Презентатсия аз ҷониби Холму родов Мусоҷон донишҷӯи гурӯҳи 208

---

Презентатсия аз ҷониби Холму
родов Мусоҷон донишҷӯи гурӯҳи 208-
уми самти таълими технологӣ факу
лтети Санъатшиносӣ,
Донишкадаи омӯзгории Ӯзбекистон-
Финляндияи Донишгоҳи давлатии да
р мавзӯи «Техналогия ва Дизайн» омо
да карда шудааст. .

---

М а в з ӯ :
У с у л ҳ о и б у р и д а н и м е т а л ҳ о и
в а р а қ

---

Нақшаи корӣ
C
O
N
T
E
N
T
S
1
Унсурҳои асосии раванди буридан.
2
Металлхои асосй ҷараёни кор
3
НАМУДИ ГРИЛЛХО

---

1
Ун сурҳои асосии 
раван ди буридан .

---

Металлбурӣ аз замонҳои қадим ба инсоният маълум аст. Дастгоҳҳо ва 
пармаҳои хокистардор ҳанӯз дар асри 12 вуҷуд доштанд. Токар ва 
дастгоххои пармакунии механики аз асри 16 истифода мешаванд. Дар 
соли 1645 Яков Батищев ва Иван Осипов дастгоххои дорой 
конструкцияи оригиналй сохтанд. Дар соли 1716 А. К. Мартов дастгохи 
токарии такьягохи механикиро дид. Дар охири асри 19 дастгоххои 
харротй, пармакунй, фрезерй, планкакунй, суфтакунй ва гайра сохта 
шуданд. Дар хамин давра илми буридани металлхо ба вучуд омад. 
Асосгузори ин илм олими рус И.А. Вай табиати физикии процесси 
буридани металлро аз нуктаи назари назариявй шарх дод. Акад. A. V. 
Гадолин, проф. Афанасьев, профессор П. Сахми К.А.Зворыкин дар 
назарияи буридани металл хеле калон аст. Олими рус Я. Г Усачев 
таъсири суръат ва харорати буриданро дар минтакаи буриш муайян 
намуда, нишон дод, ки бо рохи тагйир додани режимхои буридан намуди 
буридан, кувваи буриш ва тозагии сатхи буришро тагйир додан мумкин 
аст.

---

Илми металлбурй махсусан баъди Революциям Социалистии Октябрь бо 
суръати тез инкишоф ёфт. Олимони советй А.И.Че л ю с т к и н, В.А.Кри в о у 
хов, С.С.Рудник, С.Ф.Глебов ва дигарон, инчунин навоварони истехсолот илми 
металлбуриро бо тадкикоти нав бой гардонданд. Дар вакти буридани 
металлхо кисми зиёди онхо ба брак меравад.. Бинобар ин, барои кам кардани 
микдори брак ва аз ин ру, партови металл хангоми ба даст овардани заготовка 
микдори бракро харчи кам зиёд кардан лозим аст, вале. ки процесси 
технологй бештар сарфакорона бошад.
Баланд бардоштани хосилнокии мехнат дар металлбурй механиконидани 
процессхои технологй ва кисман ё пурра автоматикунониро талаб мекунад. 
Холо дар бисьёр корхонахо хатхои автоматй гузошта шудаанд.
Ба туфайли хамкории навоварон, коркунони инженер-техникй ва олимон дар 
сохаи металлбурй муваффакиятхои калон ба даст оварда шуданд ва ба даст 
оварда шуда истодаанд.

---

---

Барои буридан заготовкаҳои гуногун истифода мешаванд: оҳан, 
поковка ва ғайра. Заготовкахо дар дастгоххои мувофик бурида 
мешаванд. Ҳаракатҳои дастгоҳҳо ба ҳаракатҳои асосӣ ва 
ёрирасон тақсим мешаванд. Харакати асосй — буридани 
заготовка ва харакати ёрирасон — мавчуд набудани буридани 
заготовка. Масалан, ба заготовка овардани асбоби буранда, аз 
заготовка баровардани он ва монанди инхо амали ёрирасон 
мебошанд. Ҳаракати асосӣ, дар навбати худ, ба ҳаракати тела 
бо ҳаракати сар тақсим карда мешавад.
кандакорӣ Усулҳои асосии буридани металлҳо аз чархзанӣ, 
болға задан, пармакунӣ, фрезерӣ, гардиш ва гардиш (проекция) 
иборатанд.

---

Муносибат. Ин процесс бо чизель дар дастгоххои токарй ичро карда мешавад
(расми а). Дар процесси гардиш заготовка бо харакати даврашакл, кечич 
бошад, бо самти кундаланг ё акрабаки соат ба пеш харакат мекунанд. Дар ин 
маврид харакати заготовка тез буда, онро харакати асосй ва харакати канори 
буранда суст буда, харакати тела номида мешавад. Ҳаракати сарро ҳаракати 
буриш ва суръати ҳаракати сарро суръати буриш меноманд.
Ранг. Процесси планкашй бо чизельхо дар дастгоххои харрузаи планкашй ва 
хамворкунй ба чо оварда мешавад. Чизельхои пахнкунанда одатан монеа 
мебошанд. Дар дастгоххои харрузаи планкашй харакати асосиро буранда ва 
харакати телазаниро заготовка ичро мекунанд; Дар дастгоххои хамворкуни ва 
хамворкуни харакати асосиро заготовка, буранда бошад харакати телакуниро 
ичро мекунад.

---

Гравюра. Ин процесс бо дастгоххои бофандагй ба воситаи бурандахои 
махсус ичро карда мешавад. Дар ин маврид харакати асосй (ба пешу акиб) 
ба бурандаи дарздуз ва харакати такони ба заготовка,Пармалаш. Ин 
процесс дар дастгоххои пармакунй бо пармахои конструкцияхои гуногун 
ичро карда мешавад. Дар ин сурат хам харакати сар ва хам харакати тела 
ба парма дода мешавад. Ҳаракати асосӣ аз гардиши парма ва ҳаракати 
телазанӣ аз ҳаракати пешакии он дар самти нуги иборат аст.Фрезер. Ин 
процесс дар дастгоххои фрезерй бо асбоби фрезери косашакл ичро карда 
мешавад. Дар ин маврид дар натичаи ба хам пайвастани харакати 
гардиши (харакати сари) фрезер ва харакати пешакии (харакати тела) 
буранда бурида мешавад. Дурахшон. Процесси суфтакунй бо санги 
суфтакунй дар дастгоххои махсус ичро карда мешавад. Сатҳи силиндрӣ 
дар дастгоххои суфтакунандаи даврашакл ва сатҳҳои ҳамвор дар 
дастгоххои суфтакунандаи ҳамвор хок карда мешаванд. Ҳангоми суфтани 
сатҳҳои силиндрӣ ба чархи суфтакунӣ инчунин ҳаракати пешқадам 
(ҳаракати чархзананда) дода мешавад ва санги суфтакунанда низ 
ҳаракати гардиш (сар) дорад.

---

харакат) меояд ва дар самти рузона чукурии буриш хангоми гардиши 
заготовка (харакати телакунии шабонарузи) то t тела мешавад. Ҳангоми 
суфта кардани сатҳҳои ҷавон ҳаракати сар (ротатсионалӣ), ҳаракати 
пайвастаи тела дар самти амудӣ (чуқурии буридан то т) ба санги 
суфтакунанда, ҳаракати телакунии трансверсивӣ (ҳаракати пеш-қафо) 
ва ҳаракати пайвастаи тела дар ба заготовка рохбарии харруза дода 
мешавад. Проекция. Процесси фрезерй дар дастгоххои фрезерй бо 
ёрии асбобхои профили мувофик — асбобхои бисьёр-чашмдор ба амал 
бароварда мешавад. Намудҳои дохилӣ ва берунии суфтакунӣ 
мавҷуданд.
Се намуди асосии раванди буридан вуҷуд дорад. Буридан.Ин намуди 
љараёни буриш бо асбоби дар расм нишондодашуда, ки дар он 
масолењ ба ду ќисм људо мешавад, сурат мегирад. Мисол (буридани бо 
Зубила)

---

---

Буридан. Дар ин ҳолат раванди буридан бо ду асбоби буридан 
анҷом дода, мавод ба ду қисм тақсим карда мешавад (масалан, 
қайчҳои механикӣ ва хокистарбурӣ).Ҷудокунии шустушӯй. Дар ин 
ҳолат, раванди буридан аз хориҷ кардани қабати муайяни 
масолеҳ аз сатҳи омодагӣ бо асбобҳои гуногуни буранда 
(чизель, парма, кран, ҳисобкунак, ремар ва ғайра) иборат аст.

---

---

Дар вакти кор кардан дар дастгоххои металлбурй предмет ва асбоб нисбат ба 
хамдигар харакат мекунанд, ин харакат ба харакати асосй, ба ибораи дигар, 
харакати буриш ва тела додан таксим мешавад.
Ҳаракате, ки боиси ба амал омадани раванди буриш мегардад, ҳаракати 
асосӣ ва ҳаракати буриш номида мешавад.
Ҳаракати асосӣ аз гардиш дар атрофи нӯги қисмҳои корӣ дар дастгоҳи 
токарӣ, гардиши парма дар дастгоҳи пармакунӣ, гардиши бурандаи фрезер 
дар дастгоҳи фрезерӣ ва ҳаракати ба пеш ба муқобили тасма дар фрезер 
иборат аст.
Ҳаракате, ки ғарқ шудани асбобро ба маводи кандашаванда таъмин мекунад, 
ҳаракати ёрирасон номида мешавад.
Дар станокхои токарй харакати тела аз харакати асбоби буранда дар кад-кади 
кор, дар дастгоххои пармакунй дар канори парма ва дар дастгоххои фрезерй 
ба тарафи чархзананда тела дода мешавад. буранда.

---