Polimerlarni qayta ishlash texnologiyasi

2. Hajmiy massani aniqlash. 
Hajm birligiga to`qri kelgan massahajmiy massa deb ataladi. Bu ko`rsatgich
ko`pik va ko`pikplastlar uchun aniqlanadi. hajmiy massa quyidagi formula
yordamida topiladi:
m

=
v
bu erda:
m - namuna massasi, g;
v - namuna hajmi (chiziqli o`lchamlari orqali topiladi).
3. Polimer materiallarning disperslik darajasi va bir jinsliligini 
aniqlash. 
Polimer materiallarning granulometrik tarkibi, ya`ni disperslik darajasi turli
o`lchamdagi zarrachalarning bo`lishi bilan xarakterlanadi. Disperslik darajasi %
bilan ifodalanadi va u sinaSh uchun olingan materialda ma`lum o`lchamdagi
zarrachalardan qancha borligini ko`rsatadi. Material dispersligi qancha kam bo`lsa,
u Shunchalik bir jinsli qisoblanadi va uni qayta ishlab buyumga aylantirish oson
bo`ladi.
23
4. Kirishishni (usadka) aniqlash. 
Ma`lumki, har qanday buyum qizdirilganda kengayib, sovutilganda
esa torayiSh xususiyatiga ega. Termoplastik va termoreaktiv plastmassalardan
buyum yasalganda doimo kiriShiSh ro`y beradi; namuna (buyum) o`lchamlari
qolipning
mos
o`lchamlaridan
doim
kichik
bo`ladi.
Bu
ko`rsatkich
plastmassalardan maShinasozlikda foydalaniladigan detallarni iShlab chihariShda
hamda plastmassalarni qayta iShlaShda qisobga olinadigan muqim xarakteristika
qisoblanadi. KiriShiSh texnologik jarayonda haroratning pasayiShida (qoliplanib
bo`liShi bilan) sodir bo`ladi va Shu tufayli buyumni qolipdan olish osonlaShadi.
KiriShiShga
quyidagilar

---

sabab
bo`liShi
mumkin:
sovutiSh,
makromolekulalarni orientatsiyalaniShi, reaktoplastlarning qotiShi, uchuvchan
moddalar bo`liShi va boshqalar.
Bular ichida eng asosiysi termoplastlar uchun sovutiSh jarayonidir. Demak,
kiriShiSh eng asosiy texnologik va ekspluatatsion xarakteristikalaridan biridir.
Odatda, kiriShiSh deganda hajmning kamayiShi yoki o`lchamlarning kichrayiShi
tuShuniladi. KiriShiSh quyidagi formula orqali topiladi:
S = (l
1
-1)·100 / l, %
bu erda:
l - namuna o`lchami mm;
l
1
- qolip o`lchami, mm;