Pptp protokoli Amaliy pog‘ona protokollari

10-mavzu: AMALIY POG‘ONA PROTOKOLLARI VA XIZMATLARI.
Reja
1. Amaliy pog‘ona protokollari
2. Himoyalangan tarmoq protokollari
3. PPTP protokoli
Amaliy pog‘ona protokollari - bu ilova dasturlari bo‘lib, qo‘llanilishi jihatdan turli vazifalarni bajaradi. Masalan:
TELNET - Bu terminal tarmog'ining qisqartmasi. U mahalliy kompyuter va masofaviy kompyuter o'rtasidagi aloqani shunday o'rnatadiki, mahalliy terminal masofaviy tizimdagi terminal bo'lib ko'rinadi Telnet qurilmalarga uzoqdan ulanishni ta’minlaydi.
FTP fayl uzatish protokoli degan ma'noni anglatadi. FTP - bu fayllarni bir kompyuterdan boshqa kompyuterga uzatish uchun ishlatiladigan standart internet protokoli. FTP va TFTP protokollari esa serverga ma’lumotlarni uzatish va qabul qilish uchun ishlatiladi.
HTTP gipermatnni uzatish protokoli degan ma'noni anglatadi. Ushbu protokol bizga butun dunyo bo'ylab ma'lumotlarga kirish imkonini beradi. U ma'lumotlarni oddiy matn, audio, video ko'rinishida uzatadi. U gipermatnni uzatish protokoli sifatida tanilgan, chunki u bir hujjatdan ikkinchisiga tez o'tishlar mavjud bo'lgan gipermatn muhitida foydalanish samaradorligiga ega.
SNMP oddiy tarmoqni boshqarish protokoli degan ma'noni anglatadi. Bu TCP/IP protokollar to'plamidan foydalangan holda Internetdagi qurilmalarni boshqarish uchun ishlatiladi.
DNS: DNS domen nomlari tizimini anglatadi. IP-manzil xostning internetga ulanishini aniqlash uchun ishlatiladi. Biroq, odamlar manzillar o'rniga ismlarni ishlatishni afzal ko'rishadi. Shu sababli, nomni manzilga moslashtiradigan tizim domen nomlari tizimi deb nomlanadi.
Ma’lumotlarni elektron pochta orqali jo’natishda
- SMTP(Simple Mail Transfer Protocol),
- POP3(Post Office Protocol)
- IMAP (Internet Message Access Protocol) protokollaridan foydalaniladi.
SMTP: SMTP oddiy pochta uzatish protokoli degan ma'noni anglatadi. Elektron pochtani qo'llab-quvvatlaydigan TCP/IP protokoli oddiy pochta uzatish protokoli sifatida tanilgan. Ushbu protokol ma'lumotlarni boshqa elektron pochta manziliga yuborish uchun ishlatiladi.
SMTP protokoli - internetda elektron pochta orqali xabarlarni jo’natish xizmati. Ilk bor 1982 yilda internetda elektron pochta xizmatidan foydalanish taklifi berilgan. SMTP ning imkoniyatlari:
- SMTP – amaliy protokol.
- SMTP – aloqadagi yo’nalishni ko’rsatuvchi protokol.
- SMTP – matnga asoslangan protokol
Xabarlarni jo’natish uchun SMTP protokoli qabul qiluvchi va jo’natuvchining adresini aniqlaydi. Ishonchli SMTP protokoli agar xabar qabul qiluvchining manziliga etib bormasa xatoli xabarni jo’natuvchining elektron manziliga jo’natadi.
IMAP protokoli - 1986 yilda ushbu protokoldan foydalanish imkoniyatini taklif etishdi. Internetda elektron pochta orqali xabarlarni bir nechta kishiga jo’natish va qabul qilish protokoli hisoblanadi. POP3 protokoli - internetda elektron pochta orqali xabarlarni qabul qilish xizmati . Xulosa qilib aytish mumkinki, kompyuter va kommunikatsiyaning rivojlanishi insonlar orasida, mamlakatlar orasida axborot almashinuvini qisqa muddatda amalga oshirish mumkin. Bu esa insonlarning qanchadan-qancha vaqtlarini, kuchlari tejalishidan dalolat bermoqda.
POP (pochta aloqasi protokoli) Asosan POP bu elektron pochtaga kirish protokoli bo'lib, markaziy pochta serveridan elektron pochta xabarlarini yuklab olish uchun ishlatiladi.
Umumiy elektron pochta POP mijozlari yoki MS Outlook va MS Outlook Express kabi ilovalar barcha elektron pochtalarni serverdan mahalliy kompyuterga yuklab oladi, ularni serverda yo'q qiladi va TCP va UDP tomonidan o'rnatilgan ulanishni uzib qo'yadi. Odatda POP serveri POP so'rovlarini tinglash uchun 110 portidan foydalanadi, ammo xavfsiz pochta xizmatlarida STLS buyrug'i yoki POP3S yordamida pochta serveriga ulanish uchun TLS (Transport Layer Security) yoki SSL (Secure Socket Layer) ishlatiladi. (№ 995 port).
IMAP (Internet-xabarlarga kirish protokoli) IMAP - bu serverdan pochtalarga kirish uchun yana bir protokol. IMAP serveri kirish xabarlarini yuborishni talab qilgan 143 portda tinglaydi. Asosan IMAP protokolida elektron pochta xabarlari markazlashtirilgan serverda saqlanadi va istalgan mijozga istalgan joyda kirish mumkin.
POP bilan taqqoslaganda IMAP-da juda ko'p xususiyat va afzalliklar mavjud:

• IMAP serveriga ulanish IMAP muhitida elektron pochta mijozlari foydalanuvchi interfeysi faol bo'lganda ko'pincha IMAP Server bilan aloqada bo'ladilar.
• Bir nechta mijozlar va bir vaqtning o'zida kirish
• Pochtalar pochta serverida saqlanadi va POP kabi emas, chunki yuklab olingan xabarlar bu erda IMAP serverida o'chiriladi, biz xohlagan vaqtda istalgan joyda pochtamizga kirishimiz mumkin.
• Qisman xabarga kirish - Pochta mijozlari xatning barcha matnlarini yoki qo'shimchalarini yuklamasdan serverdan matnli qismini olishadi. Agar foydalanuvchi faqat ilova talab qilsa, u to'liq yuklab olinadi.

Xabar holati to'g'risidagi ma'lumot Bayroqlar, o'qilgan xatlar, javoblar, yuborilgan xatlar belgilanadi va bu ma'lumotlar pochta serverida saqlanadi. Agar siz ushbu mijozlarga boshqa mijozlardan kirsangiz, ular holati to'g'risidagi ma'lumotlarni ham ko'rsatadi.