Pedagogika universiteti

Shok belgilari va alomatlari 
Shokda  qattiq  ichki  yoki  tashqi  qon  ketishida  kuzatiladigan  belgi  va 
alomatlar,  ya'ni  terining  rangparligi,  sovib  ketishi  va  nam  bo`lib  qolishi, 
behollik,  bezovtalik,  og’iz  qurishi,  tashnalik,  nafas  olish  tezlashishi,  miyaning 
chalg’ishi,  hushsizlik  kuzatiladi. 
Jabrlanuvchiga  birinchi  yordam  ko`rsatish  uchun  shokni  keltirib  chiqargan 
sababni bilish  yoki qon ketishini  ko`rish shart emas. 
Og’ir  – yengilligiga  ko’ra shokning  4 bosqichi  ajratiladi: 
Shokning    I  bosqichi  (yehgil  shok).  Bemorning  ahvoli  qoniqarli.  Es-hushi  ,  odatda, 
joyida,  ba’zan  oz-moz  tormozlanish  bo’ladi,  reflekslar  pasaygan.  Pulsi  tezlashgan, 
minutiga  80-100  marta  uradi,  arterial  bosim 100-95  mm. simob ustunidan  past emas. 
Shokning      II  bosqichi  (o’rtacha  og’irlikdagi  shok).  Ro’y-rost  tormozlanish  ro’y 
bergan,  teri  qoplamlari  va  shilliq  pardalar  oqargan.  Badan  terisi  yopishqoq  ter  bilan 
qoplangan,  nafas  tezlashgan  va  yuzaki.  Qorachiqlar  kengaygan.  Puls  minutiga  110-130  
marta  uradi,  arterial  bosim 80—70  mm.  simob ustunida. 
Shokning  III  bosqichi  (og’ir).  Shikastlangan  kishining  ahvoli  og’ir.  Esi  kirarli-
chiqarli,  atrofdagi  voqealarni  sezmaydi.  Terisi  yopishqoq  sovuq  ter  bilan  qoplangan, 
gungurt-kul  rang,  lab,  burun  va  barmoq  uchlari  ko’kimtir  tusda.  Pulsi  ipsimon,  minutiga 
140—160  marta  uradi.  Arterial  qon  bosimi  60  mm  simob  ustunida  va  bundan  ham  past. 
Nafas  olishi  yuzaki,  tez,  ba’zan  siyrak.  Bemor  qusishi,  ostini  beihtiyor  bulg’atib 
qo’yishi  mumkin. 
Shokning    IV  bosqichi  (agoniyadan  oldingi  davr  yoki  agoniya).  Es-hush 
yo’qolgan.  Puls  va  arterial  qon  bosimni  aniqlab  bo’lmaydi.  Yurak  tonlari  zo’rg’a 
eshitiladi.  Nafas  agonal,  havoni  ―yutish‖  tipida  bo’ladi.