O’zbekstan respublikasi joqari h’A’m orta arnawli bilimlendiriw ministrligi berdaq atindag’i qaraqalpAq ma’mleketlik universiteti Biologiya fakulteti

Vulkanlardın atılıuı, shan tozanlar, togaylardın janıuı, osimlik shanları, kosmik shanlar xam tagı baskalar.

Tabiyatta bolıp otetugın tabiyiy xadiyselerdin natiyjesinde atmosferada barkulla tabiyiy shanlar boladı.Olar 3 ke bolinedi:

1-mineral(onarganik)

2-organikalık

3- kosmik shanlar



Tabiyiy pataslanıu-bular



1-mineral(onarganik)-tau jınıslarının jemiriliui, vulkanlardın atılıuı, teniz suularının parlanıp xauada duzga aylanıuı

2-organikalık shanlar –xauada jasaushı organizmler, osimlik xam xayuanlardın shirindi xam shıgındıları esabınan payda boladı

3- kosmik shanlar-meteoritlerdin atmosferadan otiu uaktındagı jangan kaldıkları

.

Jasalma pataslanıu dereklerine:

-energetika,

-sanaat karxanaları,

-transport,

- Kundelikli turmıstan shıgatugın shıgındılar xam tagı baskalar kiredi.

Atmosferaning kimёviy, fizik, akustik (shovqin), issiqlik, elektromagnit ifloslanishi yirik shah’arlar va sanoat rayonlarida yuqori darajaga etgan.

Ozbekistanda «Atmosfera hawasın qorg’aw tuwralı» arnawlı nızam qabıl qılıng’an. Bul nızam 1996 - jıl 27 dekabrde qabıl qılıng’an.

Bul nızamda atmosfera hawasının’ ta’biyiy quramın saqlaw, onı zıyanlı zatlar menen pataslanıwının’ aldın alıw, ma’mleket organları, ka’rxanalar ha’m puxaralardın’ hawanı qorg’awdag’ı huquqıy wazıypaların ta’rtipke salıw ha’m basqalar ko’rsetilgen

Kislotalı jaWınlar.

• Xar kanday kazılma baylıklar jandırılganda gazler kuramında kukirt xam azot kos oksidi boladı. Atmosferaga millionlap tonna shıgarılıp atırgan bul birikpeler jauındı kislotaga aylandıradı.
• Bunday jauınlar auıl xojalık eginlerine keri tasir korsetedi, tariyxıy esteliklerdin, imaratlardın jemiriliuine sebep boladı

İTIBARIN’IZ USHIN

RA’XMET!