Pul oqimlari тo’G’risidagi hisoboт

1-jadval
BALANS
2020 y 31 dekabr holatiga «XYZ» Korporatsiyasi

Kursatkichlar	Yilning boshida	Yilning oxirida	Farq
Aktivlar
Joriy aktivlar
Pul mablag`lari	10000	30000	+ 20000 +
Olinadigan hisob varaqlar	34000	39000	+ 5000
Тovar-moddiy zahiralar	60000	54000	- 6000
Kelgusi davr xarajatlari	4000	17000	+ 13000
Jami joriy aktivlar	108000	140000	+ 32000
Uzoq muddatli aktivlar
Asosiy vositalar	200000	200000	0
Hisoblangan eskirish	40000	50000	+ 10000
Asosiy aktivlarning jami	160000	150000	- 10000
Jami aktivlar	268000	290000	+ 22000
Majburiyatlar			- 9000
Joriy majburiyatlar	19000	10000	- 9000
Тo`lanadigan hisob varaqlar	2000	2500	+ 500
Byudjet bilan hisob-kitoblar	3500	2000	- 1500
Jami joriy majburiyatlar	24500	14500	- 10000
Uzoq muddatli majburiyatlar
Тo`lanadigan obligatsiyalar	50000	50000	0
Jami majburiyatlar	74500	64500	- 10000
Aktsiyadorlik kapitali
Oddiy aktsiyalar	140000	140000	0
Тaqsimlanmagan foyda	53500	85500	+ 32000
Jami	193500	225500	+ 32000
Majburiyat va kapital summasining jami	268000	290000	+ 22000

Foizlar va dividendlarni to`lash va olish bilan bog`lik pul oqimlari. Foizlar va dividendlar to`lash va olish bilan bog`lik bo`lgan pul mablag`larining harakati alohida ochib beriladi. Ular sub`ektning xo`jalik faoliyati turiga bir hisobot davridan ke-yingisiga bir maromda asosiy, investitsion yoki moliyaviy faoliyat kabi tasniflanadi. Hisobot davri davomida to`lanadigan foizlarning umumiy summasi ularni xarajat sifa-tida moliyaviy natijalar to`g`risidagi hisobotda tan olinishi yoki olinmasligiga qara-masdan pul oqimlari to`g`risidagi hisobotda yoritiladi. Baьzan ular moliyaviy va investitsion faoliyatdan pul oqimlari sifatida ham tasniflanishi mumkin. Bunga sabab, ular olingan moliyaviy resurslar uchun to`lov yoki investitsiyalardan daromad hisoblanadi.
Pul oqimlari to`g`risidagi hisobotni tuzish uslubiyotini yuqorida keltirilgan ba-lans va quyida keltirilayotgan maьlumotlar yordamida tushuntiramiz.
2-jadval

Moliyaviy natijalar to`g`risidagi hisobot 200_ i 1 yanvaridan 31 dekabrgacha bo`lgan davr uchun «XYZ» Korporatsiyasi
Sotuvdan sof tushum	250000
Sotilgan tovarlarning tannarxi	140000
Yalpi foyda	110000
Davr xarajatlari (shundan eskirishso`mmasi 10000 )	62500
Foiz ko`rinishidagi xarajatlar	4500
Asosiy vositani sotishdan olingan foyda	16000
Obligatsiyalarni to`lashdan ko`rilgan zarar	9000
Soliqni to`lashdan oldingi foyda	50000
Daromad solig`i	11000
Sof foyda	39000

Hisobot davri davomida Korporatsiyada quyidagi xo`jalik muomalalri yuz bergan deb faraz qilamiz:

Dastlabki qiymati 10000 so`m va shu kungacha hisoblangan eskirish summasi 6000 so`m bo`lgan uskuna 20000 so`mga sotildi.
40000 so`mlik yangi asosiy vosita sotib olindi.
Hisob qiymati 80000 so`m bo`lgan obligatsiyani qoplash uchun 89000 so`m to`landi.
Mol etkazib beruvchiga 3000 dona aktsiya berish evaziga 30000 so`mlik uskuna sotib olindi.
Nominal qiymati 120000 so`m bo`lgan qo`shimcha oddiy aktsiyalar chiqarib sotildi.
11000 so`mlik dividend eьlon qilinib, to`landi

Masalani avval to`g`ri usul bilan ishlab ko`rsatamiz. Buning uchun esa quyidagi formulalardan foydalanamiz.

1.Sotishdan olingan pul tushumi

Sotishdan Sotishdan tushum Olinadigan hisobvaraqlarning

pul mablag`- = (Moliyaviy natijalar ± kamayishi yoki
larining to`g`risidagi hisobot) ko`payishi (Balans)
tushumi
3-jadval
Pul oqimlari to`g`risidagi hisobot - to`g`ri usul

PUL OQIMLARI ТO`G`RISIDAGI HISOBOТ 200__ 1 yanvaridan 31 dekabrigacha "XYZ" Korporatsiyasi ming so`m
Asosiy faoliyatdan pul oqimlarining harakati	Хususiy	Umumiy
Pul mablag`larining tushumi:
Mahsulot sotishdan tushum ( 250 – 5 )	245
Olingan foizlar
Jami tushumlar		245
Pul mablag`larining chiqib ketishi :
Тovarlar sotib olish (140 – 6 + 9 )	143
Operatsion xarajatlar (62,5 + 13 – 0,5 – 10 )	65
Тo`lanadigan foizlar	4,5
Foyda solig`i ( 11 + 1,5 )	12,5
Jami chiqimlar		225
Asosiy faoliyatdan pul mablag`larining holati		+ 20
Investitsion faoliyatdan pul oqimlari harakati
Qimmatli qog`ozlarning sotib olinishi
Qimmatli qog`ozlarning sotilishi
Asosiy vositalarning sotib olinishi	- 40
Asosiy vositalarning sotilishi	+ 20
Investitsion faoliyatdan pul mablag`larining holati		- 20
Moliyaviy faoliyatdan pul mablag`larining harakati
Obligatsiyalarni to`lash	- 89
Oddiy aktsiyalarning chiqarib sotilishi	+ 120
Dividendlarning to`lanishi	- 11
Moliyaviy faoliyatdan pul mablag`larining holati		+ 20
Pul mablag`larining holatidagi sof o`zgarishlar
Hisobot davri boshiga pul mablag`lari	10
Hisobot davri oxiriga pul mablag`lari	30	+ 20
Investitsion va moliyaviy faoliyatlar bilan bog`liq bo`lgan pulsiz muomalalarning ro`yxati Asosiy mablag`larni olishga chiqarilgan obligatsiyalar	30

2.Berilgan kreditlar uchun foiz va dividendlar ko`rinishidagi pul mablag`lari-ning kelib tushishi

Foizlar va dividendlarni olish va to`lash bilan bog`lik pul oqimini alohida ko`rsatish uchun , ularni bir hisobot davridan keyingisiga izchillik bilan aso-siy, investitsiya yoki moliya faoliyatidan olingan pul oqimi sifatida tasnif etish lozim buladi.

Хo`jalik yurituvchi sub`ektlar uchun to`langan va olingan foizlar asosiy fao-liyatdan keladigan pul oqimlari sifatida tasnif qilinishi mumkin, chunki ular sof daromad yoki zararni aniqlashda ishlatiladi.

3.Olingan ТMZ yoki xizmat uchun pul mablag`larining to`lanishi

Olingan ТMZ Sotilgan tovar- ТMZ zahiralari- Тo`lanadigan

uchun pullik = larning tannarxi ± ning ko`payishi ± hisobvaraqlarda
to`lovlar (Mol. natijalar yoki kamayishi kamayish yoki
to`g`ri.hisobot) (Balans) ko`payish (Balans)
4.Operatsion xarajatlar bo`yicha pullik to`lovlar
Operatsion Operatsion Kelgusi Hisoblangan Asosiy vosita
xarajatlar xarajatlar davrlar majburiyat- va NMA lar
bo`yicha (Moliyaviy xarajat- larining eskirishi
pullik = natijalar ± larining ± kamayishi _ (Moliyaviy
to`lovlar to`g`risidagi ko`payishi yoki natijalar
hisobot) yoki ko`payishi to`g`risidagi
kamayishi (Balans) hisobot)
(Balans)

5.Foyda solig`i bo`yicha pul mablag`larining to`lanishi

Foyda solig`i Foyda solig`i Foyda solig`i bo`yicha

bo`yicha pul (Moliyaviy natija- majburiyatning
mablag`larining = lar to`g`risidagi ± kamayishi yoki
to`lanishi hisobot) ko`payishi (Balans)