Paxta sanoatida havo iflosligini oldini oluvchi texnologiyani ishlab chiqish
Download 49.82 Kb.
|
Tezis Azizxon
- Bu sahifa navigatsiya:
- Egamberdiyev Azizjon Bahromjon o‘g‘li Farg‘
- FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR
|
PAXTA SANOATIDA HAVO IFLOSLIGINI OLDINI OLUVCHI TEXNOLOGIYANI ISHLAB CHIQISH Xatamova Zumradxon Nazirjonovna Farg‘ona politexnika institute Ijtimoiy fanlar va sport kafedrasi katta o‘qituvchisi Tarix fanlari bo‘yicha PhD Egamberdiyev Azizjon Bahromjon o‘g‘li Farg‘ona Politexnika instituti Yengil sanoat va to‘qimachilik fakulteti M26-22a PDIUTT guruh magistranti Tel: +99891 056 5800 Email: Egamberdiyevazizjon3979@gmail.com Annotatsiya: Paxtani dastlabki ishlash korxonalarida hosil bo‘lgan changlarning havoda tarqalish havfini kamaytirish. Kalit so‘zlar: Paxta tozalash zavodlari. Havo iflosligi. Chang zarralari. Ifloslanish darajasi. Mayda chang. Changli havo. Paxtani dastlabki ishlash korxonalarida yillik paxta xom ashyosi qayta ishlanib, paxta tolasi, paxta momigʻi, ekish va sanoat chigitlari olinadi. Paxtani dastlabki ishlash korxonalari paxta xom ashyosini qabul qilish, markazlashtirilgan quritish, tozalash, xas cho‘p chigitdan tolani ajratish, paxta chigitini tozalash va linterlash, tolani begona o‘tlardan va boshqa aralashmalardan tozalash, tolali chiqindilarni dastlabki ishlash, tolani presslash, tolani tozalash, tolani yig'ish va tozalash ishlarini tashkil etadi va amalga oshiriladi. Korxonalar maxsus texnologik jihozlar (quritgichlar, paxta xom ashyosini tozalash mashinalari, Jinlash, linterlash, lint va paxta chigitini tozalash, separatorlar, kondensatorlar va boshqalar), paxta xom ashyosi va tayyor mahsulotni sex ichida va sexlararo tashish mexanizatsiyalash vositalari bilan jihozlangan. Paxta xom ashyosini tayyor mahsulotga aylantirish ishlarining umumiy majmuasi paxtaga birlamchi ishlov berishning texnologik jarayoni deb ataladi va quyidagi jarayonlarni o‘z ichiga oladi: paxta tayyorlov markazining quritish va tozalash sexida paxta xom ashyosini quritish va tozalash; paxta xom ashyosini dastlabki ishlash sexida tozalash jarayoni mayda va yirik iflosliklardan tozalash; Jinlash, paxta chigitini linterlash, tolali chiqindilarni dastlabki ishlashdan iborat. Paxta xom ashyosini birlamchi dastlabki ishlashning texnologik jarayonini amalga oshirishda paxta tolasi va chigitining tabiiy fizik-mexanik xossalari saqlanishi hamda ularni Davlat standartlariga muvofiq va yo‘qotishlarsiz chiqishini ta’minlanishi kerak. Bu vazifani bajarishda paxta xom ashyosini birlamchi dastlabki ishlash jarayonini to‘g‘ri tashkil etish hal qiluvchi omil bo‘lmoqda. Texnologik jarayon ma'lum sxemalar bo‘yicha o‘rnatilgan mashinalar majmuasidan foydalanishni va ularni dastlabki paxta xom ashyosi va ishlab chiqarilgan mahsulotning holati va sifatiga qarab qat'iy belgilangan rejimlarga muvofiq ishlashini ta'minlaydi. Paxtani dastlabki ishlash zavodida dastlabki materialning xususiyatlaridan kelib chiqqan holda, uni birlamchi dastlabki ishlash ilg‘or korxonalar tajribasi, shuningdek, uni takomillashtirishga qaratilgan ilmiy tadqiqotlar natijalari asosida ishlab chiqilgan tartibga solinadigan texnologik sxema bo‘yicha amalga oshiriladi. Paxtani birlamchi dastlabki ishlashning tartibga solinadigan texnologik jarayoni paxtani qabul qilish, terish, saqlashdan tortib, Davlat standartlari talablariga javob beradigan mahsulotlarni dastlabki ishlashga bo‘lgan ishlab chiqarishni to‘g‘ri tashkil etishni ta’minlashga mo‘ljallangan. Texnologik jarayon mukammalligining asosiy ko‘rsatkichi - ishlayotgan texnologik jihozlar zanjiriga kiruvchi barcha mashinalarda paxtani samarali dastlabki ishlash natijasida erishiladigan umumiy tozalash effekti hisoblanadi. Paxtani dastlabki ishlash texnologik jarayonida asosiy mahsulot – paxta tolasidan tashqari ko‘p miqdorda tolali chiqindilar (tolali birikmalar, regeneratsiyalangan paxta tolasi, lint) olinadi, ularni dastlabki ishlash orqali tolali materiallar olinadi. Atrof-muhitni muhofaza qilish chora-tadbirlari tabiiy resurslardan oqilona foydalanish, jamiyatning iqtisodiy faoliyati natijalarining tabiat va inson salomatligiga zararli ta'sirining oldini olishga qaratilgan. Atrof-muhitning ifloslanishini kamaytirish muammolarini hal qilishda asosiy narsa chiqindisiz texnologik jarayonlarni yaratish va joriy etish, sanoat va maishiy chiqindi suvlarni, havo va qattiq chiqindilarni tozalashning iqtisodiy usullarini, sanoat ishlab chiqarishida suvning kam va yopiq texnologik jarayonlarga o‘tishini ta'minlashdir. Paxtani birlamchi dastlabki ishlashning texnologik jarayoni texnologik va transport mashinalaridan changning ishlab chiqarish binolariga va atmosferaga sezilarli darajada tashlanishi bilan birga kechadi. Changlarni cho‘kishi, ishlab chiqarish binolari va zavod hududini ifloslantiradi, odamlar va texnikaning ishlashi uchun noqulay sharoitlarni yaratadi. Paxta tozalash korxonasining ishlab chiqarish binolarida havodagi chang miqdori normasi 10 mg/m3 dan oshmaydi, atmosferaga chiqariladigan chiqindi havo esa 150 mg/m3 ni tashkil qiladi. Oddiy sanitariya-gigiyena sharoitlarini yaratish uchun ishlab chiqarish ob'ektlari va individual changni chiqaradigan qurilmalar changdan tozalanadi. Egzoz changli havo atmosferaga chiqarilishidan oldin u ham changdan tozalanadi. Paxta xom ashyosidan chiqadigan chang organik va mineral fraksiyalardan iborat. Organik fraksiya buta yoki paxta chig'anoqlarining maydalangan zarralari va kichik qisqa tolali massasidir. Changning mineral ulushi paxta xom ashyosiga hosilni yig‘ishtirib olish va uni tashish va saqlash vaqtida kiradigan tuproq, qum va boshqa aralashmalardan iborat. Texnologik jarayonning boshida paxta xom ashyosini tashish va begona o‘tlardan tozalashda asosan mineral chang ajralib chiqadi va havoni ifloslantiradi, texnologik jarayon oxirida, ayniqsa jinlash va lintlash paytida organik kelib chiqadigan chang ajralib chiqadi. Paxta xom ashyosining pnevmatik transport tizimining chiqindi havosida chang 10 dan 20% gacha organik va 80-90% mineral zarralarni o‘z ichiga oladi. Texnologik jarayonning oxirida linterlarda, chiqindi havo kondensatorlardan chiqarilganda, changning organik fraktsiyasining tarkibi 80-90% ga yetadi. Ishlab chiqarish sexlarida texnologik asbob-uskunalardan chiqarilgan havoning chang miqdori paxta xom ashyosining naviga, namligiga va ifloslanishiga bog'liq; past navli paxta xom ashyosini dastlabki ishlash jarayonida chang emissiyasi eng kuchli bo‘ladi. Jadvalda paxta xom ashyosini pnevmatik tashishda havo bilan ajralib chiqadigan changning taxminiy tarkibi (III nav qo‘lda terilgan, standart namligi va ifloslanishi 1,3 dan 3,5% gacha) ko‘rsatilgan.
FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR 1. E. Zikriyoyev “Paxtani dastlabki qayta ishlash”, Toshkent-2002. 2. M.Omonov. “Paxtani dastlabki ishlash spravochnik” Toshkent-2008 y. 3. R. Murodov “Paxtani dastlabki ishlash texnologik jarayonida xom ashyoni va undan olinadigan mahsulotlarni tashuvchi transport vositalari” Namangan-2005 4. Babadjanov M.A. “Texnologik jarayonlarni loyihalash” Toshkent -2009. 5. www.sifat.uz 6. www.ziyonet.uz Download 49.82 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|