Педагогика ва Психология соҳаларидаги инновациялар
BOSHLANG‘ICH TA’LIM SAMARADORLIGINING OSHIRISHNING INNOVATSION
Download 3.75 Mb. Pdf ko'rish
|
10.Pedagogika yonalishi 3 qism
- Bu sahifa navigatsiya:
- 998Tel nomer: +998999992308 Anotatsiya
- Kalit so‘zlar
|
10
BOSHLANG‘ICH TA’LIM SAMARADORLIGINING OSHIRISHNING INNOVATSION VA ZAMONAVIY PEDAGOGIK TEXNOLOGIYALARI Usmonova Nigoraxon To‘xtasinovna Farg‘nona tumani 14- umimiy o‘rta ta’lim maktabining boshlang‘ich ta’lim o‘qituvchisi Elektron pochta: sobirovashahrizoda6@gmail.com 998Tel nomer: +998999992308 Anotatsiya: Boshlang‘ich ta’limda pedagogik innovatsion texnologiyalarning ahamiyati va darslarning samaradorligini oshirishga bo‘lgan ta’siri ushbu maqolada yoritib berilgan. Shu bilan birga dars jarayonida tatbiq etiladigan pedagogik uslublarning xusiyatlari va ularning vazifalariga doir fikrlar keltirib o‘tilgan Kalit so‘zlar: Boshlang‘ich ta’lim,metod, zamonaviy innovatsiya, darslarni o‘zlashtirish qobilyati, interfaol o‘yinlar, axborot texnologiyalari, dars samaradorligi, «Bahs-munozara « uslubi,» Videoli savol-javob» Dunyo miqiyosida e’tirof etiladigan har bir ta’limga oid sohaning negizi boshlang‘ich asoslarga borib taqaladi. Zero, mashaqqatli sinov deya ta’kidlash ham bu soha vakillari uchun o‘rinlidir! Quyi sinflarda tahsil olayotgan bolalarning fanga bo‘lgan qiziqish va qobilyatlarini kashf eta bilishlik bugungi modernizatsilashgan jamiatimiz uchun yangi o‘quv uslubiy metod va texnologiyalarini ta’limda joriy qilish va ularning amaliy ijrosini ta’minlashni har kungidek dolzarb masalaga aylantiradi. E’tibor qaratish darkor bo‘lgan omillardan biri shundaki, bolalarda aynan 1-sinfdan 4 -sinfgacha bo‘lgan davr alohida yondashuvni ta’lim beruvchi mutaxassislardan bajarilishini yoqlasa, ta’lim sifatini nazorat qiluvchi mas’ullardan esa bu faoliyatga ijodkorlik bilan yondashishni ko‘rsatadi. Psixologik nuqtai nazaridan boshlang‘ich sinf o‘quvchilarida o‘tiladigan fanlarning qanchalik murakkabligi yoki uning tahliliy jihatidan ustunligida emas balki qay darajada qiziqali va o‘ziga jalb qila olish texnologiyasiga qarab baholanadi. O‘quvchilarda o‘zlashtirish ko‘rsatgichlari fanning metodik uslubini o‘zgartirishni va yangilashni talab qiladigan jarayondir. boshlang‘ich sinf bolalarida namoyon bo‘ladigan bu kabi hodisalardan o‘qituvchi o‘zining o‘qitish uslubining mahoratini dars jarayonida qo‘llagan holda auido, video, rasmli, ko‘zgazmali vositalardan foydalanishi texnologiya asrimizda eng maqbul yo‘ldir.Ta’lim oluvchilarning ko‘rish,eshitish, yozish orqali fanlarni o‘zlashtirish layoqatiga qarab darslarda bu kabi innovatsiyalarni uyg‘unlashtirib tatbiq etish shartdir.Interfaol o‘yinlarni dars mashg‘ulotiga olib kirish, vaqt taqsimotida ham og‘zaki, yozma, adio formatlarini ishlatish bu o‘qitish samaradorligini oshirilishiga turtki bo‘ladi.bu kabi o‘qitish uslublarini tashkillashda o‘qituvchilardagi kompyuter savodxonligiga alohida urg‘u berish, hamda o‘tilayotgan darslarda nazoratchilarning faolligi ham muhimdir.Ta’limda keng qo‘llanayotgan yangi uslubiy metodlardan ko‘plari fanning o‘zlashtirilishi va bolalarning salohiyatiga qarab turli ko‘rinishda, turlicha o‘tilishi va dars davomida olib borilishi mumkin. Aynan boshlang‘ich ta’limda alohida ta’kidlashimiz kerak bo‘lgan sohaga doir innovatsiyalarning birlamchi qismi Axborot texnologiyalarining imkoniyatlarini bolalarga yoshligidan boshlab ochib berish va ularni zamon ruhida serqirra ilmiy salohiyatli yosh tatqiqotchilar qilib tarbiyalashga xizmat qiladi.Rivojlangan mamlakatlar qatoridan asosiy o‘rinlarni ta’lim faoliyati bo‘yicha egallagan Yaponiyada bilimlarning o‘zagi hisoblangan boshlang‘ich ta’lim alohida e’tibor markazida va bugungi kunda ham bu sohaga eng ko‘p yangiliklar olib kiriladi, bundan tashqari jamiatimizda bolalarning ilmli bo‘lishini belgilaydigan va hurfikrlilikni namoyon etadigan davr zarur islohotlarni ijro etilishini har doim oqlab kelgan.Texnologiyalarni ishlatishda ahamiyatga molik bo‘lgan talablarni ham inobatga olish zarurdir: dars davomida vaqtni to‘g‘ri taqsimlash, fan va multiplikatsion vositalarning bir- biriga mutanosibligi, ta’lim oluvchilarning qiziqishi, mashg‘ulotlarni mustahkamlovchi o‘yin, savol va javoblarning samarasi va ta’siri kabi xususiyatlardir. «Aqliy hujum», «fikrlar hujumi», «Tarmoqlar» metodi, «Sinkveyn», «bbb», «beshinchisi ortiqcha», «6x6x6», «bahs-munozara», «Rolli o‘yin», fSMU, «kichik guruhlarda ishlash», «Yumaloqlangan qor», «Zigzag», «Oxirgi so‘zni men aytay» - sanab o‘tilayotgan yangi texnologiyalar ta’limga doir vazirliklar tomonidan birdek ma’qullangan va natijasi yuksak baholangan hisoblanadi.» bahs-munozara» uslubiga 242 10 chuqurroq kirib borsak, bu kabi metod ko‘proq aniq fanlar uchun zaruriy hamda bolalarda mantiqshunoslikni rivojlantirishga ko‘maklashuvchi mashg‘ulot ekaigini anglaymiz, shuningdek jamoa bo‘lib fikr yuritishni, o‘zaro fikr almashish etiketini shakllantiruvchi, tarbiyalovchi texnologiya ekanligini ifoda etadi. « Videoli savol-javob» metodalogiyasi ham bu kabi an’analarni davom ettirgan holda o‘zini farqli jihatini quyidagicha izohlaydi: bu jarayonda ovozli yoki ovozsiz ma’lumotlarni ekranda aks ettirgan holda ta’lim oluvchilardan fikrlarni qabul qilib olish hamda tushuntirish berib o‘tish xotirani mustahlovchi va uzoq muddatli ma’lumotni bolalarning ongida qoldiruvchi uslub sanaladi.bir xil tehnologiyalarni qayta-qayta qo‘llashlik ham mavjud natijani yuqoriga olib chiqmasligi mumkin,shunday ekan izlanishda doimo davom etish, va ularni sinab ko‘rish ham, ustunlik va kamchiliklarini aniqlab olgan holda keng jamoatchilikka havola etilish ta’limni yanada boyitib boradi. “Agar mendan sizni nima qiynaydi?” deb so‘rasangiz, farzandlarimizning ta’lim va tarbiyasi deb javob beraman.( Sh.Mirziyoyev) Prezidentimiz ta’kidlagan fikrlarni anglagan holda yosh nihollarning ta’limiga jiddiy yondashish, ularga yurtning kelajagi sifatida qarash har bir ta’lim beruvchi shaxslardan talab emas burch kabi hissiyotlarni uyg‘otadi. Foydalanilgan adabiyotlar: 1) «Педагогик технология-таълим жараёнига татбиги»,м.Тажиев,А.я.Алимов,Д.У. Кучкоров,Тошкент 2) Pedagogika,O‘.M.Asqarova,M.Xayitboyev, M.S.Nishonov 3) Ta’lim muassasalarida innovatsion pedagogik texnologiyalar,Ismoilov O.A, Nazarov Sh.Q, Toshkent-2012 |
