O'zbekistonda uchraydigon zaharliy Ilonlar va ularning zaharlanish xususiyati Reja


Download 110.3 Kb.
bet4/6
Sana16.06.2023
Hajmi110.3 Kb.
#1491231
1   2   3   4   5   6
Bog'liq
O\'zbekistonda uchraydigon zaharliy Ilonlar va ularning zaharlanish xususiyati

Zaharli Ilonning yuqori jagʻlarida zahar tishlari bo'ladi. Tishlar sirtidagi egatcha yoki ichidagi nay orqali zahar bezidan zahar oʻlja tanasiga oqib keladi. Ichki organlari asimmetrik joylashgan. Oʻpkasi odatda bitta, siydik pufagi boʻlmaydi. Erkagining quyiqish organlari bir juft xaltachalardan iborat boʻlib, anal teshigidan orqaroqda, terisining ostida joylashgan. Yilda bir necha marta tullaydi, bunda terisining sirtqi qavati paypoq yechilganidek yaxlit koʻchib tushadi.

  • Zaharli Ilonning yuqori jagʻlarida zahar tishlari bo'ladi. Tishlar sirtidagi egatcha yoki ichidagi nay orqali zahar bezidan zahar oʻlja tanasiga oqib keladi. Ichki organlari asimmetrik joylashgan. Oʻpkasi odatda bitta, siydik pufagi boʻlmaydi. Erkagining quyiqish organlari bir juft xaltachalardan iborat boʻlib, anal teshigidan orqaroqda, terisining ostida joylashgan. Yilda bir necha marta tullaydi, bunda terisining sirtqi qavati paypoq yechilganidek yaxlit koʻchib tushadi.
  • Ilonning 3000 ga yaqin turi 13 oilaga boʻlinadi. MDHda ilonlarning 60 taga yaqin turlari uchraydi, shu jumladan, O'zbekistonda 6 ta oilaga kiruvchi 21 ta tur ilonlar uchrashligi aniqlangan. Asosiy oilalari: suv ilonlari, aspidlar, dengiz ilonlari, qora ilonlar, chuqurchaboshlilar, soʻqirilonlar, torogʻizlilar, boʻgʻma ilonlar, qalqondumlilar. Yer yuzida, Antarktidadan tashqari, hamma joyda uchraydi. Odatda, yer ustida qalin oʻt-oʻlanlar orasida, daraxtlarda, koʻp turlari choʻllarda, ayrim turlari suvda yashaydi. Yirtqich, oʻljani tirikligicha yoki oldin zaharlab yoki boʻgʻib oʻddirib keyin yutadi.

Yuqorida Ilonlarda ilmoq singari qayrilgan va uchi o'tkir tishlari bo'ladi deb aytib o’tdik. Odam uchun kapcha ilon, qora ilon, charx ilon, chipor ilon, mamba va shaqildoq ilonlarning chaqishi juda xavfli hisoblanadi. Mambani hisobga olmaganda yuqorida keltirilgan zaharili ilonlar Respublikamiznining cho'l va tog'li hududlarida tarqalgan. MDHda yana chipor ilonlar va suv ilonlari keng tarqalgan. Ilonlar turili xil hayvonlar, ya’ni kemiruvchilar, mayda kaltakesaklar baqalar va hasharotlar bilan oziqlanadi. Ilonlar tuxum qo'yib, tuxumdan tirik tug'ib yoki tirik tug'ib ko'payadi. Ilonlar kenja turkumining sistematikasi ancha murakkab. Kavkazda tarqalgan g'arb bo'g'ma ilonchasi (Eryx jaculus) kiradi. O'zbekistonda Qizilqum, Ustyurt va Amudaryoning qumli qirg'oqlari bo'ylab sharq bo'g'­ma ilonchasi tarqalgan, uzunligi 60 sm dan I m gacha boradi. Vohalardagi jarliklartashlandiq eski binolar, molxonalar va hatto xonadonlarda chipor ilon uchraydi

  • Yuqorida Ilonlarda ilmoq singari qayrilgan va uchi o'tkir tishlari bo'ladi deb aytib o’tdik. Odam uchun kapcha ilon, qora ilon, charx ilon, chipor ilon, mamba va shaqildoq ilonlarning chaqishi juda xavfli hisoblanadi. Mambani hisobga olmaganda yuqorida keltirilgan zaharili ilonlar Respublikamiznining cho'l va tog'li hududlarida tarqalgan. MDHda yana chipor ilonlar va suv ilonlari keng tarqalgan. Ilonlar turili xil hayvonlar, ya’ni kemiruvchilar, mayda kaltakesaklar baqalar va hasharotlar bilan oziqlanadi. Ilonlar tuxum qo'yib, tuxumdan tirik tug'ib yoki tirik tug'ib ko'payadi. Ilonlar kenja turkumining sistematikasi ancha murakkab. Kavkazda tarqalgan g'arb bo'g'ma ilonchasi (Eryx jaculus) kiradi. O'zbekistonda Qizilqum, Ustyurt va Amudaryoning qumli qirg'oqlari bo'ylab sharq bo'g'­ma ilonchasi tarqalgan, uzunligi 60 sm dan I m gacha boradi. Vohalardagi jarliklar, tashlandiq eski binolar, molxonalar va hatto xonadonlarda chipor ilon uchraydi
  • Yuqorida Ilonlarda ilmoq singari qayrilgan va uchi o'tkir tishlari bo'ladi deb aytib o’tdik. Odam uchun kapcha ilon, qora ilon, charx ilon, chipor ilon, mamba va shaqildoq ilonlarning chaqishi juda xavfli hisoblanadi.

Download 110.3 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling