O’zbyekiston ryespublikasi oliy va o’rta maxsus ta‘lim vazirligi

CHo’ktirish protsessini to’liq amalga oshirish uchun ishlatiladigan reaktivning dissotsilanish darajasi muxim ahamiyatga ega.chunki cho’ktiruvchi ionning kontsentratsiyasi reaktiv moddaning dissotsiatsiya darajasiga bog’liq. Masalan, Mg²⁺ ioni NН₄ОН yoki NaOH yordamida cho’ktirilishi mumkin. Ammo NН₄ОН qo’shib eritmadagi Mg²⁺ kationlarining barchasini cho’kmaga tushirib bo’lmaydi. chunki 0,1 M kontsentratsiyali NaOH eritmasida  - 100% , shunday kontsentratsiyali NaOH eritmasida esa  =1% ga teng. Demak cho’ktiruvchi ОН^- ionlarining kontsentratsiyasi NН₄ОН dan foydalanganimizda nisbatan 100 marta kam.

Eruvchanlik kupaytmasiga ko’ra : [Mg²⁺]  [OH^-]² = ЭК_Mg(OH)2

ya‘ni tenglamadan [OH^-]² =[100]² = 10000 ekanligi ma‘lum bo’ladi.

CHo’ktirish protsessida ishlatiladigan reaktivlarning gidrolizlanishini hisobga olish kerak.

Masalan, ikkinchi guruh kationlarining guruh reagenti oson gidrolizlanadi. (NН₄)₂СО₃ + НОН  NН₄НСО₃ + NН₄ОН

NН₄НСО₃ ning dissotsilanish natijasida hosil bo’ladigan НСО^-₃ anioni kationlarni cho’ktirish uchun yaroksiz yuqoridagi gidrolizlanishning oldini olish hamda muvozanatni chapga siljitish uchun eritmaga NН₄ОН qo’shiladi.

Eritmaning muhiti (рН) ham cho’kma hosil bo’lish protsessigva sezilarli ta‘sir ko’rsatadi. Xar bir ionning tula cho’kish uchun vodorod ionlarining kontsentratsiyasi ma‘lum qiymatga egai bo’lishi kerak. Demak, cho’ktirishni amalga oshirishdan oldin eritmaning рН ni tekshirish lozim.

5.