O‘zbekistonda franchayzing. Bu nima uchun kerak va uning afzalliklari nimada?

“Franchayzingni biznesga muqobil deb hisoblab bo‘lmaydi”

• Franchayzing istisnosiz hamma uchun ochiq, ammo tadbirkorlar shuni tushunishlari kerakki, biznes turiga qarab, franshiza orqali ham butun model, ham jarayonlarning faqat bir qismi o‘tkazilishi mumkin. Aynan shu yechim murakkab biznes modellarida samarali tarmoq yaratish imkonini beradi.
• Shuni ta’kidlash kerakki, buni biznesga muqobil deb hisoblab bo‘lmaydi, chunki bu uning ajralmas bir qismidir. Franchayzer uchun bu masshtablashish modeli hisoblanib, franshiza uchun esa shaxsiy biznes yuritishning xavflari kamaytirilgan shaklidir.

Franchayzing ma’lum bir “o‘sish” bosqichidan o‘tgan, ya’ni o‘z modelini aniq anglab olgan, maqsadli auditoriyasiga ega, o‘z mahsuloti va uni takomillashtirish yo‘llarini tushungan va ishlaydigan ichki jarayonlar tizimini yaratgan kompaniyalar tomonidan qo‘llaniladi.

• Franchayzing ma’lum bir “o‘sish” bosqichidan o‘tgan, ya’ni o‘z modelini aniq anglab olgan, maqsadli auditoriyasiga ega, o‘z mahsuloti va uni takomillashtirish yo‘llarini tushungan va ishlaydigan ichki jarayonlar tizimini yaratgan kompaniyalar tomonidan qo‘llaniladi.
• Dunyoning har qanday davlatida bo‘lgani kabi O‘zbekistonda ham tadbirkorlar faoliyat ko‘lamidan qat’i nazar, ushbu tizimdan foydalanishlari mumkin. Kompaniyaning masshtabni kengaytirishga tayyorligiga ta’sir qiluvchi asosiy omil kompaniyaning “o‘ziga xosligi"dir. Boshqacha qilib aytganda, tizimlilik darajasidir.

ASOSIY TURLARI

• O‘zbekistonda franchayzingning eng keng tarqalgan turlari savdo va xizmat ko‘rsatishdir. Iqtisodiyotga ta’sir darajasi bo‘yicha bular mikro va kichik biznesdir. Asosan aynan shu ikki tur yangi iqtisodiy sharoitda faol rivojlana boshlaydi. Ular idrok qilish uchun biroz sodda, oson va tushunarliroqdir.
• Franchayzingni rivojlantirishni rejalashtirayotgan kompaniyalar ko‘proq talabga ega bo‘lishlari mumkin. Misol tariqasida men shunday aniq biznes turlarini sanab o‘taman: oziq-ovqat va nooziq-ovqat mahsulotlar chakana savdosi, restoranlar, kafelar, fast-food, novvoyxonalar, go‘zallik salonlari, ko‘chmas mulk agentliklari, kimyoviy tozalash xizmatlari, maktablar, bolalar bog‘chalari, fitnes markazlari, avtomobil yuvish va boshqalar.