O‘zbekistonda fanlararo innovatsiyalar va

O‘ZBEKISTONDA
 
FANLARARO
 
INNOVATSIYALAR

VA 
8-
SON

ILMIY
 
TADQIQOTLAR
 
JURNALI
20.05.2022
641 
Bobur she`riyatimizdagi an`anaviy badiiy obrazlar qatoriga yangi obrazlar 
qo`shdiki, uning ijodidagi ana shu jihatlarni yoritish hammavaqt dolzarblik kasb etadi. 
Shoh va qul, Vatan va sog`inch, saltanat va faqirlik, g`oliblik va mag`lublik, yaxshilik va 
hurramlik kabi poetik obrazlar Bobur ijodida yuksak darajada ifodalangan obraz 
hamda tushunchalardir. Garchi Boburgacha bu obraz va timsollarningelementar 
ko`rinishlari mavjud bo`lgan bo`lsa-da, Bobur ularni haddi a`losiga yetkazdi. U 
adabiyotimizga real va konkret Vatan obrazini olib kirdi. To`g`ri, o`zbek she`riyatida 
Boburgacha ham Vatan timsoli bore di. Biroq agar salaflar ijodida Vatan tushunchasi 
umuman tiriklik, istiqomat qilish, ro`zg`or tushunchalrini ifodalagan bo`lsa, Bobur 
Vatan deganda, faqat Samarqand yoki Andijonni emas, umuman Turkistonni tushundi. 
O`z asarlarida uning portretini suratladi, pirovard natijada, Vatanning badiiy obrazini 
yaratdi. 
Yod etmas emish kishini g`urbatda kishi, 
Shod etmas emish ko`ngulni menatda kishi, 
Ko`nglum bu g`ariblikda shod o`lmaydi, oh, 
G`urbatda sevunmash emish, albatta, kishi, 
deydi Zahiriddin Muhammad Bobur. 
Bobur idrokida diyoru yor tushunchalari o`zaro qorishib ketadi: 
Ko`pdin berikim, yoru diyorim yo`qtur, 
Bir lahzayu bir nafas qarorim yo`qtur. 
Vatandan judo bo`lgach, uning obrazi endi shoir she`rlarida sog`inch mazmuni 
orqali o`z ifodasini topadi: 
Kabutar, eltasen xattim, ne bo`lg`ay gar qabul etsang, 
Ko`ngulni bog`lasam ul noma yanglig` parru bolingg`a. 
Yoki: Qovun birla uzumning hajrida koʻnglimda gʻam har su, 
Oqar suvning firoqidin koʻzimdin har dam oqar suv. 
Shoir Vatandan judolikka chiday olmaydi, ko`nika olmaydi, bir kuni yana Vatanga 
qaytishiga ishonadi. 
O`z yerini qo`yib Hind sori yuzlandim, 
Yo rab, netayin, ne yuz qarolig` bo`ldi. 
Zahiriddin Muhammad Biburning “Boburnoma” asaridagi o`nlab qaydlarda ham 
Vaan timsoli gavdalanadi: 
Barmoqqa ne maskan muyassar, 
Turmoqqa ne davlat muqarrar.