Педагогик инновациялар, касб-ҳунар таълими бошқарув ҳамда педагог кадрларни қайта
Download 0.88 Mb. Pdf ko'rish
|
М.Шорахимов (5)
|
Simulyasion markazlarda - virtual trenajerlar, simulyasion robotlar, turli xil
ishbilarmonlik o‘yinlari yordamida kasbiy ko‘nikma va kompetensiyalarni shakllantirishga yo‘naltirilgan modul birliklaridan foydalaniladi. Talablarning Amaliy ko‘nikma va kompetensiyalar ko‘p marotaba qaytarish, takrorlash, mashq qilish, ko‘p marotaba kuzatish, bajarish, imitatsion va virtual trening yordamida hosil qilinadi. Simulyasion markazlarda ishlash uchun talaba quyidagi ko‘nikmalarga ega bo‘lishi kerak: shaxsiy kompyuterda ishlash bo‘yicha kerakli mahoratga; malaka darajasi: paydo bo‘layotgan vaziyatlarda ishlab chiqarish surati to‘g‘risida kerakli bilimlarga; kommunikativlik: hamkasblar va ustozlar bilan muloqot qilishda olingan bilimlar va vaziyatlarni amalga oshirish vakolatlaridan malakali va erkin foydalana olishi. Simulyasion markazlarda ta’limni alohida maxsus tayyorgarlikdan o‘tgan pedagog –o‘qituvchilar olib borishi maqsakdga muvofiqdir. Ular amaliyotdagi mutaxassislar bilan hamkor likda turli xil vaziyatlar uchun ssenariylar ishlab chiqish, metodik ishlarni tashkil qilish, injener-texnik xodimlar bilan o‘quv vositalari bilan ishlash jarayonida texnika xavfsizlik qoidalarini ta’minlash qoidalariga amal qilishlari lozim. Maqsad - imitatsion faoliyatni real holatga maksimal darajada yaqinlashtirishdan iborat. Simulyasion ta’lim o‘quvchilarning amaliy ko‘nikmalarni shakllantirish va qiyin sharoitlardan chiqib ketishni rejalashtirish maqsadiga qaratilgan. Bunda har bir kasbning mavzular ketma-ketligiga qarab ko‘nikmalar ruyxati tuziladi va ularni o‘qitish uchun vaqt me’yorlari ishlab chiqiladi. Ko‘nikmalar ruyxati ilm-fan va taraqqiyot rivojiga qarab o‘zgarib boradi. Har bir kasb bo‘yicha pedagog nazorati ostida amaliy ko‘nikmalar ruyxati asosida professional kompetensiyani shakllantirish uchun sarflangan vaqt bitta modul xisoblanadi. Kunlik o‘tiladigan modullar uchun vaqt belgilanadi. Simulyasion o‘qitishda standart o‘quv modulini yoki standart immititson modulini ta’lim jarayoniga kiritish va har biri yakuniy natijaga qaratilgan bo‘lishi va nazorat qilinishi taqazo etiladi. SHu modulga ajratilgan vaqt oralig‘ida amaliy ko‘nikma va konpentinsayalar ro‘yxatini shakillantirish. Bu modullarini trening yoki boshqa shakillarda o‘tkazish mumkin. Bu modullar faqat amaliy bo‘lib, quyidagi tuzilmaga ega bo‘lishi mumkin: 1.Tayyorgarlik darajasi to‘g‘risidagi bilim, ko‘nikma va malakalarini aniqlash maqsadida o‘tkaziladigan boshlang‘ich nazorat, imitatsiya bo‘yicha instruktaj, topshiriqlar olish (ajratilgan vaqtning 20% gacha); 2.Topshiriqlarni bevosita bajarish (ajratilgan vaqtning 60% gacha) 3.Bajarilgan topshiriqlar muhokamasi (debrifing) (ajratilgan vaqtning 10% gacha); 4.Topshiriqlarni yakuniy bajarilishi (ajratilgan vaqtning 10% gacha). Simulyasion o‘qitishda vertual terenajorlar, simulyasion robortlar, turli hil ishbilarmonlik o‘yinlari, muommolarni echishga qaratilgan amaliy mashg‘ulotlar va boshqalardan unumli foydalaniladi. Simulyasion o‘qitishda ta’lim oluvchining javobgarligiga katta urg‘u beriladi. Simulyasion o‘qitishda faoliyat natijasini baholashning yagona tizimi muhum rol o‘ynaydi. Demak sifatli baholash uchun mezonlarni ishlab chiqish va amalda qo‘llash mexanizimi yaratilishi zarur. Uning asosi sifatida malaka talablarini olish mumkin. Masalan: - Holatni baholash bo‘yicha qaratilgan xarakatlar, - Ba’zi funksiyalarni ta’minlashga qaratilgan harakatlar - Xavsizlikni ta’minlashga qaratilgan harakatlar - O‘zaro hamkorlikka qaratilgan harakatlar va hakazo. Ta’lim oluvchilar tomonidan yo‘l qo‘yilishi mumkin bo‘lgan hatolarni oldindan muhokama qilish maqsadga muvofiqdir. Ta’lim beruvchi simulyasion o‘qitishda tafakkur qilishga, turli echimlarni topishga diqqatni qaratish lozim. Debrifing- vazifani bajargandan keyingi muhokama, ijobiy salbiy holatni tahlil etish, egallangan tajribani muhokama qilish. Bu faoliyat qaytar aloqani ta’minlaydi egallangan ko‘nikmalarni mustahkamlaydi, ta’lim oluvchilarda refleksiv tafakkurni ravojlantiradi. Debrifing ma’lum tuzilmaga ega bo‘lishi mumkin va ta’lim beruvchi o‘zaro ishonchga asoslanib, tahlil qilishi xato va kamchiliklarni xafa bo‘ladigan darajada ko‘rsatmaslik, tinglovchilarni diqqat bilan eshitishi savollar yoki yo‘riqnomalar bilan tuzatishi, ochiq savollardan unumli foydalanishi mumkin. Masalan : “Agarda siz ana shunday vaziyatga yana tushib qolganingizda qanday samarali xarakatlarni amalga oshirgan bo‘lar edingiz”, “ushbu xollatda qanday harakat qilishligini tushundingiz-?”, “Bo‘lajak kasbiy faoliyatingizda egallangan ushbu dajribani qanday qo‘llagan bo‘lar edingiz” va hakazo. Topshiriqlarni yakuniy bajarilishi bosqichi: olingan tajribani umumlashtirish, malaka va ko‘nikmalarni tahlil etish. Simulyasion ta’limni mulkchilikni turli xil shakllarida qo‘llash mumkin. Simulyasion ta’lim dasturi, mazkur kasb tayyorgarigi dasturi bilan uyg‘unlashgan bo‘lishi lozim. Bunda ta’limning barcha shakllari (ma’ruza, onlayn-ma’lumotlar, mustaqil ishlash, oddiy simulyasion darslar) qo‘llanilishi mumkin. Ishchi dasturda qaysi mavzularbo‘yichaamaliy mashg‘ulotlarda imitatsion modullar o‘tilishi belgilangan bo‘lishi kerak. Imitatsion jihozlar amaliy topshiriqlarni bajarish uchun to‘liq mos kelishi kerak. Download 0.88 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|