Pulning mohiyati va funksiyalari Reja

Pul nazariyalari.

Pulning nazariyasi siri haqidagi nazariyalardir.
Iqtisodchilarning pulning mohiyati, uning funksiyalari va pul muomilasiga botirof etiladi. Hozirgi kunda monetarizm va iqtisodni pul-kredit munosabatlari orqali turtiblashtirish nazariyalari mavjud.
Metallik nazariyasi asrning oxiri XVII z qarashlarini 1581 yilda Londonda chop etilgan zi odatiy arizalarining qisqartmasilib Angliyada T.Men (1571-1641 y.), D.Nors (1641-1691 y.), Fransiyada A.Monkretyen (1575-1621 y.), Italiyada F.Tamani (1528-1787 y.) va boshkalar hisoblanadi.
Ushbu nazariya namoyondalari:

1. 
   Qimmatbaho metallar (oltin va kumush) pul vazifasini olchanadi.
   
2. 
   Bu boylikningg manbai savdodadir deydilar.
   

Yevropa davlatlari tomonidan qimmatli metallarga boy bolgan. Ushbu nazariya asoschilari vaqti kelib muomiladagi metal pullar ooz pullar egallashi va bu jarayonning qonuniyligini tushunib yetmaganlar. Ular savdo burjuaziyasi manfaatlarini himoya kilgan.
Nominallik nazariyasi XVII-XVIII-asrlarda Angliyada paydo bolib ingliz ruhoniysi Dj.Berkli (1683-1775 y.) va iqtisodchi Dj.Styuart (1712-1780 y.) lar hisoblanadi. Keyinchalik bu nazariyani Germaniyalik G.Knapi (1842-1926 y.), ingliz iqtisodchilari J.Styuart va N.Barbonnilar davom ettirishgan.

Nominalistlar:

1. 
   Pulni davlat bunyodga keltiradi, pulni qiymati davlat tomonidan aniqlanadi. (shuning uchun uni davlat pul nazariyasi ham deb yuritiladi rsatilgan nominali bilan aniqlanadi. Ular tolgan muomiladagi metal pullar borgan sari maqolib borishini unutadilar. Ular pulning barcha tovarlar qiymatini oziga xos qonuniyatlar asosida harakat qilishi va bu qonuniyatlar inson tomonidan bevosita boshkarilmasligini anglab yetmadilar.
   

Miqdoriylik nazariyasining boshlovchisi boasrlarni o asrga kelib bu nazariyani inglizlar D.Yum (1711-1786 y.), Dj.Mill (1773-1836) hamda fransuz Sharl Monaskyo (1689-1755 y.) rivojlantiradi.
Bu nazariyaning asosini yangi qitliq ravishda narx-navoning keskin oshib ketishi tashkil etadi.

Ushbu nazariya namoyondalarining fikricha:

• 
  Pulning xarid qobiliyati bozorda ogzgarishi muomiladagi pul miqdori bilan aniqlanadi deb tushuntirdi.
  Bu nazariya pulni faqat muomila vositasi ekanligini kokidlashicha pul va tovar massalarining toladi deb qarashgan. Aslida muomilaga zarur bolib 1950 yillar olgan. Bu nazariyaning yirik namoyondasi boib etgani holda, miqdoriylik nazariyasi booyalarga quyidagilarni qoatlari muomiladagi pul miqdoriga takidlashadi.
  

Ularga binoan:

1. 
   foiz darajasi pasaysa qarzga oluvchi koggzgartirib uni normal holga keltirish zarur, bu ishni Markaziy bank amalga oshirishi kerak deydi. Ular iqtisodiyotga amaliy jihatdan yondashib pul massasini yiliga ozbekistonda 2004-yilda inflyasiya darajasi 3,7 foizni, 2005 yilda 7,8 foizni tashkil etgan. Bu kolgan.
   XIX tirof etdi. Keynsni fikricha pul muomilasi metal bilan tali bilan chiqarilgan lchanadi asrda Angliyada, XIX nalishi boyma oltin standarti gymalariga almashtirilgan. Unga aylantirish uchun Angliyada 1700 F.Sterling, Fransiyada 215 ming frank talab kilingan. Bu bilan oltin muomiladan xalqaro aylanuvga chiqarildi. Ichki aylanishda esa bunday imkoniyatga faqatgina yirik firmalar va puldorlar ega boyma oltin standartiga kirmagan mamlakatlar oliqlikni keltirib chikarib oltin deviz nomini oldi.
   Buning shartlaridan biri AQSh dollarigagina oltin bilan almashtirilishi bu standartdan foydalanish huquqini faqatgina chet el emission banklari uchungina saqlab qolingan edi. 1971 yil dekabridan AQSh dollarini oltin pariteti bekor qilinishi bilan u oqotdi.
   http://fayllar.org