"полимерлар кимёсига" кириш

Polikondensatlanish termodinamikasi

Polikondensatlanish reaksiyasi davomida ikki xil muvozanatga erishish mumkin:

1. 
   
   a
   
   K
   
   a
   Hosil bo`lgan quyimolekulyar modda bilan polimer orasida:
   

a (R)_n
a b (R)_m b
(R)_{n m} b b

2. 
   Polimer bilan hosil bo`lgan siklik birikma orasida:
   

39

К' va К lar muvozanat konstantalari. К'- chiziqsimon modda bilan siklik birikmalarning termodinamik potensiallarini farqiga bog`liq.

R

S

T

0

G
0 TLnK<sup>`
G0</sup>, Н<sup>0</sup> va S° lar termodinamik potensial, entalpiya va entropiyalarning standart qiymatlarining farqi.
Siklik birikmani hosil bo`lishi monomolekulyar, chiziqsimon polimerni hosil bo`lishi esa bimolekulyar reaksiya turiga kiradi. Shuning uchun konsentrasiya kamayganda siklik birikmaning hosil bo`lishi kuchayadi.
Konsentrasiyani ko`payishi esa chiziqsimon polimerni hosil bo`lish imkoniyatini oshiradi. K ni qiymatiga qarab polikondensatlanish muvozanatli va muvozanatsiz polikondensatlanish reaksiyalariga bo`linadi. Odatda K=10-100 gacha qiymatlarga ega bo`lsa, polimerning molekulyar massasi va reaksiyaning unumiy muvozanatdagi monomerlarning konsentrasiyasiga bog`liq bo`ladi. Bunday reaksiyalar muvozanatli yoki qaytar polikondensatlanish deyiladi. Agar К>1000 bo`lsa polikondensatlanish reaksiyasi muvozanatsiz yoki qaytmas reaksiya bo`ladi.
Masalan, dixlorangidridlarning diaminlar bilan polikondensatlanishida К>1015; qaytar polikondensatlanishda hosil bo`lgan quyimolekulyar modda bilan polimer orasida juda tez muvozanat hosil bo`ladi. Shuning uchun qaytar polikondensatlanishda polimerning unumini ko`paytirish uchun hosil bo`layotgan quyimolekulyar moddani reaksion muhitdan chiqarib turiladi.

3.