Pul-kredit (monetar) siyosat reja

PUL-KREDIT (MONETAR) SIYOSAT

Reja:

• 1. Pul – kredit siyosati haqida tushuncha
• 2.Pul-kredit siyosatini amalga oshirishda qo’llanadigan instrumentlari
• 3. Pul-kredit siyosati instrumentlari tasnifi
• 4. Pul – kredit siyosati rejimlari

Pul-kredit siyosati – bu pullarga bo‘lgan talab va pullar taklifini tartibga solish va nazorat qilishga qaratilgan chora-tadbirlar yig’indisidir.
Pul-kredit siyosatining quyidagi to‘rtta strategik maqsadlari mavjud:
– baholar barqarorligi;
– milliy valutaning barqarorligi;
– mamlakatda moliyaviy barqarorlikni ta’minlash;
– muvozanatlashgan iqtisodiy o‘sish.
Hozirgi vaqtda, xalqaro amaliyotda, pul-kredit siyosatining taktik maqsadlari sifatida pul massasining o‘sish sur’ati, milliy valutaning nominal almashuv kursi, nominal foiz stavkasi va inflatsiyaning maqsadli ko‘rsatkichidan foydalanilmoqda.
Pul-kredit siyosatining taktik maqsadlarini tanlashning asosiy shart-sharoitlaridan biri davlat budjeti defitsitining mavjudligi va darajasidir.
O‘zbekiston Respublikasida rasman pullar taklifini tartibga solish Markaziy bank pul-kredit siyosatiining taktik maqsadi hisoblanadi.
Pul-kredit siyosatining an’naviy instrumentlariga quyidagilar kiradi:
qayta moliyalash siyosati;
- majburiy zaxira siyosati;
- ochiq bozor siyosati;
- valuta siyosati;

Monetar siyosatni qaysi tashkilot olib boradi?

O’zbekiston Respublikasida Markaziy Bank pul-kredit siyosatini amalga oshiradi.
Pul-kredit vositalarining qo’llanishi
AQSh da ochiq bozor siyosati
O’zbekistonda
majburiy zahiralar
siyosati
Fransiyada
Valyuta siyosati
Germaniyada majburiy zahira siyosati
Bozor iqtisodiyotiga o‘tayotgan mamlakatlarning pul-kredit sohasini tadqiqot qiluvchi mutaxassislari biror-bir mamlakatga xos bo‘lgan tizimiy va institutsional xarakterga ega bo‘lgan muayyan muammolarga duch kelishadi.
-Pul aylanish tezligining tez-tez o‘zgarib turishi.
-Tijorat banklari orasida raqobatning yo‘qligi.
-Korxonalarning o‘zaro qarzdorligi.
-Pul va moliya bozorlarining mavjud emasligi.
-Foiz stavkalari sohasidagi muammolar.
-Depozit va kredit stavkalari orasidagi katta farq.
-Davlat sektorining moliyalashtirishga katta ehtiyojlari.
Pulga talab bashorati
Pul-kredit sohasidagi o‘zgarishlarni miqdoriy baholash va ularni iqtisodiyotning boshqa sektorlari bilan bog‘lash uchun asos bo‘lib pul-kredit sharhi (PKSh) xizmat qiladi.
.
Pulga talabni baholashda ikkita asosiy yondashuv mavjud. Ulardan birinchisi nominal YaIM ni pul massasi miqdoriga bo‘lish orqali hisoblanadigan pul aylanish tezligining oxirgi o‘zgarishlarini ekstropolyatsiyalashga asoslanadi.
Moliyalash siyosati Markaziy bank tomonidan tijorat banklarini kreditlash bilan bog‘lik bo‘lgan tadbirlarning majmui bo‘lib, ushbu siyosat quyidagi uch xil kreditlash usulidan foydalanilgan holda amalga oshiriladi

• Tijorat banklarini Markaziy bank tomonidan ularning balansidagi trattalarni qayta hisobga olish yo‘li bilan kreditlash usuli;

• Tijorat banklarini Markaziy bank tomonidan ularning balansidagi qimmatbaho qog‘ozlarmi garovga olish yo‘li bilan kreditlash usuli;

• Tijorat banklarini to‘g‘ridan to‘g‘ri kreditlash usuli.

0 ‘zbekiston Respublikasi Markaziy banki tijorat banklarini kreditlash hajmini oshirish yo‘li bilan bank kreditlarining foiz stavkalarining darajasiga real ta’sir etishi va shu asosda ularning kreditlariga bo‘lgan talabni rag‘batlantirishi hamda tijorat banklarining joriy likvidlilik darajasini sezilarli darajada oshirishi lozim. Bu esa, pirovard natijada, so‘mning o‘rta va o‘zoq muddatli davriy oraliqlarda barqarorligini ta’minlash uchun zarur bo’lgan iqtisodiy muhitni yuzaga keltiradi.