Q. D. Davranov, B. S. Aliqulov nanobiotexnologiya

V
10~100nm
Ш
^
Vv 
•: 
&
*
Щ
>
m
10~100nm
• = 3
6-vazifa. Bakteriofagni tuzilish sxemasini chizib chiqing (B-rasm). 
Uning raqamlar bilan belgilangan strukturalari (qismlari)ni nomlarini 
yozib chiqing. Viruslar va bakteriofaglami tuzilishini taqqoslang va 
ulami o‘xshashlik tomonlarini ko‘rsating. Evolutsiya davomida kelib 
chiqqan farqni qanday tushuntira olasiz?
171

---

7-vazifa. Sayyoramizdagi eng sodda tirik organizm - bakteriyalar, 
bundan 3,5 mlrd yil aw al paydo bo‘lgan. Viruslar va bakteriofaglami 
tuzilishini hamda «tirik va tirik bo‘lmagan organizmlar orasidagi 
ko‘prik» degan tushunchalardan foydalanib, ulami paydo bo'lish vaqtini 
tushuntirib bering.
8-vazifa. Bakteriofaglami ichak tayoqchasi bilan o‘zaro munosa- 
batlari sxemasini ko‘rib chiqing. Ushbu bosqichda sodir bo‘ladigan 
o'zaro munosabat jarayonlarini tushuntirib bering. Bakteriofagni qaysi 
qismi, ushbu munosabatlami oxirida ichak tayoqchasining sitoplazma- 
sida bo‘ladi?
172
E.coli ni tashqi m em branasi

---

Bakteriofagni boshqa qismi bilan nima bo'ladi? Nimalar asosida 
bakteriofaglar «birmartalik tirik shipritslarga» o‘xshatilgan? Xo‘jayin 
hujayrani viruslar va bakteriofaglar bilan zararlanish usulini taqqoslang. 
Bu usullami samaradorligi haqida o‘zingizni fiklaringiz bilan 
o‘rtoqlashing.
9-vazifa. Gepatit virusi insonlami jigar hujayralarini kasallantiradi. 
Nima uchun bu virus hech qachon inson terisini hujayralarida 
uchramasligini tushuntirib bering. 0 ‘zingizni biolog-olim sifatida ko‘z 
oldingizga keltiring va Sizga gepatit virusini o'zini, odatdagi usullari 
yordamida teri hujayralariga kiradigan qilib o‘zgartirish vazifasi 
qo‘yilgan. Bu vazifani bajarish rejalarini tuzib chiqing.
10-vazifa. 6.2-banddagi materiallardan foydalanib, quyida keltiril­
gan sxemadagi bakteriyalar yordamida yangi genni xo'jayin organizm 
hujayrasiga kiritishni oraliq zvenolarini ko‘rsating.
11-vazifa. Quyida keltirilgan mavzularni bittasi bo‘yicha yozma 
referat tayyorlang:
1) Prokariotlar (bakteriyalar) - yer yuzidagi eng sodda hujayrali 
organizmlardir.
2) Bakteriyalami nanotexnologiyalarda ishlatish (dorilarni hujayra 
ichiga yetkazish, nanobo'lakchalar tayyorlash, bakteriyalar energiya 
manbayi).
3) Nanobakteriyalar haqiqatmi yoki afsonami?
4) Hujayrasiz hayotni shakli sifatida vimslami o‘ziga xosligi va 
faoliyat ko‘rsatishi.

---

5) Viruslar - rak kasalliklariga qarshi kurashishda.
6) Viruslar asosida nanotexnologiya.
7) Genetik modifikatsiya qilingan viruslami tibbiyotda ishlatilishi.