O‘ZBEKISTONDA
FANLARARO
INNOVATSIYALAR
VA
11-
SON
ILMIY
TADQIQOTLAR
JURNALI
20.09.2022
249
O’QUVCHILARNING YOZMA SAVODXONLIGINI OSHIRISH UCHUN
TAVSIYALAR
Tosheva Nargiza Qosimovna
Buxoro viloyati Shofirkon tumani
38-IDUMning Boshlangich fani oqituvchisi
Gafforova Shohida Qosimovna
Buxoro viloyati Shofirkon tumani
38-IDUMning Boshlangich fani oqituvchisi
Jamolova Laylo Ilhomovna
Buxoro viloyati Shofirkon tumani
38-IDUMning Boshlangich fani oqituvchisi
Annotatsiya:.Ushbu maqolada yozma savodxonlikni oshirishga doir bir qancha
tavsiyalar berilgan.
Imlo
nafaqat insonning savodini,balki uning ilmiy salohiyatini ham korsatib
beruvchi
omildir.Husnixat
bilan
xatosiz
yozish
insonning
manaviy
korki,yuzidir.Afsuski,yozma nutqimizda hamma ham imlo qoidalariga rioya
qilavermaydi.Ommaviy
axborot
vositalari,afishalardagi
ayrim
kamchiliklar
yoshlarimiz savodiga sezilarli tasir qilyapti.Shuning uchun hozirgi davrda bizdan talab
qilinadigan vazifa oquvchilarning imloviy xatolarsiz,chiroyli husnixat bilan yozishga
orgatish,kreativ fikrlash va nutqiy savodxonligini oshirishdir.Mamlakatimizda ozbek
tilini rivojlantirishga etibor kuchaygan bir paytda bizning masuliyatimiz
yana-da
orta boradi.
Oquvchining yozma savodxonligini oshirishda diktantlarning ahamiyati katta.
Diktantlarning qaysi turi bolishidan qati nazar , xoh saylanma,xoh grammatik yoki
lugat diktant bolsin,uni yozishda oquvchi orfografiya qoidalarini bilishi va bu
haqida konikmaga ega bolishi kerak.Diktantlardan foydalanish oquvchida fikrlash
qobiliyatini oshiradi,ham yozma,ham ogzaki nutqini rivojlantiradi.
Oquvchilar savodxonligini oshirish uchun har darsda oquvchining yoshiga mos
9-10 ta sozdan iborat lugat diktant olinadi.
Masalan,
baynalmilal, jangovar,junjikish ,
mutolaa , hasharot ,bo`ysunish ,
jigarrang ,
inflyatsiya,berkitmoq , taqiqlamoq.Oquvchilar diktantni yozib
bolgach,oqituvchi doskaga yozadi.Oquvchilar doskadan korib ozlari
tekshirib
oladi.Uyga vazifa sifatida xato qilgan sozlarini qaytadan yozib kelishadi.Zero,takror
bilimning asosidir.
Fan togaraklarida ham diktantlardan foydalanish samaralidir.Xotirangni sina
metodida oquvchilarning qoliga 100-110 ta sozdan iborat matn yozilgan varaqlar
tarqatiladi.Oquvchilar matnni diqqat bilan oqib chiqqach ,yigib olinadi.Songra
osha matn yozdiriladi.Bu metodning ahamiyati oquvchilarning yozma savodxonligi
bilan birga,xotirasi ham sinaladi.Yana shu topshiriqqa qoshimcha
sifatida matnda