Ozgarishlar

ONTOGENEZNING DAVR VA BOSQICHLARI

---

O’SIMLIKLARDA MAVSUMIY OZGARISHLARNING 
YASHASH SHAROITIGA MOSLASHISHI
О‘simliklar hayotiy shakllarining asosiy belgilaridan biri
mavsumiy
xodisalar
bо‘lib hisoblanadi. О‘rta iqlim
sharoitida yashagan
о‘simliklarda mavsumiy hodisalar uncha
sezilarli
bо‘lmaydi. Sovuq va qurg‘oqchil iqlim sharoitida
о‘sgan о‘simliklarda esa mavsumiy xodisalar ancha keskin
borib, morfologik va anatomik tuzilishlarida
о‘zgarishlar
paydo
bо‘ladi.
Fanerofitlar.
Kurtaklari
qisman
ochiq
yerdan
ancha
balandlikda saqlanadi (daraxtlar, butalar, yog‘ochlangan
lianlar, omelaga
о‘xshagan yarim parazitlar).
Xamefitlar.
Kurtaklari
yerdan
ozgina
uzoqroqda
joylashgan
–
(20-30
sm
oralig‘ida).
Bu
guruhga
yarimbutalar, yarimbutachalar, yostiq tipidagi
о‘simliklar,
kо‘pchilik о‘rmalovchi sovuq paytlarida kurtaklari qor tagida
qishlaydi.
Gemikriptofitlar.
Kо‘p yillik о‘t о‘simliklar. Bu
о‘simliklarning kurtaklari yer yuzasida yoki ozgina tuproqqa
kо‘milib yashaydi (yoki о‘simliklarning qurigan shox
shabbalarining tagida).
Kriptofitlar – geofitlar. Geo – yer.
Kurtaklari
tuproqning ichida yer yuzasidan ancha chuqurlikda (ildiz
poyali, tuganakli, piyozboshli
о‘simliklar kiradi) yoki
gidrofitlar – kurtaklari suvda qishlovchi
о‘simliklar kiradi.
Terofitlar. Bir yillik - qishda yoki kuzda butunlay
quriydi,
kurtaklari
qolmaydi.
Keyingi
yili
urug‘lari
yordamida
kо‘payadi.

---

Bahorda
о‘simliklar uchki kurtaklaridan yillik
novdalar shakllanadi, barglar, gullar,
tо‘pgullar
paydo
bо‘ladi. Shu bilan birga poya va
ildizlarida kambiy jadal ishlab, yangi xujayra va
tо‘qimalar
paydo
bо‘ladi.
Bu
vaqtda
о‘simliklarda oziqa moddalarning harakati
tezlashadi. Yangi organlarning paydo
bо‘lishi
jadallashadi.
О‘simlik vegetatsiyasi davomida
barglarida fotosintez natijasida paydo
bо‘lgan
organik moddalar kraxmal donachalari, oqsil va
yog‘lar sifatida hujayralarda
tо‘planadi.