Q. D. Davranov, B. S. Aliqulov nanobiotexnologiya


Download 7.32 Mb.
Pdf ko'rish
bet52/186
Sana30.09.2023
Hajmi7.32 Mb.
#1690165
1   ...   48   49   50   51   52   53   54   55   ...   186
Internet - saytlar
www.nkj/ ru/ archive/ articles/604
nanosvit. com/ publ/15-1-0-113
www.science.uva.nl/ research/its/molsim/research/.
73


3-bob. DNK MOLEKULASINING STRUKTURASI VA 
XOSSALARI ASOSIDA NANOBIOTEXNOLOGIYA 
Reja:
1.Nanobiotexnologiyada ishlatiladigan DNK ni xossalari. DNK ni 
o‘z-o‘zidan ikkilanishi (autoreplikatsiya).
2. Nuklein kislotalarini gibridizatsiyasi va uni amaliy ahamiyati.
3. Nuklein kisiotalar molekulalarini amplifikatsiyasi va uni 
amaliyotda ishlatilishi.
4. Nuklein kisiotalar asosida nanokonstruksiyalar yaratishga asosiy 
yondashish.
5. DNK va oqsillar asosida yaratilgan nanokonstruksiyalar.
6. DNK asosida sun’iy nanomateriallar.
7. Biochiplar va ulami DNK strukturasini o ‘rganishda ishlatilishi.
8. Nanoustqurmalar ishlatib DNK ni sekvenlash (ketma-ketligini 
aniqlash).
I. Nanobiotexnologiyada ishlatiladigan DNK ni xossalari.
DNK ni o‘z-‘zidan ikkilanishi (autoreplikatsiya)
Tirik organizmlami ikkita asosiy xususiyati: - irsiyat va o‘zgaruv- 
chanlik, DNK ni nodir xossalariga asoslanadi. DNK ni bu xossalari 
nimalar? Birinchidan, DNK molekulasi o‘z-o‘zidan tiklanish 
xususiyatiga ega. 0 ‘z-o‘zidan ikkilanish yo‘li bilan o‘zini-o‘zi tiklay 
oladigan yagona biologik makrorriolekula — bu DNK molekulasidir. 
Mana shu xususiyati tufayli DNK - hayotni barcha hujayrali shakllarida 
irsiy axborotlami tashishdek o‘ta m as’uliyatli vazifani bajaradi. 
Ikkinchidan, har xil turlarni DNK molekulalari, gibridizatsiya 
uchrash imkoniyatiga ega - har xil turlarining DNK zanjirini 
bo‘lakchalari yagona ikkizanjirli DNK molekulasiga yig‘ilishi mumkin.
DNK ni bu xususiyatlari, nanotexnologiya muammo lari bilan 
shug‘ullanadigan tadqiqotchi va muhandislami e’tiborini o‘ziga 
tortmasdan qolmadi. Albatta, DNK ni nafaqat tirik hujayralarda, balki 
undan tashqarida, ya’ni laboratoriya sharoitida (in vitro) ham namoyon 
bo‘layotgan bunday xususiyatlari barchani hayratga solmasdan 
qo'ymaydi. Bunday xususiyatni asosida, o‘ta tartibli ketma-ketlikda 
sodir bo‘ladigan jarayonlar va hodisalar yotadi. Bu jarayon va
74


hodisalami mohiyatini tushunmasdan turib, ulami modellash hamda in 
vitro va ishlab chiqarish sharoitida qaytarish mumkin emas.

Download 7.32 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   48   49   50   51   52   53   54   55   ...   186




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling