Psixologik trening

Shaxsni rivojlantirish treninglarining maqsadi. Psixologiya sohasida tadbiq qilinayotgan barcha treninglarni asosiy mohiyati shaxsni barkamol qilib shakllantirishga qaratilgan bolib, muloqotchanlikni rivojlantiruvchi, proffesional faollikni ta’minlovchi, xulq – atvorni shakllantiruvchi, ahillashtiruvchi, psixoemotsional turg’unlikni hosil qiluvchi kabi barcha trening mashg’ulotlarini qamrab oladi. Shaxsni rivojlantirishga qaratilgan treninglar har xil vaziyatlarda yashaydigan, ishlaydigan shaxsning e'tiqodi, ko'nikmasi va strategiyasini rivojlantiruvchi treninglar qatoriga kiradi.

Shaxsni barkamollashtiruvchi treninglar - bu shaxsiy salohiyatni rivojlantirishga hissa qo'shadigan ko'plab xilma-xil mashg'ulotlar to'plami. Keng ma'noda, shaxsiy rivojlanish bo'yicha trening shaxsiy rivojlanish bo'yicha mashg'ulot bilan bir xil. Shunga ko'ra, bu trening kurslari (bilim va rivojlantiruvchi ko'nikmalar bilan ta'minlash), qadriyatlar va e'tiqodlar bilan ishlaydigan treninglar va ishtirokchilarning holatiga ta'sir ko'rsatadigan mashg'ulotlarni o'z ichiga oladi, natijada trening ishtirokchilari shaxsiy potentsialini oshirsa: oldinga va muvaffaqiyatli harakat qilish qobiliyatini o'z ichiga oladi.
Shaxsiy o'sish bo'yicha shaxsiy ko'nikmalar va treninglar
Tor, o'ziga xos ko'nikmalarni rivojlantiradigan mashg'ulotlar (klaviaturada ko'r-ko'rona yozish, mashina haydash, tovarlarni to'g'ri tartibga solish) bu oddiy mahoratli mashg'ulot, ammo shaxsiy o'sish bo'yicha mashq emas. Agar mashg'ulotda odamga "boshini burish" va shaxsiy qarorlar qabul qilish, hayotga ijobiy munosabatda bo'lish va muammolarni konstruktiv hal etish ko'nikmasi, ma'suliyat va intizom mahoratini rivojlantirish o'rgatilsa, bu oddiy mahorat mashqlari emas, balki shaxsiy o'sishga o'rgatishdir. Ushbu universal ko'nikmalar
insonning shaxsiy imkoniyatlarini o'zgartiradi, unga boy hayot istiqbolini ochib beradi.
Shaxsni rivojlantirish treninglarining maqsadi ishtirokchilarga o'zlarini tushunishga yordam berishga, turli vaziyatlardan chiqish yo'llarini topishga, shaxs sifatlarini rivojlantirishga qaratilgandir.
Shaxsni rivojlantiruvchi trening mashg'uloti ishtirokchilarining muayyan ko'nikmalari va xulq-atvorini muntazam ravishda takomillashtirish, sayqallash va rivojlantirishga qaratilgan. Shaxsni rivojlantiruvchi treninglarning maqsadidan kelib chiqib, trening guruhi vazifalarini quyidagicha belgilashni taqozo etadi:

• 
  guruh a'zolarining psixologik muammolarini o'rganish va ularni echishda yordam berish;
  
• 
  sub'ektiv farovonlik va ruhiy salomatlikni yaxshilash;
  
• 
  odamlar bilan yanada samarali va hamjihatli aloqa uchun zamin yaratishga xos bo’lgan shaxslararo o'zaro munosabatlarning psixologik belgilari, mexanizmlari va samarali usullarini o'rganish;
  

• 
  ichki va xulq-atvor o'zgarishlari asosida hissiy buzilishlarni to'g'irlash yoki oldini olish uchun ishtirokchilarning o'zini o'zi anglashi va nazorat qilishini rivojlantirish;
  

• 
  shaxsni rivojlantirish, ijodiy potentsialni ro'yobga chiqarish, hayotning maqbul darajasiga erishish va baxt va muvaffaqiyat hissini shakllantirish kabi.
  

Psixologik adabiyotlarda trening mashg'ulotlarining turli xil tipologiyalari taqdim etilgan. Jumladan, A.I. Paley tomonidan mashg'ulotlarning uchta sinfi ajratib ko’rsatilinadi:

• 
  Sub’ekt – sub’ekt - turli xil o’zgartirishlardagi ijtimoiy-psixologik treninglar.
  
• 
  Sub’ekt - ob'ekt - intellektual tayyorgarlik, uning maqsadi shaxsning intellektual salohiyatini rivojlantirish, kasbiy va shaxsiy muammolarni hal qilish samaradorligini oshirishdir.
  
• 
  Saxsni o’zini – o’zi o’zgartirishga qaratilgan treninglar turi.
  

Trening mashg’ulotlari ichida shaxsni rivojlantiruvchi quyidagi shakllari ham alohida ajratilinadi:

1. 
   Trening - o’qitishning oziga xos shakli sifatida
   
2. 
   Trening - shaxsni tayyorlash sifatida (o'zini tutish, muloqot, ommaviy nutq, taqdimot, stressni boshqarish, rahbar kabi).
   
3. 
   Trening - faol o'rganish shakli sifatida, maqsadi asosan psixologik bilimlarni uzatish, shuningdek, ma'lum ko'nikmalarni rivojlantirishdir.
   
4. 
   Trening - ishtirokchilarning o'zini oshkor qilishi uchun sharoit yaratish usuli sifatida (o'z-o'zini anglash, shaxsiy o'sish bo'yicha mashg'ulotlar).