Psixologik xizmat tuzilishi va uni boshqarish

1. 
   Bola va kattalar o'rtasidagi muloqotning rivojlanish bosqichlari
   
   Read more at: https://minikar.ru/uz/molitvy/vliyanie-obshcheniya-na-razvitie-lichnosti-rebenka-kursovaya/
   

PSIXOLOGIK XIZMAT TUZILISHI VA UNI BOSHQARISH
Psixologik xizmatning asosiy vazifasi-tadqiqot ishlari, amaliy ishlar va tashviqot ishlridan iborat 3 ta vazifadan tashkil topadi.
Ilmiy tadqiqot vazifalari - o’quvchilar shaxsning shakllantirishning muhim muammolarini, ta’lim va tarbiyaning psixologik asoslarini o’quvchilar bilan o’qituvchilar, maktab psixologlari, maktab psixologlar bilan o’qituvchilar o’rtasidagi o’zaro ta’sirni hamda maktab psixologning etikasini o’z ichiga oladi.
Amaliy vazifalar - psixologik tadqiqotni natijalarini amalda psixologik xizmat ishida qo’llab, bolalarning maktab ta’limiga tayyorligini aniqlash, o’quvchilrning o’qish faoliyatini osonlashtirish, o’quvchi shaxsini har tomonlama kamon toptirish, o’quvchilarnig qobiliyat va moyilliklarini aniqlash va rivojlantirish, talabalar bilan hunarga, kasbga oid suhbat, maslahat ishlarini olib borish, turli xildagi «qiyin» bolalar bilan ish olib borish kabi asosiy vazifani hal qilishdan iboratdir.
Tashviqot ishlari – psixologik bilimlarni, psixologik umumta’lim tashviq qilib, o’quvchilarning psixologik bilimlarini oshirish, ota-onalar uchun seminarlar, ma’ruzalar va suhbatlar uyushtirish, anjumanlar o’tkazishdan iborat.
Bu sharoitlarning barchasiga alohida to’xtalamiz:
Kichik maktab yoshida insonning maqsadli yo’nalishi ta’lim va tarbiyasi amalga oshiriladi. Xuddi shu yosh psixik jarayonlarning ixtiyoriyligi, harakatning ichki rejasi, faol aqliy faoliyatga ehtiyoj, o’quv ko’nikma va malakalarini egallash uchun juda qulay yoki senzitiv yosh hisoblanadi. Boshqa so’zlar bilan aytganda, kichik maktab yoshining oxiriga kelib bola o’qiy olishi va o’qishni istashi kerak. Ta’limning keyingi bosqichlarida vujudga keladigan barcha muammolar (o’zlashtira olmaslik, maktabga borishni istamaslik) yoki bolaning o’qiy olmasligiga yoki bolaning o’qiy olmasligiga yoki o’qishga qiziqmas bo’lganligiga bog’liq bo’ladi.
Boshlang’ich sinflarning oxirida u yoki predmetga qiziqish borliqqa, bilish jarayonlariga faol munosabatini belgilaydi. Faqat bir predmetiga chuqur qiziqish ham o’quvchilarning umumiy rivojlanishiga turtki bo’ladi. Agar boshlang’ich sinflarda o’qishga qiziqish shakllantirilmagan bo’lsa, undan keyingi yosh davrlarida bu juda qiyin bo’ladi, ikkinchidandan yetarli darajada shakllantirilmagan o’quv faoliyati o’smirlik davrida yangi tuzilmalarning paydo bo’lishiga to’siq bo’ladi.
Maxsus o’tkazilgan tadqiqotlardan ma’lum bo’lishicha, boshlang’ich sinf o’quvchilaridan yorqin individual farqlarni ko’rish mumkin. Bu ular o’quv faoliyatida ko’zga tashlanadi. o’quv faoliyatida boshlang’ich sinf o’quvchilarining umumiy va maxsus qobiliyatlari birinchi o’rinda turadi. Tajriba o’tkazilgan bolalarning 80 %ida qandaydir souvaffaqiyatga erishilgan. SHunday qilib, maxsus qobiliyatlarni o’quvchilar individual farqlarning asosi sifatida karab, o’quv – tarbiya ishlarida ularni hisobga olish zarur. o’quvchilarning shaxsiy va psixik rivojlanishida umumiy maxsus qobiliyatlar muhim omil hisoblanadi. o’quvchi qiziqishlari va qobiliyatlarini anglashi, ularning qanchalik rivojlanganligidan qat’iy nazar umuman shaxsning shakllanishiga katta ta’sir ko’rsatadi.
Bolaning rivojlanishi uchun qulay psixologik iqlim yaratish ham psixologik xizmat mahsuldorligining omillaridan biridir. Bunday yaratishda bolalarning kattalar va tengdoshlari bilan muloqati muhim hisoblanadi. o’smirlarning tengdoshlari va kattalar bilan muloqoti ular shaxsining shakllanishida muxim omil hisoblanadi. Muloqotdagi muvaffaqiyatsizlik, shundaay ichki noqulaylikka, o’zini yomon his qilishga olib keladi-ki, uning o’rnini hayotning boshqa sohalaridagi hech qanday ko’rsatkichlar bosa olmaydi. Muloqot o’smirlar tomonidan muhim jarayon sifatida qabul qilinadi; bu haqida ular muloqot shakllariga e’tibor berishni, kattalar va tengdoshlari bilan o’zaro munosabatlarini tahlil qilishlarini, ularni tushunishga urinishlarini misol qilib keltirish mumkin. o’smirda xuddi shu tengdoshlari bilan muloqotda shaxs ijtimoi yetukligining muhim ko’rsatkichi bo’lmish qadriyatlar shakllana boshlaydi.
Ularda asosan muloqot - qadriyatlar mazmunini belgilaydi. Bu yosh tengdoshlari orasida o’zini ko’rsatishga intilish, o’zini va suhbatdoshini yaxshiroq bilishga intilish, atrof muhitni bilish kabi muloqot motivlari jamoa tomonidan tan olinishi, o’ziga ishonish, xatti - harakatlarining mustahkamligi va yuksak ummumiy madaniyat, o’z fikriga ega bo’lish, mustahkam iroda, o’z-o’zini nazorat qilish, halollik, ko’ngilchanlik kabi qadriyatlar sistemasining yuzaga kelishiga sabab bo’ladi. U yoki bu sababga ko’ra tengdoshlari bilan muloqot shakllanmagano’smirda yoshiga nisbatan shaxsning taraqqiyotida orqada qolish kuzatiladi.
o’smir shaxsining shakllanishida tengdoshlari bilan muloqotning rolini kamaytirmagan holda, ba’zan bu muloqotga katta ahamiyat berilishi ta’kidlash joiz. Tendoshlari bilan mudloqotilik – ontogenezning barcha bosqichlarida bolaning shaxsiy va psixik rivojlanishida muhim hisoblanadi, lekin bola «normal» /axloqan tarbiyalanagan/ katta kishilar bilan muloqotda bo’lgandagina u o’z funksiyasini bajaradi. Xuddi shu kattalar bilan muloqotda tengdoshlari orasida shakllangan qadriyatlarni tushunish va nazorat qilish ro’y beradi. Xuddi shu kattalar bilan mulokotda jamiyat uchun xos bo’lgan axloqiy fazilatlarni va qadriyatlarni o’zlashtiradi.
Psixologik tadqiqotlardan ma’lum bo’lishicha, o’smirlik va o’spirinlik davrida kattalar bilan norasmiy ishonchga asoslangan mulokotga ehtiyoj bu davrda paydo bo’lgan yangi psixologik tuzilmalardan biridir.
Hozirgi maktablarda o’quvchilarning kattalar, tengdoshlari bilan to’liq muomala muloqotni ta’sminlaydigan psixologik sharoitlar yaratilmagan. SHu sababli o’quvchilarda maktabga, o’qishga salbiy munosabat, o’ziga, atrofdagi kishilarga nisbatan noto’g’ri munosabat shakllanadi. Bunday sharoitda shaxsning rivojlanishi va unga mahsuldor ta’lim berish mumkin bo’lmay qoladi. SHuning uchun ham qulay psixologik iqlim yaratish, o’quvchilar va kattalar o’rtasida qiziqarli muloqot uchun imkoniyat yaratishga amaliyotchi psixologlar, sinf rahbarlari, o’qituvchilar, ota-onalar intilishlari lozim.
Psixologik tashviqot ishlari teleko’rsatuv va radioda chiqish, yakkama-yakka maslahatlar tashkil etish, muloqot treninglari uyushtirishdan iboratdir.
Psixologik xizmatning uchchala vazifasi o’zaro chambarchas bog’liq, ularning birgalikda olib borilishi maqsadga muvofiq.
Maktabdagi psixologik xizmat o’zbekiston Respublikasi Xalq ta’limi Vazirligi tomonidan tashkil etilib - quyidagi tartib va darajaga egadir:
1. YUqori darajada – psixologik xizmat vazifalarini aniqlash, uning xujjatlarini tartibga keltirish Respublika xalq ta’limi Vazirligi qoshidagi psixologik xizmat markazining buyurtmasiga binoan yuqori malakali psixologlar (pedagogika institutlarida universitetlarining psixologiya kafedralari) tomonidan amalga oshiriladi.
2. o’rta darajada – mazkur xujjatlar tomonidan hali hisobga olinmagan yangi masalalarini amaliy ravishda hal etish-psixolog mutaxassislar /xalq ta’lim Vazirligi qoshidagi maktab psixologik xizmati markazi/ tomonidan amalga oshiriladi.
3.  Asosiy ommaviy darajada – psixologik xizmatning kundalik vazifalarini amalga psixologik xizmat haqidagi qonun va qoidalarga binoan psixologik jihatini to’g’ri hal qilish. Bu ish amaliyotchi psixologlar (maktab psixologi), viloyat xalq boshqarmasi qoshidagi psixologik xizmat bo’limlari, nohiya, shahar xalq ta’lim bo’limlari qoshidagi psixologik xizmat (bo’limlar) xonalari, maktab, maktabgacha tarbiya muassalari, kasb hunar kollejlaridagi amaliyotchi psixologlar tomonidan amalga oshiriladi.
Maktab psixologi maxsus tayyorgarlikka ega bo’lishi (pedagogika institutlarining amaliyotchi psixologlar tayyorlaydigan maxsus kurslarini, universitet va institutlarning psixologiya fakultetlarini bitirgan) bo’lishlari kerak.
Psixologik xizmatning tuzilishini quyidagi sxema tarzida tavsiya etish mumkin.
Kollej, litseydagi psixologlar direktorga va boshhqarmaga bo’ysunadi. Kollej, litsey direktorlariga psixologik xizmat haqidagi qonunda ko’rsatilgan vazifalar bilan bog’liq bo’lmagan vazifalarni kollej psixologiga topshiriq tariqasida berishlariga ruhsat etilmaydi. Oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi qoshidagi psixologik xizmatni tashkil etish va boshqarishning muvofiqlashtirilgan markaz tariqasida xizmat
qiladi. Bu markazning psixologlar, pedagoglar va tibbiy xodimlardan iborat 3 - 5 kishilik doimiy ishlaydigan xodimlari bo’lishlari zarur.
Viloyat o’rta maxsus ta’lim boshqarmalari Qoraqalpog’iston o’rta maxsus ta’lim Vazirligi va Toshkent shahar o’rta maxsus ta’lim boshqarmasi qoshidagi psixologik xizmat bo’limlari o’z hududlaridagi psixologik xizmatlarini tashkil etish va ularni nazorat qilish vazifalarini bajaradi.

1. Bola va kattalar o'rtasidagi muloqotning rivojlanish bosqichlari Bola dunyoda muloqotga tayyor holda tug'ilmaydi. Dastlabki ikki yoki uch hafta ichida u kattalarni ko'rmaydi va sezmaydi. Ammo, shunga qaramay, ota-onalar doimiy ravishda ular bilan gaplashadilar, uni erkalaydilar, uning ko'zlarini o'zlariga olishadi. Bu befoyda ko'rinadigan harakatlarda ifodalangan yaqin kattalarning sevgisi tufayli, hayotning birinchi oyi oxirida chaqaloqlar kattalarni ko'rishni boshlaydilar va keyin u bilan muloqot qilishadi. Ba'zi ota-onalar bu ta'sirlarning barchasini keraksiz va hatto zararli deb bilishadi. Farzandini buzmaslik, uni haddan tashqari e'tiborga o'rganmaslik uchun ular o'zlarining ota-onalik burchlarini quruq va rasmiy ravishda bajaradilar: ular ota-onalik tuyg'ularini bildirmasdan soatlab ovqatlanadilar, o'rashadi, yurishadi va hokazo. Go'daklik davridagi bunday qattiq rasmiy ta'lim juda zararli. Gap shundaki, kattalar bilan ijobiy hissiy aloqalarda nafaqat chaqaloqning e'tibor va xayrixohlikka bo'lgan ehtiyojini qondirish, balki bolaning shaxsiyatini kelajakdagi rivojlanishi uchun poydevor qo'yiladi - uning faol, faol munosabati. atrof-muhit, ob'ektlarga qiziqish, ko'rish, eshitish, dunyoni idrok etish qobiliyati, o'ziga ishonch. Bu barcha eng muhim fazilatlarning mikroblari ona va uning chaqaloq o'rtasidagi eng oddiy va go'yo ibtidoiy muloqotda namoyon bo'ladi. Chaqaloq hali kattalarning individual fazilatlarini ajrata olmaydi. U yoshi ulug‘ insonning bilim va ko‘nikmalari darajasiga, uning ijtimoiy yoki mulkiy holatiga mutlaqo befarq, tashqi ko‘rinishi, kiyimi bilan ham parvo qilmaydi. Bolani faqat kattalarning shaxsiyati va unga bo'lgan munosabati o'ziga jalb qiladi. Shuning uchun, bunday muloqotning ibtidoiyligiga qaramay, u kattalar biror narsa uchun vosita (o'yinlar, bilimlar, o'zini o'zi tasdiqlash) sifatida emas, balki ajralmas va o'zini o'zi qadrlaydigan shaxs sifatida harakat qilganda, shaxsiy motivlarga asoslanadi. Aloqa vositalariga kelsak, bu bosqichda ular faqat ekspressiv-mimik xususiyatga ega. Tashqi tomondan, bunday muloqot bolaning qarashlari, tabassumlari, yig'lashlari va yig'lashlari va kattalarning mehrli suhbatiga o'xshaydi, undan chaqaloq faqat o'ziga kerak bo'lgan narsani - e'tibor va xayrixohlikni ushlaydi. Muloqotning situatsion-shaxsiy shakli asosiy va faqat tug'ilishdan olti oygacha bo'lgan hayot bo'lib qoladi. Bu davrda chaqaloqning kattalar bilan muloqoti boshqa har qanday faoliyatdan tashqari sodir bo'ladi va o'zi bolaning etakchi faoliyatini tashkil qiladi.

Read more at: https://minikar.ru/uz/molitvy/vliyanie-obshcheniya-na-razvitie-lichnosti-rebenka-kursovaya/

Hayotning ikkinchi yarmida, bolaning normal rivojlanishi bilan, kattalarning e'tibori endi etarli emas. Bola kattalarning o'zini emas, balki ular bilan bog'liq narsalarni o'ziga jalb qila boshlaydi. Bu yoshda bola va kattalar o'rtasidagi muloqotning yangi shakli shakllanadi - vaziyatli biznes va u bilan bog'liq biznes hamkorlik zarurati. Muloqotning bu shakli avvalgisidan farq qiladi, chunki kattalar bolaga o'zi emas, uning e'tibori va do'stona munosabati bilan emas, balki turli xil narsalarga ega bo'lishi va ular bilan qandaydir qilishni bilishi bilan zarur va qiziqarli. . Katta yoshli kishining ishbilarmonlik fazilatlari va demak, muloqotning biznes motivlari birinchi o'ringa chiqadi. Ushbu bosqichdagi aloqa vositalari ham sezilarli darajada boyitilgan. Bola allaqachon mustaqil ravishda yurishi, ob'ektlarni boshqarishi, turli xil pozalarni olishi mumkin. Bularning barchasi ekspressiv-mimik vositalarga ob'ekt-samarali aloqa vositalarining qo'shilishiga olib keladi - bolalar imo-ishoralar, pozitsiyalar, ekspressiv harakatlardan faol foydalanadilar. Dastlab, bolalar faqat kattalar ko'rsatadigan narsalar va o'yinchoqlarga jalb qilinadi. Xonada juda ko'p qiziqarli o'yinchoqlar bo'lishi mumkin, lekin bolalar ularga e'tibor bermaydilar va bu mo'l-ko'lchilik orasida zerikishni boshlaydilar. Ammo kattalar (yoki kattaroq bola) ulardan birini olib, u bilan qanday o'ynashingiz mumkinligini ko'rsatishi bilanoq: mashinani siljitish, it qanday sakrash, qo'g'irchoqni qanday tarash - barcha bolalar bu o'yinchoqqa jalb qilinadi. , u eng kerakli va qiziqarli bo'ladi. Bu ikki sababga ko'ra sodir bo'ladi. Birinchidan, kattalar bolaga bo'lgan afzalliklari markazi bo'lib qoladi, shuning uchun u teginadigan narsalarning jozibadorligini ta'minlaydi. Bu narsalar kattalar qo'lida bo'lgani uchun zarur va afzal bo'ladi. Ikkinchidan, kattalar bolalarga bu o'yinchoqlar bilan qanday o'ynashni ko'rsatadi. O'z-o'zidan, o'yinchoqlar (shuningdek, umuman olganda, har qanday narsalar) ularni qanday o'ynash yoki ishlatish mumkinligini hech qachon aytmaydi. Bunday displey bo'lmasa, bola oddiygina bu narsalar bilan nima qilishni bilmaydi va shuning uchun ularga etib bormaydi. Bolalar o'yinchoqlar bilan o'ynashni boshlashlari uchun kattalar birinchi navbatda ular bilan nima qilish mumkinligini va qanday o'ynashni ko'rsatishi kerak. Shundan keyingina bolalar o'yini mazmunli va mazmunli bo'ladi. Bundan tashqari, ob'ektlar bilan muayyan harakatlarni ko'rsatishda nafaqat ularni bajarish, balki doimiy ravishda bolaga murojaat qilish, u bilan gaplashish, uning ko'zlariga qarash, uning to'g'ri mustaqil harakatlarini qo'llab-quvvatlash va rag'batlantirish muhimdir. Ob'ektlar bilan bunday qo'shma o'yinlar ishbilarmonlik aloqasi yoki bola va kattalar o'rtasidagi hamkorlikni anglatadi. Hamkorlikka bo'lgan ehtiyoj vaziyatli biznes aloqasi uchun asosdir. Bolaning aqliy rivojlanishi uchun bunday muloqotning ahamiyati juda katta. U quyidagilardan iborat. Birinchidan, bunday muloqotda bola ob'ektiv harakatlarni o'zlashtiradi, uy-ro'zg'or buyumlaridan foydalanishni o'rganadi: qoshiq, taroq, qozon, o'yinchoqlar bilan o'ynash, kiyinish, yuvish va hokazo. Ikkinchidan, bu erda bolaning faolligi va mustaqilligi namoyon bo'la boshlaydi. Ob'ektlarni manipulyatsiya qilish orqali u birinchi marta o'zini kattalardan mustaqil va o'z harakatlarida erkin his qiladi. U o'z faoliyatining sub'ekti va muloqotda mustaqil hamkorga aylanadi. Uchinchidan, kattalar bilan vaziyatli ishbilarmonlik muloqotida bolaning birinchi so'zlari paydo bo'ladi. Haqiqatan ham, kattalardan kerakli narsani so'rash uchun bola uni nomlashi kerak, ya'ni so'zni talaffuz qilishi kerak. Bundan tashqari, bu vazifa - u yoki bu so'zni aytish - yana bolaning oldiga faqat kattalar tomonidan qo'yiladi.

Read more at: https://minikar.ru/uz/molitvy/vliyanie-obshcheniya-na-razvitie-lichnosti-rebenka-kursovaya/


Bolaning o'zi, kattalarning yordamisiz, hech qachon gapira olmaydi. Vaziyatli ishbilarmonlik muloqotida kattalar doimiy ravishda chaqaloqqa nutq vazifasini qo'yadi: bolaga yangi ob'ektni ko'rsatib, uni ushbu ob'ektni nomlashni, ya'ni undan keyin yangi so'zni talaffuz qilishni taklif qiladi. Shunday qilib, kattalar bilan ob'ektlar to'g'risida o'zaro munosabatlarda insonning asosiy aloqa, fikrlash va o'zini o'zi boshqarish vositasi - nutq paydo bo'ladi va rivojlanadi. Quyidagi muloqot shakllarining mazmuni endi vizual vaziyat bilan chegaralanib qolmaydi, balki undan tashqariga chiqadi. Bola va kattalar o'rtasidagi muloqotning predmeti shunday hodisa va hodisalar bo'lishi mumkinki, ular o'zaro munosabatlarning muayyan holatida ko'rinmaydi. Boshqa tomondan, muloqotning mazmuni o'z tajribalari, maqsadlari va rejalari, munosabatlari, xotiralari va boshqalar bo'lishi mumkin. Bularning barchasini ko'z bilan ko'rish va qo'l bilan his qilish mumkin emas, ammo kattalar bilan muloqot qilish orqali bularning barchasi bola uchun juda real, mazmunli bo'ladi. Vaziyatdan tashqari muloqot faqat bolaning faol nutqni o'zlashtirganligi tufayli mumkin bo'ladi. Zero, nutq insonga hozirgi vaqtda bolaning ko'z o'ngida bo'lmagan ob'ektlar haqida barqaror tasvirlar va g'oyalarni yaratishga imkon beradigan yagona universal vositadir va o'zaro ta'sirning ma'lum bir vaziyatida mavjud bo'lmagan ushbu tasvirlar va g'oyalar bilan harakat qilish imkonini beradi. . Mazmuni idrok etilgan vaziyatdan tashqariga chiqadigan bunday muloqot vaziyatdan tashqari deb ataladi. Situatsion muloqotdan tashqari ikkita shakl mavjud - kognitiv va shaxsiy. Shunday qilib, bolaning kattalar bilan kognitiv aloqasi uchun quyidagilar xarakterlidir: 1) kattalar bilan muayyan vaziyatda bo'lmagan narsalar haqida gapirishga imkon beruvchi nutqni yaxshi bilish; 2) muloqotning kognitiv motivlari, bolalarning qiziquvchanligi, bolalar savollarida namoyon bo'ladigan dunyoni tushuntirish istagi;

Read more at: https://minikar.ru/uz/molitvy/vliyanie-obshcheniya-na-razvitie-lichnosti-rebenka-kursovaya/

3) kattalarni hurmat qilish zarurati, bu tarbiyachining so'zlari va salbiy baholaridan norozilik bilan ifodalanadi. Vaqt o'tishi bilan maktabgacha yoshdagi bolalarning e'tibori atrofdagi odamlar orasida sodir bo'layotgan voqealarga tobora ko'proq jalb qilinmoqda. Insoniy munosabatlar, xulq-atvor normalari, shaxslarning fazilatlari bolani hayvonlarning hayoti yoki tabiat hodisalaridan ham ko'proq qiziqtira boshlaydi. Nima mumkin va nima mumkin emas, kim mehribon va kim ochko'z, nima yaxshi va nima yomon - bu va boshqa shunga o'xshash savollar allaqachon katta yoshdagi maktabgacha yoshdagi bolalarni tashvishga solmoqda. Va ularga javoblar, yana, faqat kattalar tomonidan berilishi mumkin. Albatta, ota-onalar o'z farzandlariga doimo o'zini qanday tutish kerakligini, nima mumkin va nima mumkin emasligini aytishdan oldin, lekin kichik bolalar faqat kattalarning talablariga bo'ysunishgan (yoki bo'ysunmagan). Endi, olti-etti yoshda, xatti-harakatlar qoidalari, insoniy munosabatlar, fazilatlar, harakatlar bolalarning o'zlarini qiziqtiradi. Muloqotning situatsion-shaxsiy shaklidan tashqaridagi eng murakkab va eng yuqori shakli maktabgacha yoshda shunday paydo bo'ladi. Shunday qilib, maktabgacha yoshning oxiriga kelib rivojlanadigan situatsion-shaxsiy aloqa uchun quyidagilar xarakterlidir: 1) o'zaro tushunish va empatiya zarurati; 2) shaxsiy motivlar; 3) nutqiy aloqa vositalari. Vaziyatdan tashqari-shaxsiy muloqot bolaning shaxsiyatini rivojlantirish uchun muhimdir. Bu ma'no quyidagicha. Birinchidan, bola xulq-atvor normalari va qoidalarini ongli ravishda o'rganadi va o'z harakatlarida va harakatlarida ularga ongli ravishda amal qila boshlaydi. Ikkinchidan, shaxsiy muloqot orqali bolalar o'zlarini tashqi tomondan ko'rishni o'rganadilar, bu ularning xatti-harakatlarini ongli ravishda nazorat qilishning zaruriy shartidir. Uchinchidan, shaxsiy muloqotda bolalar turli kattalar: tarbiyachi, shifokor, o'qituvchi va boshqalarning rollarini farqlashni o'rganadilar va shunga muvofiq ular bilan muloqotda o'z munosabatlarini turli yo'llar bilan quradilar.

Read more at: https://minikar.ru/uz/molitvy/vliyanie-obshcheniya-na-razvitie-lichnosti-rebenka-kursovaya/
Bular maktabgacha yoshdagi bola va kattalar o'rtasidagi muloqotning asosiy shakllari. Ammo bu faqat umumiy, o'rtacha yosh ketma-ketligi bo'lib, bolaning normal rivojlanishini aks ettiradi. Qisqa muddatlarda (olti oy yoki bir yil) undan chetga chiqishlar tashvish tug'dirmasligi kerak.

Read more at: https://minikar.ru/uz/molitvy/vliyanie-obshcheniya-na-razvitie-lichnosti-rebenka-kursovaya/