O'zbekistonda shomonlikning zamonaviy ko'rinishlari Shomonlik

Fetishizm

Fetishizm- portugalcha -«fetisho», frantsuzcha «fetishe» so'zlaridan olingan bo'lib, sexrli narsa, but, sanam, tumor degan ma'nolarni anglatadi.

Fetishizm jonsiz narsalarga sig'inishdir.

Fetishlar- sig'inish ob'ektlari, tosh, tayoq, daraxt, umuman xar qanday buyum bo'lishi mumkin.

Shunday o'simliklar borki, ularning zaxri tirik jonni o'ldirish xususiyatiga ega.

O'simliklarning bu xususiyati g'ayri-tabiiy xisoblangan. Keyinchalik, bu narsa boshka narsalarga, masalan, toshga ko'chirilgan. Ov qilayotgan ibtidoiy odamlar ayrim toshlarni xayvonlarga o'xshashini payqaganlar. Shuning uchun ular ovga borganlarida ana shu toshlarni olib ketganlar. Ov o'ngidan kelib qolganda bunga xam shu toshlar sababchi, deb xisoblaganlar. Shu tariqa, oddiy predmetlarga g'ayritabiiy xususiyat xos, degan fikr barqarorlashgan.

Fetishizmning paydo bo'lishi ibtidoiy odamlar ongida afsonaviy qudrat faqatgina vaqt va bo'shliqda ko'chib yurish xususiyatiga ega emas, baki voqeiy dunyodagi buyumlarda ham bo'lishi mumkin degan tasavvurlarni uyg'otdi.

Fetishizm elementlari hozirda ham saqlanib qolgan. Turli dinlardagi haykallar, suratlar, tumor, ko'zmunchoq va turli ramzlar bunga yaqqol misoldir.