Present simple – hozirgi oddiy zamon


Download 1.4 Mb.
Pdf ko'rish
bet20/41
Sana16.04.2023
Hajmi1.4 Mb.
#1361490
1   ...   16   17   18   19   20   21   22   23   ...   41
Bog'liq
rules for all tenses

Did she use to spend/Did she spend a lot of money when she was single? – U turmushga chiqmagan 
paytida ko’p pul sarflarmidi? 

O’tgan zamonda aniq bir paytda sodir bo’lgan ish-harkatlarga nisbatan used to emas, balki past simple 
ishlatamiz. 
He visited Paris last month. (NOT: He used to visit to Paris last month). – U o’tgan oy Parijga bordi.  
2.
Be used to – bu birikmadan keyin ot, olmosh yoki fe’lning –ing shakli kelib, o’zbek tiliga odatlangan 
(o’rgangan) bo’lmoq deb tarjima qilinadi. Gapning zamoni be yordamchi fe’lida o’zgaradi va so’roq 
hamda inkor shakllar ham shunga mos ravishda umumiy qoida bo’yicha yasaladi. Used to hech qaysi 
shaklda o’zgarmaydi. 


19 
𝒃𝒆 𝒖𝒔𝒆𝒅 𝒕𝒐 +
𝒏𝒐𝒖𝒏
𝒑𝒓𝒐𝒏𝒐𝒖𝒏
𝑽
𝒊𝒏𝒈
= 𝒃𝒆 𝒂𝒄𝒄𝒖𝒔𝒕𝒐𝒎𝒆𝒅 𝒕𝒐 +
𝒏𝒐𝒖𝒏
𝒑𝒓𝒐𝒏𝒐𝒖𝒏
𝑽
𝒊𝒏𝒈
 
Darak gap 
So’roq gap 
Inkor gap 
+ noun 
They are used to hot weather. 
 
They are accustomed to hot 
weather
Ular issiq ob-havoga 
odatlanishgan (o’rganishgan). 
Are they used to hot weather
Are they accustomed to hot 
weather
Ular issiq ob-havoga 
odatlanishganmi 
(o’rganishganmi)? 
They aren’t used to hot 
weather
They aren’t accustomed to hot 
weather
Ular issiq ob-havoga 
odatlanishmagan 
(o’rganishmagan). 
+ V
ing 
I’m used to getting up early. 
I’m accustomed to getting up 
early. 
Men erta turishga 
odatlanganman. 
Are you used to getting up 
early? 
Are you accustomed to getting 
up early? 
Siz erta turishga 
odatlanganmisiz? 
I’m not used to getting up 
early. 
I’m not accustomed to getting 
up early. 
Men erta turishga 
odatlanmaganman. 
+ pronoun 
 
 
She lives in a very small village 
and hates traffic. She’s not used 
to it
U juda kichkina bir qishloqda 
yashaydi va mashinalar 
qatnovini yomon ko’radi. U 
bunga odatlanmagan. 
3.
Get used to – bu birikmadan keyin ot, olmosh yoki fe’lning –ing shakli kelib, o’zbek tiliga yangi ish-
harakatga ko’nikmoq (moslashmoq) deb tarjima qilinadi. Gapning zamoni get fe’lida o’zgaradi va so’roq 
hamda inkor shakllar ham shunga mos ravishda umumiy qoida bo’yicha yasaladi. Used to hech qaysi 
shaklda o’zgarmaydi. 
𝒈𝒆𝒕 𝒖𝒔𝒆𝒅 𝒕𝒐 +
𝒏𝒐𝒖𝒏
𝒑𝒓𝒐𝒏𝒐𝒖𝒏
𝑽
𝒊𝒏𝒈
= 𝒃𝒆𝒄𝒐𝒎𝒆 𝒂𝒄𝒄𝒖𝒔𝒕𝒐𝒎𝒆𝒅 𝒕𝒐 +
𝒏𝒐𝒖𝒏
𝒑𝒓𝒐𝒏𝒐𝒖𝒏
𝑽
𝒊𝒏𝒈
Darak gap 
So’roq gap 
Inkor gap 
+ noun 
Mary is getting used to life in 
the city. 
 
Mary is becoming accustomed 
to life in the city. 
Is Mary getting used to life in 
the city? 
 
Is Mary becoming accustomed 
to life in the city? 
Mary isn’t getting used to life in 
the city. 
 
Mary isn’t becoming 
accustomed to life in the city. 


20 
Mary shahardagi hayotga 
ko’nikyapti. 
Mary shahardagi hayotga 
ko’nikyaptimi? 
Mary shahardagi hayotga 
ko’nikmayapti. 
+ V
ing 
They will soon get used to 
cooking their own meals. 
They will soon become 
accustomed to cooking their 
own meals. 
Ular tez orada o’zlarining 
taomini tayyorlashga 
ko’nikishadi. 
Will they soon get used to 
cooking their own meals? 
Will they soon become 
accustomed to cooking their 
own meals? 
Ular tez orada o’zlarining 
taomini tayyorlashga 
ko’nikishadimi? 
They won’t soon get used to 
cooking their own meals. 
They won’t soon become 
accustomed to cooking their 
own meals. 
Ular tez orada o’zlarining 
taomini tayyorlashga 
ko’nikishmaydi. 
+ pronoun 
Simon had never lived in a 
tropical country before, but he 
quickly got used to it
 
He quickly became accustomed 
to it
Simon avval hech qachon tropik 
davlatda yashamagan edi, lekin 
u tezda unga ko’nikdi. 
Did Simon quickly get used to 
it
Did Simon quickly become 
accustomed to it
Simon unga tezda ko’nikdimi? 
Simon didn’t quickly get used to 
it
Simon didn’t quickly become 
accustomed to it
Simon unga tezda ko’nikmadi. 
Past Simple versus Present Perfect 
O’tgan oddiy zamon va hozirgi tugallangan zamonning farqlari 
Past Simple 
Present Perfect 
1.
O’tgan zamonda aniq bir paytda sodir bo’lgan 
ish-harakatlarga nisbatan. Ish-harakatning sodir 
bo’lgan vaqti ko’rsatiladi yoki allaqachon ma’lum 
bo’ladi yoki boshqacha usulda nazarda tutiladi. 
Kate Steele wrote her first novel in 1970. – Keyt 
Stil o’zining birinchi romanini 1970 yilda yozgan. 
(qachon yozgan degan savolga javob bor – 1970 
yilda) 
1.
O’tgan zamonda noma’lum bir paytda sodir 
bo’lgan ish-harakatlarga nisbatan. Ish-
harakatning sodir bo’lgan vaqti na ko’rsatiladi na 
nazarda tutiladi. 
Kate Steele has written a lot of successful novels. 
– Keyt Stil ko’plab muvaffaqiyatli romanlar 
yozgan. (qachon yozgan degan savolga javob 
yo’q) 
Lekin, vafot etgan odamlarning hayoti haqida gapirganda past simple ishlatamiz ,xattoki ish-
harakatning sodir bo’lish payti ko’rsatilmagan bo’lsa ham. 
William Shakespeare wrote ‘Romeo and Juliet.’ – Vilyam Shekspir “Romeo va Julieta”ni yozgan. 
(qachon yozgan degan savolga javob yo’q, lekin Shekspir vafot etib ketganligi uchun bu gapni past 
simple zamonida ifodalaymiz.) 
2.
O’tgan zamonda boshlanib, o’tgan zamonning 
o’zida tugagan ish-harakatlarga nisbatan. 
George Barns was a basketball player for ten 
years. – Jo’rj Barns o’n yil davomida basketbolchi 
2.
O’tgan zamonda boshlanib, hozir ham davom 
etayotgan ish-harakatlarga nisbatan present 
perfect yoki present perfect continuous ishlatish 
mumkin. 


21 
bo’lgan. (u o’tgan zamonda basketbolchi bo’lgan 
va o’n yil shunday davom etib, o’tgan zamonning 
o’zida uning basketbolchiligi tugagan. Hozir u 
basketbolchi emas, hozir murabbiy.) 
Jim Presley has worked/has been working as a 
waiter for fifteen years. – Jim Presli o’n besh 
yildan beri ofitsiant bo’lib ishlaydi. (ofitsiantlikni 
o’n besh yil ilgari boshlagan va hozir ham 
ofitsiant.) 
Biror-bir yangilikni aytishda present perfect zamonidan foydalanamiz. Lekin, aynan o’sha yangilik 
haqida qo’shimcha ma’lumot berish uchun past simple yoki past continuous zamonlaridan 
foydalanamiz. 
I’ve just seen the new boss. I was talking to Carol on the phone when he came in. – Men hozirgina 
yangi boshliqni ko’rdim. U kirib kelganida men telefonda Kerl bilan gaplashayotgan edim. 
 
 
Past Perfect – O’tgan tugallangan zamon
Darak gap (Affirmative) 
So’roq gap (Interrogative) 
Inkor gap (Negative) 
𝑺 + 𝒉𝒂𝒅(′𝒅) + 𝑽
𝟑
 
𝑯𝒂𝒅 + 𝑺 + 𝑽
𝟑
? 
𝑺 + 𝒉𝒂𝒅 𝒏𝒐𝒕(𝒉𝒂𝒅𝒏′𝒕) + 𝑽
𝟑
The children had finished doing 
their homework by nine o’clock. 
– Bolalar uyga vazifalarini 
qilishni soat 9 gacha tugatib 
bo’lishgan edi. 
Had the children finished doing 
their homework by nine 
o’clock? – Bolalar uyga 
vazifalarini qilishni soat 9 gacha 
tugatib bo’lishgan edimi? 
The children had not finished 
doing their homework by nine 
o’clock. – Bolalar uyga 
vazifalarini qilishni soat 9 gacha 
tugatib bo’lishmagan edi. 
He’d sent the letters two days 
before. – ikki kun oldin 
xatlarni jo’natib bo’lgan edi. 
Had he sent the letters two days 
before? – U ikki kun oldin 
xatlarni jo’natib bo’lgan edimi? 
He hadn’t sent the letters two 
days before. – U ikki kun oldin 
xatlarni jo’natib bo’lmagan edi. 

Download 1.4 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   16   17   18   19   20   21   22   23   ...   41




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling