Protsessorlarning tuzilishi va ularing xarakteristikalari

PROTSESSORLARNING TUZILISHI VA ULARING XARAKTERISTIKALARI
Protsessor(inglizcha: processor)inglizchada„Process“ soʻzidan kelib chiqqan boʻlib, „jarayon“ — jarayonni amalga oshiruvchi, boshqaruvchi maʼnolarini bildiradi. Kompyuter Protsessori asosan kompyuterda boʻladigan jarayonlarni amalga oshirish va boshqarish vazifalarini bajaradi. Asosiy oʻlchov birligi chastota hisoblanadi. Protsessor chastotasi uning maʼlum vaqt ichida nechta amalni bajara olishini ifodalaydi.

Shaxsiy kompyuterning sxemasi:
1. Monitor tizimi
2. Ona plata
3. Protsessor
4. Port ATA
5. Tezkor xotira
6. Kengaytiruvchi kartalar
7. Quvvat bloki
Protsessor (lot. processus — surilish) — elektron mashinaning dastur (programma) da koʻzda tutilgan amallar; informatsiyani oʻzgartirish, barcha hisoblash jarayonlarini, xisoblash mashinasidagi boshqa qurilmalarning ishini boshqarib turish uchun moʻljallangan markaziy qurilmasi. Asosiy qismlari: arifmetikmantiqiy qurilma va boshqarish qurilmasi. ArifmetikmantiqZamonaviy protsessorlar kichkina to'rtburchaklar shakliga ega, ular plastinka kremniy shaklida taqdim etiladi. Plitaning o'zi plastik yoki keramikadan yasalgan maxsus quti bilan himoyalangan. Barcha asosiy aylanishlar himoyalangan, ular tufayli CPU to'liq ish olib borilmoqda. Agar hamma narsa tashqi ko'rinishi bilan juda sodda bo'lsa, unda kontaktlarning zanglashiga olib kelishi va protsessor qanday tartibga solinishi kerak? Keling, buni batafsilroq ko'rib chiqaylik.
Kompyuter protsessori qanday ishlaydi
CPU oz miqdordagi turli xil elementlarni o'z ichiga oladi. Ularning har biri o'z harakatlarini bajaradi, ma'lumotlar va boshqarish uzatiladi. Oddiy foydalanuvchilar protsessorlarni soat chastotasi, kesh hajmi va yadrosi bo'yicha farqlashga odatlanganlar. Ammo bu ishonchli va tezkor ishlashni ta'minlaydigan barcha narsa emas. Har bir tarkibiy qismga alohida e'tibor berishga arziydi.

Arxitektura
CPU ichki dizayni ko'pincha bir-biridan farq qiladi, har bir oilaning o'ziga xos xususiyatlari va funktsiyalari mavjud - bu uning arxitekturasi deb ataladi. Quyidagi rasmda ko'rishingiz mumkin protsessor dizayniga misol.

Ammo ko'pchilik protsessor arxitekturasi tomonidan biroz boshqacha ma'noni anglatishga odatlangan. Agar biz uni dasturlash nuqtai nazaridan ko'rib chiqsak, u muayyan kodlar to'plamini bajarish qobiliyati bilan belgilanadi. Agar siz zamonaviy protsessor sotib olsangiz, u ehtimol x86 arxitekturasiga tegishli.
Shuningdek qarang: Protsessor hajmini aniqlash
Yadro
Protsessorning asosiy qismi yadro deb ataladi, unda barcha kerakli bloklar mavjud, shuningdek mantiqiy va arifmetik vazifalar bajariladi. Agar siz quyidagi rasmga qarasangiz, yadroning har bir funktsional bloki nimaga o'xshashligini aniqlashingiz mumkin:

1. 
   Yo'riqnomalar olish moduli. Bu erda ko'rsatmalar yo'riqnomada ko'rsatilgan manzilda tan olinadi. Bir vaqtning o'zida buyruqlarni o'qish soni shifrlangan birliklarning soniga bevosita bog'liq, bu har bir soat tsiklini eng ko'p ko'rsatmalar bilan yuklashga yordam beradi.
   
2. 
   Filialni bashorat qiluvchi yo'riqnomani olish moslamasining optimal ishlashi uchun javobgardir. Bu yadro quvurini o'rnatish orqali bajariladigan buyruqlar ketma-ketligini aniqlaydi.
   
3. 
   Dekodlash moduli. Yadroning bu qismi vazifalarni bajarish uchun ma'lum jarayonlarni aniqlash uchun javobgardir. Dekodlash vazifasi o'zi ko'rsatmalarning o'zgaruvchan o'lchamlari tufayli juda murakkab. Eng yangi protsessorlarda bitta yadroda bir nechta shunday birliklar mavjud.
   
4. 
   Ma'lumotni tanlash modullari. Ular operativ xotiradan yoki keshdan ma'lumot oladi. Ular aniq hozirda ko'rsatmalarni bajarish uchun zarur bo'lgan ma'lumotlarni to'plashni amalga oshiradilar.
   
5. 
   Tekshirish birligi. Ismning o'zi allaqachon ushbu komponentning ahamiyati haqida gapiradi. Yadroda bu eng muhim element, chunki u barcha bloklar o'rtasida energiya taqsimlaydi va har bir harakatni o'z vaqtida bajarishga yordam beradi.
   
6.