Pedagogik konfliktologiya

Konflikt o'zi nima? “Konflikt” atamasi “Nizo” tushunchasining dastlabki ekvivalenti sanaladi. Bu fan o'rganuvchi ob'ektlar nimalardan iborat? Konfliktlarni kelib chiqishini, sabab va oqibatlarini o'rganuvchi fan “Konfliktologiya” bo'lib, u lotincha “conflictus” – to'qnashuv, “logiya” – ta'limot demakdir. Demak, to'qnashuv haqida ta'lim berish, ya'ni to'qnashuv haqidagi fan hisoblanadi.
AQShning bir necha universitetlari qoshida konflikt yechimlarini o'rganishga yo'naltirilgan ilmiy-amaliy tadqiqot markazlari faoliyat olib boradi.
O'zaro do'stona munosabat, pedagogik hamkorlik, muomala madaniyati, ta'lim-tarbiya jarayoni, tartib-intizom, pedagogik-psixologik tarbiya, tashxis muammosi, motivatsiya, iste'dod belgilari, oqilona fikr, ilg'or, layoqat, oila iqtisodi, oilaviy madaniyat, g'amxo'rlik, odamiylik, halollik, olijanoblik, mehr-oqibat, ijtimoiy institut, individualizm, tolerant, tafakkur, elat, bag'rikenglik, g'oya, mafkura, barqarorlik, hamkorlik, qanoatli, hamjihatlik, diniy bag'rikenglik, tasamul, e'zozli, multikulturalizm, polietnik, monomadaniyat, polimadaniyat, madaniyatlararo dialog.
Pedagogik konfliktologiya nazariyasi bilan shug'ullanuvchi mutaxassislar ta'lim jarayonini insonparvarlashtirilgan, shaxsga yo'naltirilgan modeli sifatida baholaydilar. Chunki, pedagogik konfliktga asoslangan pedagogik jarayonning maqsadi o'quvchilarning individual-psixologik xususiyatlarini hisobga olgan holda ularning erkinliklari va huquqlarini hurmat qilish asosida ta'lim-tarbiyaviy ta'sir ko'rsatishni nazarda to'tadi.
3.3. Pedagogik konfliktlarni bartaraf etishda pedagogik hamkorlik
Педагогик конфликт турлари
Ўқитувчи – кичик гуруҳ
Ўқувчи-ўқувчи
Кичик гуруҳ-синф
Ўқитувчи – синф жамоаси
Ўқитувчи-катта гуруҳ
Ўқитувчи- ўқувчи
Кичик гуруҳ- кичик гуруҳ
Ta'lim-tarbiya jarayonida pedagogik konfliktlarning yuzaga kelish turlari
Xulosa o'rnida shuni aytish joizki, ta'lim jarayonida bir qator ziddiyatlarning mavjudligi tufayli ham o'quv jarayonini o'zaro kelishuvga asoslangan birgalikdagi faoliyatini ifodalovchi tizim asosida tashkil etish vazifasi yanada dolzarblashmoqda. Men malaka oshirish institutida olgan bilimlarim asosida ta'lim muasssasiga borib o'qtuvchilar o'rtasida seminal mashg'uloti o'tkazaman. Mashg'ulotning o'qitish texnologiyasi modul va uni ishlab chiqish bosqichlari haqida kompentensiyaviy yondashuv milliy, malaka tizimi haqida o'qtuvchilarga tushunchalar beraman.
Mavzuyimning ta'limdagi o'rni pedagogik jarayon keng qamrovli bo'lib, unda turli pedagogik konfliktlarning yuzaga kelishi tabiiy hodisadir. Pedagogik jarayonda yuz beradigan konfliktlar o'ziga xos xususiyatlar, rivojlanish darajasi va bosqichlari, chegarasiga ega. Bo'lajak pedagoglarda pedagogik konfliktlarni oldini olish va bartaraf etish ko'nikma va malakalarini shakllantirishda mazkur fan alohida ahamiyatga ega. Pedagogik konfliktologiya fani bo'yicha o'qituvchi kasbga oid nazariy va amaliy bilimlarni egallashi, pedagogik jamoa bilan doimiy muloqotda bo'lish ijobiy natijalar beradi. Binobarin, bunday muhitda o'zaro fikr almashish, shaxsiy mulohazalarni boshqalar tomonidan bildirilayotgan qarashlar bilan taqqoslab, ularning to'g'riligi, haqqoniyligiga ishonch hosil qilish, mavjud bilimlarni yanada boyitish, xato yoki kamchiliklarni aniqlash hamda ularni bartaraf etish yo'llarini topish imkoniyati mavjud.
Xulosa