Pragmalingvistik jixatlari

“To be or not to be”. “Better ate than never”. 
 “All for one, one for all”. 
“Otningo‘limi- itningbayrami”. “Osmonyiroq-erqattiq”. 
Maqollardan nutq yoki asar kimga mo‘ljallanganligiga, fikrni yorqin qilishi, 
ta’sir doirasiga e’tiborbergan holda o‘rinli foydalanish lozim. 
Maqol va matallar yozuvchilar, jurnalistlar hayotida bitmas-tuganmas 
boylikdir. Ular o‘zining ixcham shakli va chuqur mazmunga ega bo‘lishi bilan 
yozma hamda og‘zaki uslubning boshqa formalaridan ajralib turadi. 
Gul-go‘zallik,-yoshlik, navqironlik timsoli. Eng ulug‘ va hurmatli 
mehmonga, yorga, do‘stga gul taqdim qilinadi. Tikan esa gulning tamom teskarisi 
sifatlariga ega. Shuning uchun go‘zallik va xunuklik, nafosat va dag‘allik, gul va 
tikan misolida tarannum etadi.
21
There is no rose without a thorn. 
Tikansizgulbo‘lmas. 
Bunday olib qaraganda, bir-biriga butunlay qarama-qarshi ma’noni 
ifodalaydigan ikki narsa gul va tikan o‘rtasida ham birlikbor, ularni birbiridan 
ajratib bo‘lmaydi. Bir-biriga ma’nosi zid bo‘lgan ikki ob’ektning contrast 
qo‘zg‘alishi maqollarning shakli va mantiqi uchun zaruriy vositalardan biri 
bo‘lganligidan bu maqollar va matallar turli tillarda uchraydi. 
Vijdonlilik, ilm o‘rganish, do‘stlik g‘oyalari maqol, matallarda asosiy 
o‘rinlardan birini egallaydi. 
“A good coinscience is a soft pillow”. “Sof vijdon yumshoq yostiqdir”. 
21
Bushuy T., Safarov Sh. Til qurilishi: tahlil metodlari va metodologiyasi. – Toshkent: Fan, 2007.– 274b. 

---

24 
“It is never late to learn”. O‘rganishning erta-kechi yo‘q. Ilm olishga intilish, 
muhabbat ulug‘lanadi: 
“Love is neither bought nor sold”. 
“Muhabbatni sotib ham, sotib olib ham bo‘lmaydi”. 
Maqollarda vaqtni bekor tejamlilikka, qadrlashga, sog‘liqni o‘tkazmaslikka 
da’vat etiladi: 
“Lost time is never fond again”. “Yo‘qotilgan vaqni hech topishmaydi”. 
“Good health is above wealth”. 
“YAxshi sog‘liq boylikdan afzal”. 
Yolg‘onchilik, mahmadonalik, o‘g‘rilik, ochko‘zlik, manmanlik kabi 
yaramas holler ayovsiz fosh etiladi: 
A fattler is worse thana thief. 
G‘iybatchi o‘g‘ridanxavflidir. 
A lay is not believed even when he speaks the truth. 
Yolg‘onchi rost gapirganda uning gapiga hech kim ishonmaydi. 
Yuqoridagi fikr va mulohazalarga yakun yasagan holda quyidagilarni 
aytishimiz mumkin; maqol va matallardan foydalanishda ularning tushunarli 
bo‘lishi, o‘z o‘rnida to‘g‘ri ishlatilishiga, nutqni aniq va ta’sirchan qilishiga 
alohida e’tibor bermoq zarur.