O’zbyekiston ryespublikasi oliy va o’rta maxsus ta‘lim vazirligi

Guruh reagenti va uning ikkinchi guruh kationlariga ta‘siri.

II guruh kationlarini qarbonatlar holida cho’kmaga cho’ktirish uchun umumiy reagent sifatida faqat ammoniy qarbonat ishlatish mumkin. Bu maqsadda Na₂CO₃ yoki K2SO3 ishlatiladigan bo’lsa, eritmaga Na⁺ yoki К⁺ ionlarini oldindan kiritib qo’ygan bo’lamiz va bu ionlar analiz qilinayotgan eritmada oldin bo’lgan – bo’lmaganligini aniqlash kiyin bo’ladi.

Ammoniy ionini esa, eritmaga (NН₄)₂СО₃ qo’shmasdan oldin, eritmaning bir qismini tekshirish bilan topish mumkin. (NН₄)₂СО₃ guruh reagenti ta‘sirida Са²⁺, Sr²⁺ , Ва²⁺ ionlarining suvda erimaydigan qarbonatlari hosil bo’ladi :

Са²⁺ + СО^2-₃ = СаСО_{3 } Sr²⁺ + СО^2-₃ = SrСО_{3 } Ва²⁺ + СО^2-₃ =ВаСО_{3 }

Gruppa reagenti suv ta‘sirida kuchli gidrolizlanadi.

(NН₄)₂СО₃ + НОН ↔ NН₄НСО₃ + NН₄ОН

↕

NН ⁺ + НСО^-

4 3

Gidroliz jarayonini to’xtatish uchun eritmaga NН₄ОН qo’shish maqsadga muvofiqdir. Bunda muvozanat chapga, ya‘ni ammoniy biqarbonatning ammoniy qarbonatga aylanish tomoniga siljiydi.

Bundan tashqari, ammoniy kabonat qisman ammoniy kabaminatga ham aylanishi mumkin. (qarbamin Kislota NН₂СООН ning tuzi) uham ikkinchi guruh kationlarini

cho’ktirmaydi: (NН₄)₂СО₃ ↔ NН₂СОО NН₄+ Н₂О

SHuning uchun ammoniy qarbonatga hamma vaqt anchagina miqdorda ammoniy qarbominat bo’ladi. Ammo uni yo’qotish oson, buning uchun ikkinchi gruppa kationlari taxminan 70-80o atrofida kizdirilgan eritmadan cho’ktirilsa bas.

Temperatura ta‘sirida muvozanat chapga siljiydi va kristall holidagi cho’kma hosil bo’ladi.

NН₂СОО NН₄+ Н₂О = (NН₄)₂СО₃

Ammoniy gidroksid ta‘sir ettirilganda erkin Kislotalar neytrallanadi, natijada muhit ishqoriy bo’lib, Мg²⁺ kationi asosli to’z hosil qilib, cho’kmaga tushishi mumkin.

2 МgCI₂ + 2(NН₄)₂СО₃ + H₂OH =  Mg₂(OH)₂CO₃ + 4NH₄CI + CO₂