holda, rang tuslarini aniqlash va h.z.
Naqsh kompozitsiyalarini tuzish jarayonlarida simmetriya, assimetriya, ritm, muvozanat, elementlarning o’zaro birikuvi, turlanishi kabi qoidalarga rioya etish bilan birga, tabiat go’zalligini chuqurroq his etish, badiiy va ijodiy qobiliyatning rivojlanishi ham shakllanib boradi.
FOYDALANILGAN ADABIYoTLAR RO’YXATI

1. 
   Tursunaliev K. Tyubeteyka - odin iz izlyublennix golovnix uborov narodov Uzbekistana. T., Fan, 1990. 123 str.
   
2. 
   Umarbekova D. Xudojestvennaya visshivka Uzbekistana. Vneshtorgizdat, 1988. 8 str.
   
3. 
   O’zbekiston xalq san’ati. Albom. G’. G’ulom nashriyoti, 1979. 234 bet.
   
4. 
   O’zbekiston san’ati (1991- 2001yillar) Akademik A. Hakimov tahriri ostida. M. Sharq. 2001, 240 bet.
   
5. 
   Faxretdinova D. A. Dekorativno-prikladnoe iskusstvo Uzbekistana. T. Izd. G. Gulyama, 1972. 161 str.
   
6. 
   Fransis M., Pinner. Syuzane Uzbekistana. Tekstil i jizn kochevix i osedlix uzbekskix plemen Stentralnoy Azii. Izd. D. Lindal i G. Knorra, Bazel 1975. 67str. (na angl yazike)