Q. D. Davranov, B. S. Aliqulov nanobiotexnologiya

Rekombinant DNK - DNK ni gibridizatsiyasi natijasida hosil 
boMgan DNK molekulasi.
Sekvenlash - nuklein kislotalari yoki oqsillami molekulalarida 
ketma-ketlik (nukleotidlar yoki aminokislotalar) ni aniqlash.
Transkripsiyalanadigan ketma-ketlik - DNK da nukleotidlami 
ketma-ketligi boMib, unda axborot saqlanadi.
Takrorlash uchun savollar
1. Tirik organizmlarni irsiyat va o'zgaruvchanlik xususiyatlari 
DNKni qanday unikal xususiyatlariga asoslanadi?
2. Nanotexnologiyalarni yaratuvchilar uchun DNK ni qanday 
xususiyatlari qiziqish uyg‘otadi?
3. DNK ni o‘z-o‘zidan ikkilanish jarayonida DNK - polimeraza va 
DNK - praymaza fermentlarini roli nima?
4. 0 ‘z-o‘zidan ikkilanadigan DNKning yetakchi va qoloq zanjirlari 
nima bilan farq qiladi?
5. Nima sababdan DNK replikatsiyasi yarimkonservativ degan 
nom olgan?
6. Nuklein kislotalarining gibridizatsiyasi usulining asosida nima 
yotadi?
7. Laboratoriya sharoitida DNKni alohida polinukleotid zanjirini 
qanday qilib olish mumkin?
8. Nuklein kislotalarining gibridizatsiya usuli 
qaysi joyda 
(qayerda) ishlatilishi mumkin?
100

---

9. Polimeraza zanjirli reaksiyaning birinchi siklining bosqichlarini 
tushuntirib bering.
10. Polimeraza zanjirli reaksiyaning birinchi va ikkinchi sikllari 
orasidagi farqni tushuntirib bering.
11. Polimeraza zanjirli reaksiyani zanjirli xarakterining mohiyatini 
tushuntirib bering.
12. Polimeraza zanjirli reaksiya tibbiyotda nima maqsadda 
ishlatiladi?
13. Biomolekulalami qanday xossalari, ulami nanokonstruksiya 
uchun qulay material ekanligini ko'rsatadi?
14. Nanokonstruksiyalar 
yaratishda 
DNK 
molekulasining 
«yopishqoq uchini» roli nimada?
15. «Shoxlanish nuqtasi» DNK molekulasining xossalariga qanday 
ta’sir ko‘rsatadi?
16. DNK orasidagi nanostrukturaga qanday qo‘shimchalar ulami 
ishlatish imkoniyatiarini kengaytirishga xizmat qildi?
17. « 0 ‘rgimchak» nanoroboti qaysi biopolimerlami molekula- 
laridan yaratilgan?
18.«0‘rgimchak» nanorobotini harakatlanishini tushuntirib bering.
19. Molekular «dinamo-mashina» (nanoaktuator) qanday yaratil­
gan? U qayerda ishlatilishi mumkin?
20. Uglerodli nanotmbkalar va DNK moiekulalaridan qanday 
strukturalar yaratilgan? Ular nima maqsadda ishlatiladi?
21. «Biochip nima» va «biochip» ni ishlasb prinsipi nimaga 
asoslangan?
22. DNK sekvenlash nima?
23. Nanoporalar (nanoteshikchalar) asosidagi DNK-sekvenatorlami 
o'ziga xosligi nima?
24. Genii 
mutatsiyaga 
diagnoz 
qo‘yish 
uchun 
qanday 
nanokonstruksiyalardan foydalanish mumkin?
25. Nanoporalar 
asosidagi 
DNK-sekvenatorlami 
istiqbolda 
ishlatilish imkoniyatlarini xarakterlab bering.