Презентатсия аз ҷониби Холму родов Мусоҷон донишҷӯи гурӯҳи 208

---

Презентатсия аз ҷониби Холму
родов Мусоҷон донишҷӯи гурӯҳи 208-
уми самти таълими технологӣ факу
лтети Санъатшиносӣ,
Донишкадаи омӯзгории Ӯзбекистон-
Финляндияи Донишгоҳи давлатии да
р мавзӯи «Техналогия ва Дизайн» омо
да карда шудааст. .

---

М а в з ӯ :
Н и з о м и У с т о - ш о г и р д д а р
ҳ у н а р

---

Нақшаи корӣ
C
O
N
T
E
N
T
S
1
Малумоти Умуми
2
Ҷ
араёни кор
3

---

1
Малумо ти Умуми

---

Маълум аст, ки таљрибаи анъанаи омўзгору шогирд, ки ба 
омўзгорони мутахассиси ояндаи мактабњои олї таъсири 
тарбиявї дорад, њамчун омили амалан собитшуда ифода 
ёфтааст. Дар натиљаи рушди босуръати илму техника 
љанбањои раванди таълим такмил ёфта, дар системаи онњо 
технологияњои нави педагогї ва усулњои инноватсионї дар 
доираи васеи мавридњо љорї карда мешаванд, аз ќабили 
муайян намудани мувофиќати касбии мутахассисони оянда, 
диккат додан ба масъалахое, ки ба онхо дар сари вакт ёрй 
расондан, мураббигй зарур аст, ки аз анъанахои шогирдй 
дуруст истифода бурда шавад. Дар асоси он масъалахои 
тарбияи насли баркамол ифода ёфтаанд.

---

Имрўз таваљљўњ ба ташаккули њамаљонибаи мутахассисони љавон таќозои 
замон гардидааст, ки рушди фаъолияти касбии онњоро тезондан лозим аст. 
Шаклхои ба шуури чавонон расондани тачрибаи андухта низ вобаста ба 
тагьир ёфтани шароити таърихй тагьир меёбанд. Ба шарофати истиқлолият 
яке аз вазифаҳои асосии рушди минбаъдаи анъанаи омӯзгору шогирд таъсиси 
низоми нави таълиму тарбия ба ҳисоб меравад, ки пояи рушди Ӯзбекистони 
соҳибистиқлол мегардад. 1997 йил 29 августда Ўзбекистон Республикаси 
Олий Мажлисининг IX сессиясида қабул қилинган “Таълим тўғрисида”ги Қонун 
ва Кадрлар тайёрлаш миллий дастури уни амалга оширишда ҳуқуқий асос 
бўлиб хизмат қилмоқда.
Имрўз њам анъанаи мураббї-шогирдї дар бисёр гурўњњои корї, аз љумла дар 
маќомоти давлатї истифода мешавад. Аммо ислохоти имрузаи сиёсати 
кадрхо талаб мекунад, ки мураббигй ба таври расмй ва кордонй ба рох монда 
шавад.

---

---

Дар зиндагӣ қонунҳои нонавишта вуҷуд доранд, аммо агар риоя накунанд, 
метавонанд ба оқибатҳои нохуш оварда расонанд. Яке аз ин муносибатҳои 
устод ва донишҷӯ мебошад. Дар байни мардум одоб, арзиш ва шароити 
муоширати муаллиму шогирд миллионхо сол боз дар шакли чунин 
конунхои нонавишта зинда, ба камол расида ва инкишоф меёбанд. Касе 
нест, ки дар назди мураббй камол наёфта бошад. Раванди байни устод ва 
шогирд хеле нозук аст ва метавонад бо кӯчактарин ҳаракат канда шавад ва 
ҳатто дубора баста шавад. Барои он ки чунин вазъият руй надихад, пеш аз 
хама шогирд бояд нисбат ба муаллим мехри бепоён дошта бошад, ба у 
бовар кунад, хар як сухану рафтори уро дарк кунад, аз паси у равад. Дар 
урфият аст, ки шогирд пеш аз шурўъ ба кори мустаќилона он чизеро, ки аз 
устодаш гирифта буд, ба итмом расонад ва устодашро шод гардонад ва 
фотињаи ў гирад. Донишҷӯёне, ки фотиҳа нагирифтаанд, як ё ду не, пиёла 
надоштанд. Ризоият дар бораи оромии рӯҳ аст. Факат муаллиме, ки аз 
шогирдаш каноатманд бошад, ба у аз сидки дил фотиха медихад. Мардуми 
мо бењуда нагуфтаанд, ки маќоли хирадмандона «Шогирде, ки муаллим 
надидааст, ба њар маќом курпа».

---

Дар даврае, ки шогирд тахти рохбарии муаллим хунар ё хунар 
меомузад, талаб карда мешавад, ки хар як харакату услуби 
кори уро бодиккат мушохида кунад, хатто шароити ба кучо 
гузоштан, ба кадом тараф бештар диккат додан лозим аст. 
Одатан муаллим баъзан тамоми нозукихои хунарро нагуфта, 
дар амал нишон медихад. Шояд бо хамин муаллим хушьёрй, 
хаматарафа ва шавку хаваси шогирди худро санчидан мехохад? 
Дӯстдори донишҷӯе, ки аз ин имтиҳон бомуваффақият 
мегузарад, бешубҳа олуча мешавад.
Дигар касбҳоро паст накарда, метавон гуфт, ки дар байни 
касбҳо мушкилтаринаш омӯзиши илм аст. Дар ин бобат 
интихоби муаллим низ хеле муҳим аст. Пеш аз хама муаллиму 
шогирд лоики хамдигар бошанд ва якдигарро фахманд. 
Масъулияти бештар ба души студент меафтад.

---

Охир, шогирд бояд муаллими худро хурмат кунад, уро эхтиром кунад, ба 
баъзе нафси у токат кунад, ба кори душвори бо сузан кандани чох тоб 
орад.
Роҳнамоӣ яке аз самтҳои тарбияи ҳамаҷонибаи ҷавонон мебошад. Аммо 
ин анъана ҳамчун идомаи таъсири тарбиявӣ ва тарбиявии ниҳодҳои 
иҷтимоие, ки ба тарбияи ҷавонон машғуланд, дар заминаҳои гуногун, аз 
қабили оила ва мактаб баён мешавад. Ин аст, ки дар фаъолияти 
мураббию шогирдї њамкорї бо фаъолияти љамоатњо аз ќабили оила ва 
мактаб ба роњ монда шуда, таъсири њамдигар пурзўр мегардад. Тачрибаи 
хаёти чамъиятй тасдик мекунад, ки фаъолияти минбаъдаи чамъиятию 
сиёсии инсоният дар асоси аз насл ба насл гузаштани тарбия ба амал 
меояд. Чунин тасдиқи сатҳи олӣ зарурати эҳтироми мураббигиро ифода 
мекунад. Фаъолияти омӯзгорон аз он иборат аст, ки нишондиҳандаҳои вақт 
дар талабагон дар миқёси ҷумҳуриявӣ амалӣ карда шаванд.

---

---

Дар ин раванд дастури муаллим дар масъалаи тақсими вақт 
нақши асосиро мебозад. Барои ба таври пурмазмун ҷалб 
намудани хонандагон ба азхудкунии дониш, маҳорат ва маҳорат 
тавассути омӯзонидани истифодаи ҳадаф, вазифа ва воситаҳо 
ҳангоми тақсими ҳар вақт симои омӯзгорро боз ҳам обрӯмандтар 
мегардонад. Хаминро хам таъкид кардан лозим аст, ки агар 
танхо ба чихати моддию иктисодии анъанаи мураббию шогирд 
эътибор дода шавад, асоси ин фаъолият ягон ахамияти 
тарбиявие надорад.

---

Ҳамин тариқ, дар асоси ин фаъолият дар баробари принсипи 
ихтиёрӣ, мунтазам баланд бардоштани сатҳи тахассусии 
ҳарду ҷониб дар заминаи ҳамкорӣ низ баён шудааст. Дар 
баробари дарачаи баланди ихтисоси умумии онхо дарачаи 
муошират ва муносибати маданй низ инкишоф ва ташаккул 
меёбад. Яъне тибқи андешаҳои мутафаккирони бузург 
талаботе, ки барои ҳамаҷониба ташаккул додани мутахассиси 
оянда бояд ӯро ҳамаҷониба шинохт, дар асоси анъанаҳои 
«Шогирди Устод» амалӣ мегардад.

---

Дар мамлакати мо хунармандй кайхо боз хеле тараккй кардааст. 
Аз хурдсолй касб омухтан, бо махсу-лот ва мехнати офарида ба 
одамон нафъ расондан ба арзиши миллии халки мо табдил 
ёфтааст. Иттиходияи «Хунарманд» бо такя ба анъанаи устоду 
шогирд бо максади чалби чавонону занон ба ин раванд, 
ташвики хунармандон ба шогирдомузи ва таълими онхо ва 
дастгирии хаматарафаи рисолати устохои чавон дар огози 
фаъолияти мехнатй.
Дар ин росто, дар ибтидои соли ҷорӣ бо фармоиши 
иттиҳодия “Дар бораи ташкили курсҳои кӯтоҳмуддати омӯзиши 
намудҳои ҳунари занон дар тамоми минтақаҳо дар соли 2020” 
корҳо идома доранд.

---

Иттиходияи «Хунарманд» бо максади дастгирии ахолии бекор бо рохи 
омузиши касбу хунар, баровардани шахрвандони ба «фехристи оханин» 
дохилшуда бо чалби онхо ба хунарманди аз камбизоати ва расидан ба 
рузгори обод ва бо кор таъмин намудани намояндагони Қорақалпоғистон 
Республикасининг Бозатов туманида турли миллат вакиллари учун 
қурилма-шогирд анъанаси асосида гулдўзлик ва дўзандачилик бўйича 
курслар ташкил этилиб, ишсиз аёллар, жумладан, бошқа миллат 
вакиллари ҳам жалб этилди.
21 сентябри соли равон муовини сардори раёсати иттиҳодияи 
«Ҳунарманд» дар Ҷумҳурии Қароқалпоқистон Санобар Мадаминова, 
сардори шуъбаи Вазорати маҳалла ва дастгирии оилаи ҷумҳурӣ дар 
ноҳияи Бозатов И. Қорақалпоғистон Республикаси ва тумандаги 20 дан 
ортиқ ишсиз хотин-қизлар иштирокидаги мутахассис маркази ишга бандлик 
бўйича семинар-мажлисга таклиф этилди.

---