Peydjing anglishan tilinen alinip paging – shaqiriw

CDMA – kanallari kodli bo’lingen tsifrli baylanis sistemalari
[2G ha’m 3G].
CDMA (Code Division Multiple Access) – kanallari kodli bo’lingen tsifrli sotali baylanis standarti bolip esaplanadi. CDMA sistemalarinda ha’r bir dawis ag’imi o’zinin’ unikal kodi menen belgilengen ha’m bir waqittin’ o’zinde ko’plegen basqa kodlang’an dawis ag’imlari menen birgelikte bir kanalda uzatiladi. Shawqimlar ishinen kerekli signaldi ajiratip aliw ushin qabillawshi ta’rep sol kodti qollanadi. Ba’rshe dawis ag’imlari arasindag’I bir pariq , bul unikal kod bolip esaplanadi. Bul sistemada kanal ju’da’ ken’ ha’m ha’r bir dawis ag’imi diapazoninin’ ha’mme ken’ligin toliq iyeleydi. Bul sistemada ken’ligi 1,25 MGts bolg’an kanallar jiyindisi qollaniladi, al dawis bolsa 8,55 kbit/sek. Tezlikte kodlanadi. Teoriya boyinsha CDMA sistemalarinda – signal, shawqim da’rejesine qarag’anda kishilew boliwi mu’mkin.
WCDMA (Wideband Code Division Multiple Access) – kanallari kodli bo’lingen ken’ polosali ko’p stantsiyali standart bolip esaplanadi. WCDMA tarmaqlari aldin qurilg’an GSM tarmaqlarina qosimsha ta’rizde ornatiladi. Bul jag’dayda , tarmaqlar parallel isleydi. Yag’niy aldin’g’I paydalaniwshilar GSM tarmag’in qollanadi, jan’a abonentler bolsa jag’dayg’a qarap GSM yamasa WCDMA tarmag’inan paydalanadi. Abonent terminallari tarmaqlar arasinda avtomatikaliq ta’rizde jalg’anadi, ha’mde bir tarmaqtan basqa tarmaqqa o’tkende baylanis u’zliksiz a’melge asiwi mu’mkin. WCDMA nin’ GSM ge qarag’anda basil u’stinligi, bul mag’liwmatlardin’ joqari tezlikte uzatiliwi bolip esaplanadi, yag’niy teoriya boyinsha 2 Mbit/sek.ke shekem bolsa, negizinde 384 kbit/sek,ke shekem. Bunnan tisqari, mobil videotelefon baylanisti a’melge asiriw, mobil terminalg’a audio ha’m video fayllardi toliq ju’klep aliw imkaniyatlari bar. WCDMA sistemasinda qollanilatug’in telefonlardin’ bahasi joqari. Ha’zirgi ku’nde 3-shi a’wlad tarmaqlari O’zbekstannin’ ko’plegen aymaqlarinda qollanilip atir.
Моbil baylanistin’ universal sistemasi UMTS (Universal Mobile Telecommunications System) – bul Evropada 3G tarmag’in en’giziw ushin Telekommunikatsiya Standartlarinin’ Evropa Instituti ta’repinen (ETSI) islep shig’ilg’an standartlardin’ biri bolip esaplanadi. Ha’zirde dawis telefoniyasi mobil baylanistin’ rawajlaniwin belgilep beriwshi tiykarg’i factor esaplanadi. GPRS, EDGE ha’m keyinshelik UMTS texnologiyalarinin’ payda boliwi dawisli baylanistan tisqari ko’plegen qosinsha imkaniyatlarg’a jol ashti. UMTS – joqari tezlikte mag’liwmatlar uzatiw, Mobil Internet, Internet, Intranet ha’m multimedia ja’rdeminde ha’r qiyli qosimsha imkaniyatlardi jaratadi. UMTS ushin tiykarg’i texnologiya bolip WCDMA esaplanadi. WCDMA/UMTS sistemasinda Mobil abonent ushin radiokanalda uzatiw tezligi 2 Mbit/sek. Ke shekem jetedi. WCDMA 2GGts jiyilik diapazoninda islewshi sistemalarda qollaniw ushin mo’lsherlengen,sebebi bul texnologiyanin’ ba’rshe imkaniyatlarin toliq paydalaniw mu’mkinshiligin aship beredi.
Тo’mendegi su’wrette CDMA standartinin’ uliwmalastirilg’an du’zilis sxemasi keltirilgen:

BTS (Base Transceiver Station) – qabillawshi ha’m uzatiwshi baza stantsiyasi;
BSC (Base Station Controller) – baza stantsiyalar kontrolleri;
OMC (Operation and Maintenance Center) – basqariw ha’m xizmet ko’rsetiw orayi;
SU (Selector Unit) – kadrli tan’law qurilmasi;
DB (Data Base) – аbonentler ha’m qurilmalar haqqindag’I mag’liwmatlar bazasi;
MSC (Mobile Switching Center) – baylanis kommutatsiyasi orayi.
U’shinshi a’wlad xizmetleri toplamina videotelefon, videokonferentsiyalar, video-pchta , internetke joqari tezlikte kiriw, TV/ video pleer, uzaqlastirilg’an tibbiy diagnoz, oqitiw, avtomobilli ha’m qala navigatsiyalari, video/su’wretke aliw qosiladi.