Polifunksional birikmalar. Geterofunksiyanal birikmalar

Polifunksional birikmalar.Geterofunksiyanal birikmalar.

1.Aminospirtlar

2.Gidroksikislotalar

3.Aminokislotalar

Aminokislotalarni xususiy xossalari.

Aminokislotalarni tibbiyotdagi ahamyati.

4.Sulfanil kislota

5.Oksokislotalar

Aminospirtlar

• Aminospirtlar deb molekulasi tarkibida amino va gidroksil guruhlari tutuvchi birikmalarga aytiladi.Ular alifatik va arimatik guruhlarga ajraladi.

Alifatik aminispirtlarning kimyoviy xossalari.

• Aminospirtlarda ikki xil funksional bir uglerod atomi bilan bog’lana olmaydi,chunki birikma beqaror bo’lib ammiaklar karbonil birikmaga yoki suv iminga parchalanadi.Aminospirtlarning eng oddiy vakili 2-aminoetanol(kolamin)dir.
• Kolamin molekulasida ham aminoguruh ham gidroksil guruhi bo’lgani uchunu ham spirtlarga,ham aminlarga xos reaksiyalarga kirishadi.Aminlar singari kuchli kislatalar bilan tuzlar hosil qiladi.Kolamin fragmenti tibbiyotda alergiyaga qarshiva uyqu kelturuvchi dorivoe modda dimedrol milekulasi tarkibiga kiradi.

Xolin-murakkab lipidlarning tuzulishi birligi,u odam organizmda yog’ almashunuvini boshqaradi.Organizmdagi metillash jarayonida metil guruhlarini beradi.Xolinning bir qatar hosilalari tibbiyotda ko’p qollaniladi.Atsetilxolin-kichik konsentratsiyalarda faol ta’sur etuvchi,asab to’qimalarida asab qo’zg’alishini uzatuvchi keng tarqalgan mediator vositasi.Tibbiyotda tarkibida xolin saqlovchi quydagi dorivor moddalar qollaniladi.Atsetilxolinxlorid tibbiyotda qon tomirlarni kengayturuvchi vositasi sifatida qo’llaniladi.Suksitilinxolinyodi-mushaklar tarangligini kamayturuvchi xossasiga ega.

Adrenalin-yurak faoliyati va karbon suvlar(uglevodlar)almashunivi boshqarishda ishtirok etadi.Fizialogik stres holatlariga qonga ajralib chiqadi va qon bosimini oshiradi.Katexolinlar ishtirokida simpatik nervlarning nerv impuluslari o’tkaziladi.Bu moddalar qon bosimiga ta’sir etishi bilan birga hayot faoliyatining boshqa ko’p tomonlariga ta’sir etadi.