- Lingvistik model tusinigi struktor tilshinasliqtin E.Sepir, L. Blumfild, R.Yakobson, Xomskiy, Harris, Hokket kibi adamlar tarepinen kirtilgen. Onin taraqqiyatk bolsa XX asirdin 60-70 jillarina ( matematik ham kibernetik lingvistika rawajlanip baslagan dawirge) tuwri keledi. Lingvistik modeldi tomendegi turlerge ajiratiw mumkin.
- Insan nutqi faoliyati modellei. Bul modler konkret nutq jarayani ham hadiyselerdi sawlelendiredi. Maselen, aniq bir dawistin aytiliw modeli yaki nutqtin juzege shigiw modeli.
- Lingvistik tadqiqad modelleri. Bunda muayyan til hadiyseleri tiykarinda alip barilgan tadqiqat sawlelendiriledi.
- Metamodellar- bunda lingvistik modeller ajiraladi, olgipotetik-deduktiv xarakterge iye boladi, ote abstraklasqan ham ratsionallastirilgan boladi. Modellestiriw metodi ayrim tillerge, ingiliz tiline tatbiq qilingan.
- Zamanagoy islep shigariw bul axbaratlastirilgan basqariw sistemalari ham kamunikaciya, finans- ekanomika ham marketin xizmetleri, ilimiy texnologik hamde jobalsw oraylarinin ximiya texnologik basqishlari bar.
- Sanli texnika ham magliwmatti qayta islew usillarinin’ intensiv rawajlaniwi natiyjesinde ximiyaliq, neft-ximiya hamde jalgamnin ishki komplekslerindegi axbaratlastirilgan basqariw sistemalari ham axbarat uzatiw jarayaninin fuksional ahimyeti ogada asip barmaqta.
Texnologiyada esaplawmashinalarinda sistemalardi modellestiriw - Ximiyaliq texnologiyalardin jarayanlari – bul qiyin fizikaliq-ximiyaliq sistemalar, olar eki turli diterminani- stoxastik tabiyayqa hamde kosmos ham waqitta ozgeriwshi qiymatina iye.
- Olarda qatnasiwshi zatlardin agimlari tomendegishe:
- Kop fazali ham kop kompanentli. Fazanin’ har bir noqatinda ham fazalar shegarasinda jarayan otiw dawiri impuls, energiya ham massanin eltiwshi waziypasin orinlaydi. Uliwma olar barliq jarayan geometrik xarakteristikasina iye bolgan apparatta bolip eotedi. Oz nawbetinde bul xarakteristikalar jarayannin otiw xarakterine tasir etedi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
