Ilmiy texnika inqilobi asrida sotsioantropogen faktorlarining, yadro energi-yasi, kosmosva kompyuterlashtirishning tabiiy muhitga ta'siri o'z mashtabiga ko'ra tabiatning o'zining tabiiy faktorlarining ta'siri bilan solishtirish mum-kin: jamiyat yaratgan "texnomassa" hajmini tabiat yaratadigan biomassa hajmi bilan qiyoslash mumkin. Buiardan tashqari-, sun'iy radiaLsiya, "ozon teshik-lari", ko'pgina tabiiy elementlar sonining butunlay o'zgarishi, tabiatda ma'lum bo'lmagan yangi narsalarni sintez qilish va boshqalarni ko'zda tutish kerak. Shunday qilib, tabiiy tarix (tabiat tarixi) borgan sari jamiyat va inson taraqqiyoti tarixi bilan chambarchas bog'liq bo'lib ketmoqda. - Ilmiy texnika inqilobi asrida sotsioantropogen faktorlarining, yadro energi-yasi, kosmosva kompyuterlashtirishning tabiiy muhitga ta'siri o'z mashtabiga ko'ra tabiatning o'zining tabiiy faktorlarining ta'siri bilan solishtirish mum-kin: jamiyat yaratgan "texnomassa" hajmini tabiat yaratadigan biomassa hajmi bilan qiyoslash mumkin. Buiardan tashqari-, sun'iy radiaLsiya, "ozon teshik-lari", ko'pgina tabiiy elementlar sonining butunlay o'zgarishi, tabiatda ma'lum bo'lmagan yangi narsalarni sintez qilish va boshqalarni ko'zda tutish kerak. Shunday qilib, tabiiy tarix (tabiat tarixi) borgan sari jamiyat va inson taraqqiyoti tarixi bilan chambarchas bog'liq bo'lib ketmoqda.
- Boshqa so'z bilan aytganda, insoniyat evolyutsiyasi ma'lum bir vaqtgacha biosfera doirasida amalga oshadi. Lerua biosfera va noosferalarni Xitoy devori bilan bir-biridan ajratmaydi: "Ko'pchilik hollarda ular bir-birga aralashib ketadi, ikkinchisi birinchisining qayta yaralganidir". Lekin sekin-asta shunday holat vujudga kcladiki, insonning to'xtovsiz o'zgaruvchi rivojlanuvehi ongi chegarali va cheklangan biosferaga sig'may qoladi. U "insoniy, tafakkur qiluvchi, o'z mohiy-atiga ko'ra fikr''ning yangi bir holatini - noosferani vujudga keltiradi
Ekologik muammolarning vujudga kelish sabablari va ularni hal etish yo'llari. - Noosfera konscpsiyasi taraqqiyotining muhim ilmiy-falsafiy natijasi sifali-databiat vajamiyatning koevolyuisiya (hamkorlikda, paralel, o'zaro bog'liqlikda rivojlanish) nazariyasining shakllanganini eslab o'tish mumkin. Bu ikki yirik tizimning bir-biriga qarshi turishi va kurashi emas, balki ularntng nzviy birligi insoniyatning keyingi taraqqiyotini ta'minlashi mumkin.
Tabiiy
Sharoit
komponentlari
Iqlim
Joyning
tuzilishi
O’simliklar va
hayvonlar
Yerning
Hosildorlik
darajasi
Foydali qazilmalar va
boshqa hom-ashyo
mablag’larining
mavjudligi
Suv resurslari
va boshqalar
Do'stlaringiz bilan baham: |
