Pul va banklar fanidan keys studylar. Ismailov Shodiyor Davronbek O`g`li mm-54-2

Pul birligi
Tog’ri javob
Afg'oniston	Peso	Afg’oni
AQSH	Yevro	Dollar
Avstraliya	Dirham	Avstraliya dollari
Albaniya	Frank	Lek
Argentina	Frank	Peso
Avstriya	Yevro	Avstriya shilling
Andora	Frank	Yevro
Birlashgan Arab Amirligi	Funt sterling	Dirham
Bahrayn	Dollar	Dinor
Benin	Afg’oni	Frank
Burkina-faso	Lek	Frank
Burundi	Lev	Frank
Buyuk Britaniya	Dollar	Funt sterling
Bolgaroya	Taka	Lev
Bangladesh	Dinor	Taka

Nazorat savollari
1. Ilk merkantilistlar va ularning nazariy qarashlari.

2. So‘nggi merkantilistlar va ularning nazariy qarashlari.

3. XIX va XX asrlarda pulning metallilik nazariyasini rivojlantirishga bo‘lgan

urinishlar.

4. Pulning nominallik nazariyasini XX asrda rivojlanishi.

5. Pulning miqdoriylik nazariyasiga nisbatan tanqidiy qarashlar.

6. Zamonaviy monetarizm nazariyasining yaratilishi va uning asosiy qoidalari.

7. Zamonaviy monetarizm nazariyasining amaliy ahamiyati.

Mavzu bo’yicha test

J.M. Keyns monetar siyosat indikatori sifatida qaysi ko‘rsatkichni tanladi?	Pul massasining o‘sish ko‘rsatkichi	Milliy valyutaning nominal almashuv kursi	Inflyatsiyaning maqsadli ko‘rsatkichi	Nominal foiz stavkasi
Qaysi pul nazariyasida pulning tovar xususiyati inkor etiladi?	Pulning nominallik nazariyasi	Metall pullar nazariyasi	Pulning miqdoriylik nazariyasi	Monetarizm nazariyasi
Metall pullar nazariyasining asoschisi kim?	N. Orezme	Stefford	T.Men	J. Berkli
Pulning miqdoriylik nazariyasini asoschisi kim?	J. Boden	T.Men	J. Keyns	M. Fridmen

Davlatlarni pul birligini toping

Davlat nomi	Pul birligi	Tog’ri javob
Belgiya	Frank	Yevro
Braziliy	Frank	Real
Efiopiya	Lempira	Bir
Eron	Frank	Rial
Finlandiya	Lempira	Yevro
Fransiya	Yevro	Yevro
Gabon	Yevro	Frank
Gvineya	Yevro	Frank
Gonduras	Real	Lempira
Germaniya	Bir	Yevro
Gresiya	Yevro	Yevro
Hindiston	Yevro	Rupiya
Iroq	Rupiya	Dinor
Indoniziya	Dinor	Rupiya
Irlandiya	Rupiya	Funt

Nazorat savollari.

1. 
   “Umumiy to‘lov aylanmasi” tushunchasi va uning tarkibi.
   

To‘lov aylanmasining asosiy qismi naqd pulsiz to‘lov aylanmasidan tashkil topadi. Bu to‘lov aylanmasi naqd pulsiz hisob-kitoblar asosida amalga oshiriladi. Naqd pulsiz hisob-kitoblar deganda, korxona va tashkilotlarning tovar ayirboshlash, xizmatlar ko‘rsatish va tovarsiz operatsiyalar bo‘yicha bir-biriga bo‘lgan talab va majburiyatlarni pul mablag‘larini naqd pul ishlatmasdan bir hisobvaraqdan ikkinchi hisobvaraqga o‘tkazish orqali bajarilishi tushuniladi.

2. 
   To‘lov aylanmasining tarkibi.
   
3. 
   Pullarning naqd pulsiz aylanmadagi harakat yo‘nalishlari.
   

Naqd pulsiz pul aylanishi – banklarda pul mablag’larini to’lovchilar va oluvchilarning hisobvaraqlari bo’yicha yozuvlar yordamida yoki o’zaro talablarni hisobga olish yo’li bilan amalga oshiriladigan pul aylanishidir.

Iqtisodiyot rivojlanib borgan sari to‘lov oborotida naqd pulsiz to‘lov oborotining ulushi ortib boradi.

Chunki iqtisodiy taraqqiyotni belgilovchi omillar naqdsiz to‘lov oborotining o‘sishiga ijobiy ta’sir ko‘rsatadi.

4. 
   Pullarning naqd aylanmadagi harakat yo‘nalishlari.
   

Naqd pul aylanmasi bu pullarning naqd ko’rinishidagi harakatlarining yig’indisidir. Naqd pul aylanmasi – bu naqd pullarning doiraviy aylanishining doimiy ravishda takrorlanishidir.

Naqd pul aylanmasi bu pul mablag’larining naqd ko’rinishidagi aylanmasidir. Taraqqiy etgan mamlakatlarda naqdsiz pul aylanmalarini yuksak darajada rivojlanganligi, naqd pullarga bo’lgan talabni keskin pasayishiga olib keldi. AQSh va Yaponiyada plastik kartochkalarga asoslangan to’lovlar rivojlangan. Evropada plastik kartochkalar va pullik cheklarga asoslangan to’lovlar rivojlangan.

5. 
   “Naqd pul aylanmasi” tushunchasining mazmuni.
   

Naqd pul aylanmasining salbiy jihatlari sifatida quyidagilarni ko’rsatish mumkin:

• 
  Naqd pullarni emissiya qilish tashish va saqlash katta xarajatni talab etadi. Markaziy banklar emissiya xarajatini kamaytrish uchun kupyuralarning nominalini yiriklashtirishga majbur bo’ladilar.
  
• 
  Naqd pullarni olib yurish xavflidir.
  
• 
  Naqd pullar bilan hisob kitob qilish soliq to’lashdan qochish imkonini beradi.
  
• 
  Naqd pul aylanamsi terrorizmni moliyalashtrish bilan bog’liq
  
• 
  Naqd pullar va inflyatsiya o’rtasida bevosita aloqadorlik mavjud.
  

Naqd pullarning darajasiga baho berish uchun xalqaro amaliyotda iqtisodiyotda naqd pullarning etarliligi degan ko’rsatkich qo’llaniladi.

M0/YaIM*100%

Taraqqiy etgan mamlakatlarda bu ko’rsatkichning darajasi past. Buning bir qancha sabablari bor. Ulardan asosiylari ikkita:

1. 
   Naqd pulsiz hisob kitoblar tizimi yuqori darajada rivojlangan. Naqd pul muomalasi bilan asosan aholi shug’ullanadi. Plastik kartochkalarga asoslangan to’lov amaliyotining rivojlanganligi naqd pullarga bo’lgan talabni qisqartirish imkonini bergan.
   
2. 
   Xufyona iqtisodiyotni kichik salmoqqa ega ekanligi.
   

Taraqqiy etgan mamlakatlarda naqd pul aylanmasini qisqartirishda eng samarali usul sifatida p;astik kartochkalar va pullik cheklarni rivojlantirish usuli qo’llanilgan.

6. 
   Naqd pul aylanmasining zarurligi.
   
7. 
   Naqd pul aylanmasining tarkibi.
   
8. 
   Naqd pul mablag‘lari oqimi.
   
9. 
   Naqd pullarni muomalaga chiqarish va muomaladan olish tartibi.
   
10. 
    Markaziy bankning zaxira-vakillik tizimi.
    
11. 
    Davlat byudjetining kassa ijrosi jarayonida naqd pullarni muomalaga chiqarish.
    
12. 
    Naqd pul aylanmasini tashkil qilish printsiplari.
    
13. 
    Naqd pullarga bo‘lgan talabni qisqartirish yo‘llari.
    
14. 
    “Naqdsiz pul aylanmasi” tushunchasining mazmuni.
    
15. 
    Naqd pulsiz hisob-kitoblar tizimi va uning elementlari.
    
16. 
    Naqdsiz pul aylanmasini tashkil qilish printsiplari.
    
17. 
    Naqd pulsiz hisob-kitob shakllari.
    
18. 
    Naqdsiz pul aylanmasining afzalliklari.
    

Mavzu bo’yicha testlar

To‘lov topshiriqnomasiga xos bo‘lgan kamchilikni ko‘rsating.	To‘lov kafolatlanmagan	Pul mablag‘lari xo‘jalik aylanmasidan chiqib qoladi	Tovarning sifatini nazorat qilishning iloji yo‘q	Bank oladigan komission stavka yuqori
Tijorat vekselini uchinchi shaxsga uzatgan sub’ekt kim deb ataladi?	Indossant	Indossament	Indossat	Benefitsiar
Naqdsiz pul aylanmasi nima?	Pul mablag‘larini banklardagi schyotlar orqali va o‘zaro talablarni voz kechishga asoslangan harakati	Pul mablag‘lari harakatining yig‘indisi	Pul mablag‘larini to‘lovchining bankdagi schyotidan oluvchinig schyotiga o‘tkazishga asoslangan harakati	Aholi, korxonalar va banklar o‘rtasida amalga oshiriladigan naqd pulsiz hisob-kitoblar
Sof inkasso nima?	To‘lov hujjatlarini inkasso qilish	Tijorat hujjatlarini inkasso qilish	To‘lov va tijorat hujjatlarini birgalikda inkasso qilish	Inkasso qilingan hujjatlar bo‘yicha to‘lovlarni amalga oshirish
Hujjatli inkassoda qaysi bank to‘lov yuzasidan kafil hisoblanadi?	Hech qaysi bank kafil emas	To‘lovchining banki kafil	Sotuvchining banki kafil	Har ikkala bank kafildir

Davlatlarni pul birligini toping

Davlat nomi	Pul birligi	Tog’ri javob
Italiya	Ley	Yevro
Ispaniya	Som	Yevro
Jazoir	Rial	Dinor
Janubiy Afrika Respublikasi	Dinor	Rand
Janubiy Korea	Yevro	Von
Marokash	Yevro	Dirham
Misr	Tugrik	Funt
Meksika	Peso	Peso
Mo'g'uliston	Funt	Tugrik
Monako	Dirham	Yevro
Niderlandiya	Von	Yevro
Quvayt	Rand	Dinor
Qatar	Dinor	Rial
Qirg'iziston	Yevro	Som
Ruminiya	Yevro	Ley

Nazorat savollari.

1. 
   Pul muomalasi qonunlarining mazmuni va maqsadi.
   
2. 
   Pul muomalasi qonunlaridan kelib chiqadigan talablar.
   
3. 
   Muomala uchun zarur bo‘lgan pul miqdorini aniqlash uslublari.
   
4. 
   I.Fisherning “almashuv tenglamasi”.
   
5. 
   K.Marksning muomala uchun zarur bo‘lgan pul miqdorini aniqlash formulasi.
   
6. 
   Pul muomalasi qonunlarining buzilishi hamda uning ijtimoiy-iqtisodiy oqibatlari.
   
7. 
   Pul massasini miqdoriy o‘lchashning zarurligini belgilovchi omillar.
   
8. 
   Pul massasini o‘lchash bo‘yicha mavjud yondashuvlar.
   
9. 
   Iqtisodiyotni pul mablag‘lari bilan ta’minlanganlik darajasi va unga ta’sir qiluvchi omillar.
   
10. 
    Pul bazasi va uning tarkibi.
    
11. 
    Pulning aylanish tezligi va uni hisoblash uslublari. Pulning aylanish tezligiga ta’sir qiluvchi omillar.
    
12. 
    Pul multiplikatori va uni aniqlash tartibi.
    
13. 
    Pullarga bo‘lgan talabni aniqlash.
    
14. 
    Pullar taklifini baholash.
    

Mavzu bo’yicha testlar

Pul muomalasi qonuni:	Muomala uchun zarur bo‘lgan pul miqdorini aniqlash imkonini beradi	Milliy pul tizimining barqarorligini ta’minlaydi	Muomaladagi pul massasini tartibga solish imkonini beradi	Pul aylamasini tashkil qilish imkonini beradi
Muomala uchun zarur bo‘lgan pul miqdori:	Pulning aylanish tezligiga teskari proportsional	Pulning aylanish tezligiga to‘g‘ri proportsional	Tovarlar baholari summasina teskari propotsional	Kreditga sotilgan tovarlar summasiga teskari proportsional
XVF ekspertlarining tavsiyasiga ko‘ra, monetizatsiya koeffitsientining minimal darajasi qancha bo‘lishi kerak?	20%	30 %	40%	60%
Monetizatsiya koeffitsienti darajasi nimani ko‘rsatadi?	Iqtisodiyotni pul mablag‘lari bilan ta’minlanganlik darajasini	Mamlakatda baholarning umumiy o‘sish sur’atini	Iqtisodiy o‘sishning barqaror yoki barqaror emasligini	Korxonalarning kreditlarga bo‘lgan talabini qondirish darajasini
I.Fisherning almashuv tenglamasini ko‘rsating.	MV = PQ	K=1/V	MV=PV	M=kPV
Pul multiplikatori qaysi formula orqali hisoblanadi?	M2/Pul bazasi	YaIM/M2	M2/YaIM	Pul bazasi/M2