Psixologiyasi akademik litsey va kasb-hunar kollejlari

Bilimlami tekshirish uchun savollar
1. 0 ‘smirlik davri qaysi yoshlarga to‘g ‘ri keladi?
2. О ‘smir organizmida qanday о ‘zgarishlar ro ‘y beradi?
3. 0 ‘smirlik avtonomiyalari nima va uning qanday 
turlari farqlanadi?
4. Menstrual sikl nima va и qanday kechadi?
5. Jinsiy balog‘atga yetish deyilganda nima tushiniladi?
6. Jinsiy balog‘atga yetishning erta yoki kech yuzaga 
kelishi о ‘smir ruhiyatiga qanday ta ’sir qiladi?
59

---

Latifalar.
— Sizni o‘psam maylimi?
— Nima, jinni-pinni boiganmisiz?
— Nima qipti, axir sizni kecha bir yigit o‘pdi-ku!
— U yigit sizga o‘xshab ezmalanib o'tirmagandi.
*
*
*
Badjahl ota:
— Men senga qizimni о‘pish qanaqa bo‘lishini ko'rsatib 
qo‘yaman!
— Rahmat, keragi yo‘q, shundoq ham o‘zim bilaman.
60

---

У b o b
Qaysi mutafakkir yoki olim, shoir yoki yozuvchining 
asarlarini olib ko'rmang, ularning hech qaysisi o'z ijodiy 
faoliyatida inson hissiyotlarining eng kuchli va sirlisi, 
seijilo va sehrlisi hisoblangan muhabbatni chetlab o‘ta 
olmagan. Insoniyat bor ekan, m uhabbat odam ni sirli 
tuyg‘ular olamiga yetaklagan, uni yengib bo‘lmas g'ovlar- 
dan o'tishga va cho'qqilam i zabt etishga undagan, uni 
rag'batlantirgan, unga baxtiyor onlarni tuhfa etgan. 
Hatto o lim to'shagida yotgan kishiga ham umid bag'ish- 
lab, hayot nash’asini surdirgan, oddiy kunlariga kamalak 
jilolarini armug‘on etgan, uning atrof-m uhitni hamda 
o ‘zligini idrok qilishi uchun turtki bo'lgan. Shaxs ruhiyati- 
da hatto o'ziga ham nom a’lum bo'lgan qudratni kashf et­
gan. K o'hna va hamisha navqiron hisoblangan bu insoniy 
tuyg'u hammaga barobar aziz va muqaddasdir.
Buyuk olim Abu Ali ibn Sino o'z asarlaridan birida 
kuchli muhabbatni izohlar ekan, uni kasallik sifatida 
ta ’riflaydi va «davolanish» yo'llarini ko'rsatib o'tadi: 
muhabbat o'tida qiynalib azob chekayotgan ikki qalbni 
birlashtirishni 
maslahat beradi. Shuningdek u yana 
m a’lum ob’ektiv sabablarga ko'ra, ya’ni dinidagi, salo- 
matligidagi, yoshi va ijtimoiy kelib chiqishidagi va shu 
kabi tafovutlarga asoslanib, qalblarni birlashtirish 
imkoni bo'lmasa, unda odamning ruhiy xususiyatlariga 
ko'ra turlicha davo choralami qo'llashni tavsiya etgan. 
Masalan, hissiyotni boshidan kechirayotgan odamni 
sevgilisidan sovutish, hissiyotni zaiflashtirish, hissiyotni 
boshqa shaxsga ko'chirish, chalg'itish, organik ehtiyoj- 
lam i qondirish orqali muhabbat hislarini susaytirish 
shular jumlasidandir.
Shunisi taassuflanarliki, hozirgi kunga qadar muhab­
bat tushunchasiga yagona ilmiy ta ’rif, tavsif berilma- 
gan, bevosita unga bag'ishlangan ilmiy asarlar nihoyat­
da kam. Kishilar ongida bo'lgani kabi badiiy asarlarda