Present simple – hozirgi oddiy zamon

V
2
 
deyilgan. Masalan, write –wrote – written fe’lidagi 
ikkinchi shakl wrote o’tgan zamon yasash uchun ishlatiladi. 
 - ed qo’shish qoidalari 
1 
2 
3 
4 
5 
 - e harfiga 
tugaydigan 
fe’llarga – d harfi 
qo’shiladi. 
undosh+y ga 
tugaydigan 
fe’llarda  –y tushib 
qoladi va – ied 
qo’shiladi. 
Unli+y ga 
tugaydigan 
fe’llarga – ed 
qo’shiladi. 
Agar fe’l bir bo’g’inli 
bo’lsa, yoki urg’u 
oxirgi bo’g’inga 
tushsa va o’sha 
bo’g’inda ikki 
undoshning o’rtasida 
bitta unli kelgan 
bo’lsa, -ed 
qo’shilganda o’xirgi 
undosh ikkitaga 
ortadi. 
-l harfiga 
tugaydigan 
fe’llarga – ed 
qo’shilganda – l 
harfi ikkitaga 
ortadi. 
Dance-danced 
Try-tried 
Play-played 
Plan-planned 
Travel-travelled 
Lekin: open-opened 
(chunki, bu yerda 
urg’u birinchi 
bo’g’inga, ya’ni o 
harfiga tushadi.) 
 
Qisqa javoblar (Short answers) 
Yes,+personal pronoun+did. 
No,+personal pronoun+didn’t. 
Did you buy a gift for your mother? Yes, I did./No, I didn’t. – Onangga sovg’a oldingmi? Ha./Yo’q. 

---

16 
Ishlatilishi
1. 
O’tgan zamonda aniq bir paytda sodir bo’lgan ish-harakatlarga nisbatan. Ish-harakatning sodir bo’lish 
vaqti aytiladi yoki allaqachon undan oldin kelgan gaplardan ma’lum bo’ladi yoki boshqacha usulda 
nazarda tutiladi. Nima bo’lganda ham when-qachon degan savolga javob bo’ladi. 
They spent their holidays in Switzerland last winter. – Ular o’tgan qishda ta’tilni Shvetsariyada 
o’tkazishdi. (bu gapda vaqt aytildi – last winter) 
They had a great time. – Ular maza qilishdi. (vaqti allaqachon ma’lum. Qachon? O’tgan qishda 
Shvetsariyaga borishganida) 
2. 
O’tgan zamonda birin-ketin darhol sodir bo’lgan ish-harakatlarga nisbatan. 
First, he read the message. Then, he called his boss. – U avval xabarni o’qidi. Keyin, boshlig’iga telefon 
qildi. 
3. 
O’tgan zamonda sodir bo’lib turgan, lekin hozirda boshqa sodir bo’lmaydigan odatlar yoki holatlarga 
nisbatan. Bunday gaplarda used to birikmasini ishlatish ham mumkin. 
People travelled/used to travel by carriage in those days. – Odamlar o’sha kunlarda aravalarda 
yurishardi. (hozir unday emas, hamma mashinada yuradi) 
4. 
Vafot etgan odamlarning hayotlari, ularning qilgan ishlari haqida gapirganda. 
Marilyn Monroe starred in a number of successful films. – Merilin Monro bir qator mashhur filmlarda 
bosh ro’lni o’ynagan. 
Time expression – Vaqt ifodalari (payt ravishlari)
 
O’tgan oddiy zamon bilan quyidagi vaqt ifodalari ishlatiladi. 
Yesterday – kecha, last night/week/month/year/Monday, etc., - o’tgan kecha/hafta/oy/yil/dushanba 
va hokazo, two days/weeks/months, etc. ago – ikki kun/hafta/oy va hokazo avval then – o’shanda, 
when – qachonki/…gan paytda, How long ago…? – qancha payt avval, in 1991/1845, etc. – 1991/1845-
yil va hokazo. 
Past Continuous – O’tgan davomli zamon 
Darak gap (affirmative) 
So’roq gap (interrogative) 
Inkor gap (negative) 
𝑺 +
𝒘𝒂𝒔
𝒘𝒆𝒓𝒆
+ 𝑽
𝒊𝒏𝒈 
𝑾𝒂𝒔
𝑾𝒆𝒓𝒆
+ 𝑺 + 𝑽
𝒊𝒏𝒈
?